نوع مقاله : مروری

نویسنده

• سیدجواد ساداتی‌نژاد

دانشگاه تهران

چکیده

 درسال‌ها‌یاخیر،اهمیت آب زیرزمینی به‌مثابه منبع مهم تأمین آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک به‌دلیلبرداشتبی‌رویهازآن دوچندان شده است. برداشت بی‌رویه سبب افتسطحایستابیآب در بسیاری از مناطق کشور شده است و باجایگزین‌کردن روش‌ها‌ی آبیارینوینبه‌جایروشآبیاریسنتیمی‌تواناز روند افت سفره و درنتیجه بیابان‌زایی جلوگیری کرد. کیفیتآب آبیاریازمحدویت‌ها‌ی مهم توسعة‌آبیاریتحتفشار در مناطق خشکو نیمه‌خشک به‌شمار می‌آید. هدف پژوهش حاضر شناسایی مناطق مستعد آبیاری تحت فشار در دشت خالدآباد با استفاده از تکنیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زمین‌آمار و GIS است. به‌منظور پهنه‌بندی کیفیت آب دشت از پارامترهای کیفی 11 چاه پیزومتری موجود در دشت استفاده شد. برای پهنه‌بندی نقشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کیفی از بین روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زمین‌آماری  IDWو کریجینگ‌، روش کریجینگ به‌دلیل داشتن RMSE و MAE کمتر، انتخاب شد. با روی‌هم‌انداختن لایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کیفیت آب براساس منطق بولین، مناطق ‌با کیفیتآب مناسب برایاجرایسیستمآبیاریتحتفشارمشخصشدند. نتایج ‌نشان دادند که 9/21 درصد از منطقه برای آبیاری بارانی مناسب و 4/54 درصد از منطقه برای آبیاری قطره‌ای مناسب است. پیزومترهایاستفاده‌شده برای آبیاریقطره‌ایدرمحدودةوسیع‌تری قرارگرفتند.بنابرایندربخشوسیعیازمنطقة مورد مطالعه، سیستم‌آبیاریقطره‌ای درمقایسه با روش آبیاری بارانیقابلیتاجرایی و راندمان آبیاری بالاتری دارد.  کلید‌واژه‌ها: GIS، کیفیت آب زیرزمینی، آبیاری تحت فشار، ‌مکان‌یابی، بادرود.

عنوان مقاله [English]

The Application of Geostatistical and GIS Techniques in Locating Suitable Areas for Irrigation Systems in Arid Regions

چکیده [English]

The importance of groundwater as a source of water supply in arid, semi –arid areas in recent years due to the uncontrolled exploitation of groundwater have been doubled. Uncontrolled exploitation has been caused a drop in the water table in many areas of the country, including this region. With replace methods of modern irrigation instead of traditional irrigation methods can prevent drop the water table and also desertification. Water quality, is one of the major limitations of pressurized irrigation in arid and semi-arid areas. The aim of this research to identify the potential pressurized irrigation in areas of plain of Khaled -Abad with using the techniques Geostatistics and GIS. For the zonation of plain water quality used of quality parameters of 11 piezometric well. In order to zoning map of the quality of geostatistics method IDW and Kriging, selected Kriging method, because it has lower RMSE and MAE. Then by overlay layers of water quality based on Boolean logic, selected areas with good water quality for applying pressurized irrigation systems. The results showed that 21.9% of the area suitable for sprinkler irrigation and 54.4% of the area suitable for drip irrigation. Piezometers used for drip irrigation have been in broader range. Therefore, a large part of the study area executable for Drip irrigation system in compared to Sprinkler irrigation and also efficiency is higher.  Keywords: GIS, Water quality, Pressurized irrigation, Locating, Badrood.