نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده

بهره‌گیری از روش‌های امروزین برای بهینه‌سازی فرایند برنامه‌ریزی شهری می‌تواند منجر به حل بسیاری از مسائل پیچیده‌ای شود که تصمیم‌گیرندگان و تحلیل‌گران امور شهری با آن مواجه‌اند. الگوریتم‌های تکاملی چند‌هدفه را می‌توان با توجه به گستردگی عوامل درگیر با امور شهری، به عنوان ابزاری مناسب در این زمینه در نظر گرفت. اما با توجه به ماهیت مکانی بسیاری از امور مرتبط با برنامه‌ریزی شهری، استفاده از الگوریتم‌های تکاملی که عموماً روابط مکانی و منطقی موجود میان عوارض را در جهان واقعی نادیده می‌گیرند و صرفاً به بهینه‌سازی اطلاعات توصیفی عوارض می‌پردازند، نمی‌تواند به حل درست و مناسب مسائل پیچیده شهری بینجامد. در این مقاله با ارائه‌ی مدلی نو و ابتکاری، راه‌حلی مؤثر برای به‌کارگیری الگوریتم‌های تکاملی در انواع مسائل مکان‌محور، به گونه‌ای که امکان تحلیل‌های مکانی نیز وجود داشته باشد، ارائه شده است. این مدل ابتدا با استفاده از ساختار جدید سلولی‌ـ درختی، فضای جست‌وجو را کدگذاری می‌کند و سپس با استفاده از علمگرهای ابتکاری ادغام و جهش مکانی در قالب جست‌وجویی تکاملی به ارائه راه‌حل‌های مناسب می‌پردازد. مدل ابتکاریِ تکوین و توسعه‌یافته براساس الگوریتم NSGA-II برای طراحی و برنامه‌ریزی به منظور ایجاد شهری به‌کار گرفته شده و نتایج و بررسی‌های حاصل از آن در این مقاله ارائه گردیده است.