نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

شهرستان پل‌دختر که بستر رودخانه کشکان در آن جای گرفته است، هر ساله از سیلاب‌های متعددی خسارت می‌بیند. بزرگ‌ترین سیل سال‌های اخیر استان لرستان در سال 1384 در این شهرستان رخ داد که حدود 80 میلیارد تومان خسارت را در پی داشت. از این رو بررسی نواحی مستعد وقوع سیلاب و تهیه نقشه پهنه‌بندی سیلاب در این منطقه ضرورت ویژه‌ای دارد. در این تحقیق پهنه سیل‌گیر منطقه در دوره بازگشت‌های مختلف در بازه‌ای به طول 25 کیلومتر از بستر رودخانه کشکان حدفاصل ایستگاه هیدرومتری پل‌دختر تا پل گاومیشان تعیین شد؛ بدین ترتیب که براساس مدل رقومی مستخرج از نقشه‌های توپوگرافی 25000/1 داده‌های ژئومتری رودخانه استخراج گشت. سپس ضریب مانینگ در مقاطع مختلف و هیدروگراف سیل در دوره‌ بازگشت‌های 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله محاسبه شد و نقشه‌های پهنه‌بندی در دوره بازگشت‌های مختلف تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان داد روند افزایش سطح سیلگیر در دوره بازگشت‌های 5 تا 100 ساله سیر صعودی‌تری دارند، در حالی که مساحت‌های پهنه سیلاب در دوره بازگشت 100 ساله و 200 ساله اختلاف چندانی را نشان نمی‌دهد. مقایسه پهنه‌های سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف حاکی از آن است که از کل مساحت تحت پوشش سیل 200 ساله حدود 94 درصد آن مستعد سیل‌گیری به‌وسیله سیل‌هایی با دوره بازگشت 25 ساله است. افزایش حداکثر عمق سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف نسبت به افزایش عمق متوسط سیلاب، روند ملایم‌تری را طی کرده است.