ارزیابی روش‌های مختلف درون‌یابی در پهنه‌بندی شوری آبِ زیرزمینی، با استفاده از تکنیک Cross-Validation (مطالعه موردی: دشت شهرکرد)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی در نتیجة رشد روزافزون جمعیت، منجر به افزایش املاح و کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی شده است. یکی از شاخص‌های مهم در بررسی وضعیت کیفیت آب‌های زیرزمینی، هدایت الکتریکی است. افزایش هدایت الکتریکی نه تنها موجب کاهش کیفیت آب آشامیدنی می‌شود بلکه خسارت‌های جبران‌ناپذیری را بر خاک و کیفیت محصولات کشاورزی وارد می‌کند. هدف این تحقیق ارزیابی دقت روش‌های زمین‌آمار کریجینگ معمولی (OK)، کریجینگ ساده (SK) و روش‌های معین شامل روش عکس فاصله (IDW) با درجات 1 تا 5، روش درون‌یاب موضعی (LPI) و درون‌یاب عام (GPI) برای پهنه‌بندی شوری آب‌های زیرزمینی دشت شهرکرد است. با استفاده از تکنیک Cross-Validation با معیار آماری MAE و MBE، ارزیابی روش‌های مختلف زمین‌آمار صورت گرفت. نتایج نشان داد که روش کریجینگ معمولی با مدل نمایی به دلیل دارا بودن MAE و MBE پایین‌تر (09/0=MBE و 57/65=MAE)، با کمترین خطا و انحراف نسبی همراه است. بررسی‌های انجام‌شده نشان داد که همبستگی مکانی خوب بین داده‌های اندازه‌گیری شده در نقاط مختلف دشت شهرکرد وجود دارد، به گونه‌ای که مدل نیم‌تغییر‌نمای تجربی با شعاع تأثیر حداکثر 12 کیلومتر و دارای  برابر 33 درصد است. در نهایت، روش کریجینگ معمولی به عنوان مناسب‌ترین روش میان‌یابی در تهیه نقشه تغییرات مکانی شوری دشت شهرکرد انتخاب شد.