نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران
چکیده
زمین یک منبع طبیعی حیاتی برای بقای انسان و اساس همه خدمات اکوسیستم است. بااین‌حال، تخریب اراضی در قالب کاربری و تغییر پوشش زمین، یک مشکل جدی در جهان بوده است. مهاجرت روستایی به شهر در کشورهای درحال‌توسعه و همچنین تبدیل بسیاری از روستاهای مجاور به مناطق شهری، تا حد زیادی باعث افزایش سریع وسعت سکونتگاه‌های شهری شده است. شواهد نشان می‌دهد شمال ایران در حال تجربه تغییرات سریع کاربری اراضی است که پایداری منطقه را در طول سه دهه اخیر به خطر انداخته است. این مقاله با هدف شناسایی و مقایسه تغییرات رشد شهر و گسترش شهر آمل واقع در استان مازندران در سه دهه از سال 1365 تا 1395 انجام شد. رشد شهری با افزایش مطلق جمعیتی که در شهرها زندگی می‌کنند و گسترش شهری با تغییرات پوشش زمین در طول زمان تعریف می‌شود. از‌این‌رو، جهت تولید تصاویر تغییرات پوشش زمین در سال‌های مختلف، با استفاده از داده‌های تصاویر سری زمانی لندست (سنجنده‌های TM، ETM+ و OLI/TIRS)، از مدل اختلاط‌زدایی خطی بر اساس استخراج اعضای انتهایی استفاده شده و دو طبقه‌ی اراضی شهری و غیرشهری برای هر مقطع زمانی مورد شناسایی قرار گرفته است. روش اختلاط‌زدایی طیفی به عنوان روشی نو در تحلیل تغییرات پوشش زمین به شمار می‌آید که کمتر در پژوهش‌های مرتبط با مسائل شهری به آن پرداخته شده است. صحت‌سنجی طبقه‌بندی پوشش اراضی، با استفاده از ماتریس خطای ابهام با محاسبه‌ی صحت کلی بالای 90 درصد و ضریب کاپای بالای 80 درصد برای تصاویر به‌دست‌آمده، دقت بالا و بسیار خوبی را نشان می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد، افزایش دو برابری جمعیت شهر در این سه دهه، نه‌تنها با گسترش افقی به میزان 60 درصد در اراضی سبز و باز پیرامونی همراه بوده است، بلکه افزایش تراکم ساختمانی و تعداد طبقات را نیز در پی داشته است. در این سه دهه، گسترش شهر آمل به‌طورکلی از مرکز به پیرامون بوده و کمترین تغییرات در قسمت‌های مرکزی شهر و بیشترین تغییرات نیز در قسمت‌های شمالی و شرقی شهر رخ داده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Identifying and monitoring urban growth and expansion changes using spectral un-mixing of remote sensing imagery and geographic information systems techniques at the micro level, (A case study of Amol city)
نویسندگان [English]
- Sedigheh Lotfi
- Toheed Alizadeh
Department of Geography and Urban Planning, University of Mazandaran
چکیده [English]
Land is a vital natural resource for human survival and the basis of all ecosystem services. However, land degradation in the form of land use and land cover changes has been a severe problem in the world. Rural-to-urban migration in developing countries, as well as the conversion of many nearby villages into urban areas, has largely caused a rapid increase in the size of urban settlements. The evidence shows that the North of Iran is experiencing rapid changes in land use, which has endangered the stability of the region during the last three decades. This article aimed to identify and compare the changes in the growth of the city and the expansion of the city for the study case of Amol located in Mazandaran province in three decades from 1986 to 2016. Therefore, in order to produce land cover changes images Using Landsat time-series image data (TM, ETM+ and OLI/TIRS sensors), the Linear spectral unmixing model has used with the extraction of endmembers and two classes of urban and non-urban lands were identified for each time section. Spectral unmixing method as a new method in the analysis of land cover changes has been less discussed in research related to urban issues. Accuracy assessment of land cover classification, using the confusion error matrix with the calculation of overall accuracy above 90% and kappa coefficient above 80% for the obtained images, shows high and very good accuracy. The findings showed that the doubling of the city's population in these four decades has not only been accompanied by a horizontal expansion of 60% in the surrounding green and open lands, but has also resulted in an increase in building density and the number of floors. In these four decades, the expansion of Amol city has generally been from the center to the periphery, and the least changes have occurred in the central parts of the city and the most changes have occurred in the northern and eastern parts of the city.
کلیدواژه‌ها [English]
- land use and land cover changes (LULC)
- spectral un-mixing method
- endmembers
- Moran&rsquo
- s index
- confusion error matrix
- trend analysis
- Amol city
)