بررسی عدالت مکانی در دسترسی به شبکة حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری با استفاده از ضریب جینی و منحنی لورنز تا افق 1410 (منطقة مورد مطالعه: شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مرکز مطالعات سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار دانشکدة مهندسی عمران، آب و محیط‌زیست، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

4 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، اصفهان

چکیده

یکی از مهم‌ترین مدهای حمل‌ونقل عمومی شبکة حمل‌ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور راه‌اندازی شبکة مترو، توسعة مرحله‌به‌مرحله با بهره‌برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به‌دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکة متروی اصفهان در افق 1410، با رویکرد عدالت مکانی، از دو جنبة افقی و عمودی در پنج طبقة اجتماعی، با استفاده از شاخص‌های ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص سطح سرویس (عرضه) حمل‌ونقل همگانی و دسترسی است. آنچه این تحقیق را از دیگر پژوهش‌های مشابه متمایز می‌نماید بررسی وضعیت دسترسی به شبکة هریک از خطوط مترو و در نهایت، تمامی خطوط و برآورد رشد جمعیت تا افق 1410 است که نقش مؤثری در تصمیم‌گیری برنامه‌ریزان شهری، به‌منظور توسعة دیگر مدهای حمل‌ونقل شهری ایفا می‌کند. نتایج این تحقیق نشان داده که ضرایب جینی، در دسترسی به شبکة مترو در شهر اصفهان، در بررسی عدالت افقی از عدالت عمودی بیشتر است که این نکته از بی‌عدالتی بسیار در توزیع دسترسی گروه‌های حساس و نیازمند اجتماعی به شبکة مترو خبر می‌دهد؛ به‌طوری‌که ضریب جینی در دسترسی شهروندان به تمامی خطوط، در عدالت افقی، برابر با 0.42 و در عدالت عمودی، در پنج طبقه شامل افراد بیشتر از شصت سال، کمتر از پانزده سال، فاقد ماشین شخصی، مهاجران، خانوارهای با مساحت سکونت کمتر از پنجاه مترمربع به‌ترتیب برابر با 0.45، 0.49، 0.5، 0.54 و 0.6 است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Access to the City's Rail Transport Network Using the Gini Index and Curve Lorenz in Horizon 2031

نویسندگان [English]

  • َAliakbar Matkan 1
  • Aliraze Vafaeinezhad 2
  • Iman Baharloo 3
  • Ahmad Khademolhoseini 4
1 Prof. of Faculty of Earth Science, GIS & RS Research, Shahid Beheshti University
2 Assistant Prof., Faculty of Civil, Water and Environmental Engineering, Shahid Beheshti University
3 Ph.D. Student of GIS, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran
4 Assistant Prof., Faculty of Geography, Islamic Azad University, Najafabad Branch, Isfahan
چکیده [English]

One of the most important modes of public transport is the metro transport network, which has a significant impact on reducing traffic and air pollution. On the other hand, due to the exorbitant costs of setting up the metro network, step-by-step development with the operation of one line and the implementation of other lines is of interest by urban managers. Therefore, the aim of this study is to investigate the extent of access to Isfahan metro network in the horizon of 1410 with the spatial equity approach from both horizontal and vertical aspects in 5 social classes using Gini coefficient indicators, Lorenz curve, service (supply) level index of public transportation and access. What distinguishes this research from the other similar studies is the investigation of access to the network of each metro line and finally all the lines and the estimation of population growth up to the horizon of 1410, which plays a significant role in the decisions of urban planners to develop other modes of urban transportation. The results of this study showed that Gini coefficients in access to the metro network in Isfahan in the study of horizontal equity are higher than the vertical equity, which shows a great injustice in the distribution of access of sensitive and needy groups to the metro network. So that the Gini coefficient in citizen's access to all lines in horizontal equity is 0.42 and in vertical equity in 5 classes including people over 60 years, under 15 years, without private cars, immigrants and households with an area of ​​less than 50 square meters are 0.45, 0.49, 0.5, 0.54 and 0.6, respectively

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial equity
  • Metro
  • Gini coefficient
  • Lorenz curve
  • Access
Currie, G., 2004, Gap Analysis of Public Transport Needs: Measuring Spatial Distribution of Public Transport Needs and Identifying Gaps in the Quality of Public Transport Provision, Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 1895(1), PP. 137-146.
Currie, G., 2010, Quantifying Spatial Gaps in Public Transport Supply Based on Social Needs, Journal of Transport Geography, 18(1), PP. 31-41.
Currie, G. & Wallis, I., 1992, Determining Priorities for Passenger Transport Funding: The Needs Assessment Approach, Papers of the Australasian Transport Research Forum, October 1992, Canberra, Vol. 17, Part 1.
Delbosc, A. & Currie, G., 2011, Using Lorenz curves to assess public transport equity, Journal of Transport Geography, 19(6), PP. 1252-1259.
Forester, J. & Krumholz, N., 1990, Making Equity Planning Work: Leadership in thePublic Sector, Temple University Press New York.
 
Guzman, L.A., Oviedo, D. & Rivera, C., 2017, Assessing Equity in Transport Accessibility to Work and Study: The Bogotá Region, Journal of Transport Geography, 58, PP. 236-246.
Hay, A., 1993, Equity and Welfare in the Geography of Public Transport Provision, Journal of Transport Geography, 1(2), PP. 95-101.
Jang, S., An, Y., Yi, C. & Lee, S., 2016, Assessing the Spatial Equity of Seoul’s PublicTransportation Using the Gini Coefficient Based on its Accessibility, International Journal of Urban Sciences, 21(1), PP. 91-107.
Kwan, M.P., 1998, SpaceTime and Integral Measures of Individual Accessibility: A Comparative Analysis Using a PointBased Framework, Geographical Analysis, 30(3): PP. 191-216.
Lee, S., Yi, C. & Hong, S.P., 2013, Urban Structural Hierarchy and the Relationship between the Ridership of the Seoul Metropolitan Subway and the Land-Use Pattern of the Station Areas, Cities, 35, PP. 69-77.
Litman, T., 2005, Evaluating Transportation Equity-Methods for Incorporating Distributional Impacts into Transport Planning, Victoria Transport Policy Institute.
Litman, T., 2017, Introduction to Multi-Modal Transportation Planning, Victoria Transport Policy Institute Canada.
Litman, T., 2002, Evaluating Transportation Equity, World Transport Policy and Practice, 8(2), PP. 50-65.
Monzón, A., Ortega, E. & López, E., 2013, Efficiency and Spatial Equity Impacts of High-Speed Rail Extensions in Urban Areas, Cities, 30, PP. 18-30.
Murray, A.T. & Davis, R., 2001, Equity in Regional Service Provision, Regional Science, 41(4), PP. 557-600.
Ricciardi, A.M., Xia, J.C. & Currie, G., 2015, Exploring public transport equity between separate disadvantaged cohorts: a case study in Perth, Australia, Journal of Transport Geography, 43, PP. 111-122.
Yao, X., 2007, Where Are Public Transit Needed – Examining Potential Demand for Public Transit for Commuting Trips, Computers, Environment and Urban Systems, 31(2), PP. 535-550.
Wu, B.M. & Hine, J., 2003, A PTAL Approach to Measuring Changes in Bus Service Accessibility, Transport Policy, 10(4), PP. 307-320.