محمد حسنزاده نفوتی؛ زهره ابراهیمی خوسفی؛ مسلم چابک بلداجی؛ محسن ابراهیمی خوسفی
دوره 6، شماره 4 ، دی 1393
چکیده
تهیة نقشة دقیق از ساختارهای زمینشناسی، در مدیریت سرزمین اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از این ساختارها در مناطق خشک و بیابانی منشأ رسوبات بادی، غبار و ذرات معلق در هوا بهشمار میآیند. افزایش روزافزون توان تفکیک سنجندهها و دسترسی آسان به آنها، کمک شایانی به مطالعة مناطق بیابانی کرده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین مهمترین عوامل مؤثر ...
بیشتر
تهیة نقشة دقیق از ساختارهای زمینشناسی، در مدیریت سرزمین اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از این ساختارها در مناطق خشک و بیابانی منشأ رسوبات بادی، غبار و ذرات معلق در هوا بهشمار میآیند. افزایش روزافزون توان تفکیک سنجندهها و دسترسی آسان به آنها، کمک شایانی به مطالعة مناطق بیابانی کرده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک رخسارههای کویری براساس روش میانگین هندسی و تجمیع لایههای اطلاعاتی سنجندة ASTERاست. بهمنظور انجام پژوهش حاضر از تصویر ماهوارهای استر مربوط بهتاریخ 23 ژوئن سال 2010 استفاده شد.ابتدا 40 نمونه از خاک سطحی منطقة مطالعاتی برداشت شد ومؤلفههای مختلف خاکشناسی (آنیونها، کاتیونها، بافت، رطوبت و pH) در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل شدند.بهمنظور بررسی اثر توپوگرافی بر شکل رخسارهها از مدل رقومی ارتفاع بهره گرفته شد. ارزش پیکسلها در باندهای مختلف در محل نمونههای آموزشی (26 نمونه) استخراج شد و سپس با استفاده از روش رگرسیون چندگانة خطی اقدام به برپایی مدلهای همبستگی شد. با استفاده از مدلهای رگرسیونی در محل نقاط شاهد (14 نمونه)، مقادیر تخمینی در این نقاط محاسبه و صحت مدلها ارزیابی گردید. با اعمال مدلها روی باندهای مرتبط، نقشة مربوط به هر مؤلفه تهیه و پس از استانداردسازی با استفاده از روش تفکیک تراکمی طبقهبندی شدند. صحت طبقهبندی نقشههای تولیدشده براساس نقشة واقعیت زمینی برآورد گردید. سپس با استفاده از روش میانگین هندسی و تجمیع، لایههای اطلاعاتی تلفیق شدند. درنهایت، ارزیابی صحت نقشههای خروجی نیز صورت گرفت. نتایج تحقیق حاضر حاکی از نبود رابطة معنادار بین مؤلفههای سدیم، کربنات، هدایت الکتریکی خاک و توپوگرافی با دادههای ماهوارهای در منطقة مطالعاتی است. همچنین نتایج نشان دادند که گرچه براساس مدلهای تخمینی رس، سیلت، قلیاییبودن، رطوبت و استفاده از رویکرد ادغام رخسارههایی که بازتاب طیفی مشابه دارند میتوان حداکثر تا 4 رخساره را در منطقة مطالعاتی تفکیک کرد، اما براساس روش میانگین هندسی و با استفاده از اثر جداگانة مؤلفة آهک و اثر متقابل مؤلفههای بیکربناتـ آهک، پتاسیمـ آهک، و بیکربناتـ آهکـ پتاسیم با صحت کلی بیش از 53 درصد میتوان 5 رخساره را تفکیک کرد. کلیدواژهها: رخساره، میانگین هندسی، تجمیع،ژئوموفولوژی، پلایا، طبس.
روشنک درویش زاده؛ علی اکبر متکان؛ امین حسینی اصل؛ محسن ابراهیمی خوسفی
دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1391
چکیده
خشکسالی از بلایای طبیعی است که تبعات منفی گسترده ای را برای اقتصاد، کشاورزی، محیط و اجتماع به همراه دارد. فقدان شناخت و ارزیابی دقیق این پدیده باعث بروز بخش عمده ی خسارت های ناشی از آن می شود. در چند دهه ی اخیر، علم و به ویژه فناوری سنجش از دور محققان را در زمینه خشکسالی بسیار کمک کرده است و شاخص های متعددی برای ارزیابی و بررسی خشکسالی ...
بیشتر
خشکسالی از بلایای طبیعی است که تبعات منفی گسترده ای را برای اقتصاد، کشاورزی، محیط و اجتماع به همراه دارد. فقدان شناخت و ارزیابی دقیق این پدیده باعث بروز بخش عمده ی خسارت های ناشی از آن می شود. در چند دهه ی اخیر، علم و به ویژه فناوری سنجش از دور محققان را در زمینه خشکسالی بسیار کمک کرده است و شاخص های متعددی برای ارزیابی و بررسی خشکسالی ارائه شده اند. هدف از این تحقیق بهبود شاخص عمودی خشکسالی اصلاح شده (MPDI) از طریق محاسبه دقیق و صحیح پوشش گیاهی به عنوان مهم ترین پارامتر در این شاخص است. به منظور محاسبه ی شاخص مذکور، تعیین درصد پوشش گیاهی و همچنین پارامترهای خط خاک ضروری است. برای این کار از تصاویر ماهواره ای ALOS مربوط به تیرماه سال 1388 استفاده شده است. حوضه آبخیز شیطور واقع در استان یزد به عنوان منطقه ی مطالعه انتخاب شد و با مطالعات میدانی درصد پوشش گیاهی 52 پلات اندازه گیری شد. 17 شاخص رایج گیاهی و شبکه های عصبی مصنوعی برای تخمین درصد پوشش گیاهی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل از شاخص های گیاهی نشان دادند شاخص هایی که در آنها بازتاب خاک در نظر گرفته می شود، با دقتی بهتر از دیگر شاخص ها (درصد 4> RMSE و 63/0> R^2) می توانند درصد پوشش گیاهی را در مناطق خشک تبیین کنند. از طرفی، نتایج به دست آمده از شبکه های عصبی نیز تأیید می کنند که چون در شبکه های مذکور می توان ورودی های متعددی همچون اطلاعات طیفی باندهای متفاوت را به شبکه معرفی کرد، لذا اینها با دقتی بیشتر (% 4> RMSE و 74/0> R^2) از شاخص های گیاهی می توانند در تخمین درصد پوشش گیاهی به کار روند. در نهایت، با استفاده از مناسب ترین روش (شبکه های عصبی)، درصد پوشش گیاهی منطقه محاسبه شد و با توجه به پارامترهای خط خاک، نقشه ی شدت خشکسالی تهیه گردید.
زهره ابراهیمی خسفی؛ سیدرشید فلاح شمسی؛ مزدا کمپانی زارع؛ محسن ابراهیمی خوسفی؛ محمدرضا اختصاصی؛ سید زین العابدین حسینی
دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
پایش و مدیریت شوری، از مهم ترین موضوعات زیست محیطی به ویژه در مناطق خشک و نمیه خشک است. به منظور دستیابی به این هدف بهره گیری از ابزارهای نو مانند سنجش از دور اجتناب ناپذیر است. هدف از این مطالعه برآورد مولفه های شوری خاک (کلر، سولفات و هدایت الکتریکی) با استفاده از تبدیل طیفی تصاویر ETM+ و ASTER به رادیانس و بازتابش سطحی در محدوده کویر ابرکوده ...
بیشتر
پایش و مدیریت شوری، از مهم ترین موضوعات زیست محیطی به ویژه در مناطق خشک و نمیه خشک است. به منظور دستیابی به این هدف بهره گیری از ابزارهای نو مانند سنجش از دور اجتناب ناپذیر است. هدف از این مطالعه برآورد مولفه های شوری خاک (کلر، سولفات و هدایت الکتریکی) با استفاده از تبدیل طیفی تصاویر ETM+ و ASTER به رادیانس و بازتابش سطحی در محدوده کویر ابرکوده در منطقه ای به وسعت 4/87 کیلومتر مربع است. بدین منظور از تصاویر ماهواره ای ETM+ (اکتبر 2002 ) و ASTER (ژوئن 2006) و همچنین نتایج آنالیز شیمیایی مربوط به 29 نمونه خاک برداشت دشه درمطالعات میدانی در ژوئن 2006 استفاده شده است. در ابتدا، پس از تصحیح هندسی تصاویر، با اعمال تبدیل های طیفی بر روی تصاویر، به تخمین مولفه های شوری خاک در یک مدل همبستگی گام به گام اقدام شده است. سپس مدل های تخمین با استفاده از معیارهای خطای نسبی و تخمین و تایید، مجذور میانگین مربعات خطا، ضریب همبستگی و ضریب کارایی مورد ارزیابی قرار گرفته و با نتایج به دست آمده از 9 نمونه برداشت شده زمینی به عنوان نمونه شاهد مستقل، اعتبار سنجی شده اند. نتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر تبدیل های مذکور بر ارتقای معیارهای مدل همبستگی دریون های مختلف متفاوت است و نشان از بهبود دقت نتایج مدل های برآورد مولفه های شوری خاک (به عنوان مثال، 35 درصد افزایش در برآورد مقدار کلر به وسیله سنجیده ETM+ و 10 درصد افزایش در برآورد مقدار EC از طریق سنجنده ASTER)، پس از تبدیل مقادیر ثبت شده به وسیله سنجنده به بازتابش سطحی دارد؛ و اهمیت بازتابش سطحی را در این گونه محاسبات نمایان می سازد.