معین مولوی گنابادی؛ محمد طالعی؛ قاسم جوادی
چکیده
تعیین تناسب اراضی، برای استقرار توربینهای بادی بهمنظور بهرهبرداری مناسب از پتانسیلهای موجود و بالقوه انرژی بادی، بهعنوان یکی از منابع انرژی تجدیدپذیر، در مناطق مختلف کشور دارای اهمیت است. تعیین مناطق با تناسب بالا جهت استقرار توربینهای بادی تأثیر زیادی در کارایی تجهیزات و وسایل تولید برق بادی دارد. تاکنون تحقیقات صورت ...
بیشتر
تعیین تناسب اراضی، برای استقرار توربینهای بادی بهمنظور بهرهبرداری مناسب از پتانسیلهای موجود و بالقوه انرژی بادی، بهعنوان یکی از منابع انرژی تجدیدپذیر، در مناطق مختلف کشور دارای اهمیت است. تعیین مناطق با تناسب بالا جهت استقرار توربینهای بادی تأثیر زیادی در کارایی تجهیزات و وسایل تولید برق بادی دارد. تاکنون تحقیقات صورت گرفته در منطقه خراسان رضوی، تنها به تحلیل آماری دادههای سرعت و جهت باد بسنده کرده و معیارهای مکانی تأثیرگذار در محل احداث نیروگاه بادی را کمتر مدنظر قرار داده است. این تحقیق به دنبال تحلیل تناسب اراضی، برای احداث نیروگاه بادی با استفاده از معیارهای محیطی (شامل شیب، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق حفاظتشده)، فنی (شامل متوسط سرعت باد، پیوستگی باد و تراکم باد) و اقتصادی (شامل فاصله از شهر، فاصله از روستا، فاصله از فرودگاه، فاصله از منابع طبیعی و فاصله از جاده) و با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره ANP، ANP-DEMATEL و ANP-OWA است. هدف، ارزیابی نتایج هر یک از مدلها و تولید نقشه تناسب اراضی برای احداث نیروگاه بادی در سناریوهای مختلف تصمیمگیری است. بر این اساس، ابتدا با استفاده از توابع تحلیلی سامانه اطلاعات مکانی، کل محدوده برای هر یک از معیارها پهنهبندی شده و سپس نقشه تناسب اراضی با استفاده از هر یک از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره ذکرشده، تولید و با یکدیگر مقایسه شدهاند. با بررسی نقشههای تناسب اراضی مشخص شد که در سناریوهای مختلف تصمیمگیری، ناحیه جنوب شرقی استان دارای بیشترین پتانسیل برای احداث نیروگاه بادی است. نتایج این تحقیق، ابزار مناسبی برای تصمیمگیری درباره انتخاب مکان مناسب، بهمنظور احداث نیروگاه بادی در اختیار این صنعت قرار میدهد.
سوگل مرادیان؛ محمد طالعی؛ قاسم جوادی
چکیده
تأمین آب و مدیریت صحیح منابع آب، یکی از چالشهای جدی مدیران و تصمیمگیراناین حوزه است. مسأله تصمیمگیری و تلاش برای یافتن یک راهکار مناسب در حوضههای کمآب جهت حل مشکل کمآبی، به تخصیص بهینه و اولویتبندی مصرف آب بین بخشهای کشاورزی، شرب و صنعت و تأمین نیازهای زیستمحیطی منطقه توجه دارد.این تحقیق با ارائه چارچوبی سیستماتیک ...
بیشتر
تأمین آب و مدیریت صحیح منابع آب، یکی از چالشهای جدی مدیران و تصمیمگیراناین حوزه است. مسأله تصمیمگیری و تلاش برای یافتن یک راهکار مناسب در حوضههای کمآب جهت حل مشکل کمآبی، به تخصیص بهینه و اولویتبندی مصرف آب بین بخشهای کشاورزی، شرب و صنعت و تأمین نیازهای زیستمحیطی منطقه توجه دارد.این تحقیق با ارائه چارچوبی سیستماتیک و مدلسازی با استفاده از نرمافزار WEAP، به بررسی اثرات شکلهای مختلف توسعه بر سیستم میپردازد. جهت بررسی موردی،این مدل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به کار گرفته شد. سیاستهای موجود برای حل مشکلاتاین حوضه (ارائه شده توسط ستاد احیای دریاچه ارومیه)، به انتقال آب از دریاچه خزر بهاین دریاچه تأکید دارند که فعالیتی پر هزینه بوده و اثرات زیست محیطی و مشکلات متعددی دربر خواهد داشت. دراین مطالعهاین سناریو به همراه تعدادی از دیگر سناریوهای پیشنهاد شده توسطاین ستاد، با استفاده از جعبهابزار حامیتصمیمگیری مبتنی بر تصمیمگیری چندمعیاره مورد ارزیابی قرار گرفته و انتخاب بهترین سناریو به کمکاین ابزار و بر مبنای روش TOPSIS انجام گرفت. در ادامه به منظور تعیین نحوه تخصیص بهینه آب به بخشهای مصرفی و بر اساس دیدگاه همکاری ذینفعان در حل مشکلاین حوضه، با پیشنهاد 4 سناریو مبتنی بر ائتلاف های مختلف ذینفعان، از نظریه بازیها استفاده شد و نتایج نشان داد که با تخصیص آب به ذینفعان و تشکیل بازی کاملاَ همکارانه و استفاده از روش ارزش شاپلی، سود همه ذینفعان افزایش مییابد و سناریوی کاملا همکارانه میتواند به عنوان جایگزینی برای سناریوی انتقال آب بهاین حوضه مطرح شود.
مینا زکیپور؛ محمد طالعی؛ قاسم جوادی
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 41-56
چکیده
سیلاب یکی از شایعترین و مخربترین وقایع طبیعی در جهان است. بشر همواره، بهدنبال جلوگیری از وقوع سیلاب، از روشهایی مانند احداث خاکریزها استفاده کرده است که در زمرة روشهای مبتنیبر رویکرد مقاومتیاند. با اینکه زمان و مکان وقوع سیل، دبی طراحی، مقاومت سازهها، رفتار فیزیکی رودخانه و چنین مواردی دارای قطعیت نیست؛ راهکارهای ...
بیشتر
سیلاب یکی از شایعترین و مخربترین وقایع طبیعی در جهان است. بشر همواره، بهدنبال جلوگیری از وقوع سیلاب، از روشهایی مانند احداث خاکریزها استفاده کرده است که در زمرة روشهای مبتنیبر رویکرد مقاومتیاند. با اینکه زمان و مکان وقوع سیل، دبی طراحی، مقاومت سازهها، رفتار فیزیکی رودخانه و چنین مواردی دارای قطعیت نیست؛ راهکارهای مقاومتی روش مناسبی برای مقابله با سیل محسوب نمیشوند. برای نمونه، درصورت رخداد سیلی با دبی بیشتر از دبی طراحی خاکریز، نه تنها سیل باعث نابودی سازة خاکریز میشود بلکه آبگرفتگی، خسارات مالی و تلفات جانی پیشبینینشدهای بهبار خواهد آمد. در رویکرد انعطافپذیر با استفاده از برنامهریزی مکانی و طرحهای سازهای و غیرسازهای، آمادگی لازم فراهم میشود تا سیستم سیلدیده به شرایط پایدار بازگردد. هدف تحقیق حاضر بررسی قابلیتهای رویکرد انعطافپذیر در مسئلة مدیریت ریسک سیلاب و مقایسة نتایج آن با رویکرد مقاومتی است. برای تحقق این هدف، از تلفیق سیستم اطلاعات مکانی و دانش مهندسی و مدیریت سیل استفاده شده است. مطالعة موردی روی محدودهای از رودخانة قزلاوزن، واقع در حوضة ماهنشان، انجام شده که پیدرپی شاهد سیلاب بوده و راهکارهای مقاومتی، برای جلوگیری از وقوع سیل، کارساز نبودهاند. به این منظور، راهبردهای گوناگون مدیریتی شامل راهبردهای مقاومتی (احداث خاکریز)، انعطافپذیر سازهای (کشت دیم) و غیرسازهای (هشدار سیل و بیمة سیل) مطرح شدهاند. برای برآورد عملکرد مناسب هر راهبرد، مقادیر شاخصهای انعطافپذیری شامل دامنة عکسالعمل، تدریج و نرخ بازیابی، برای سیلابهایی با دورههای بازگشت 25، 50 و 100 ساله، محاسبه شدهاند. بهمنظور پهنهبندی سیلاب و بررسی راهبردهای پیشنهادی، سه دسته اطلاعات شامل شرایط هندسی، شرایط اولیه و شرایط مرزی یا حدی مورد نیاز است. شرایط هندسی ازجمله شیب مسیر رودخانه، شکل مقاطع، محل و ارتفاع خاکریزها با استفاده از نقشة رقوم ارتفاعی، ازطریق الحاقی HEC GeoRAS در محیط ArcGIS، بهدست آمده است. شرایط اولیه و شرایط مرزی جزء اطلاعات ورودی مدل هیدرولیکی است که از آبخیزداری حوضة مورد مطالعه دریافت شده است. برای مدلسازی هیدرولیکی، نرمافزارHEC RAS بهکار رفته است. پس از مدلسازی هیدرولیکی برای محاسبة شاخصهای انعطافپذیری، نتایج حاصل از پهنهبندی سیلاب در مدل هیدرولیکی با لایههای اطلاعاتی مربوط به مناطق مسکونی، راههای ارتباطی، سازههای احداثشده و زمینهای زراعی در محیط سیستم اطلاعات مکانی تلفیق شدند. درنهایت، پس از محاسبة شاخصهای انعطافپذیری بهمنزلة معیار مقایسة راهبردها، بهمنظور اولویتبندی آنها، از روش آنتروپی برای وزندهی به معیارها (شاخصهای انعطافپذیری) و از روش TOPSIS برای اولویتبندی راهبردها استفاده شده است. مطابق نتایج، مشاهده شد که راهبرد کشت دیم، همزمان با هشدار سیل و بیمة سیل، راهکاری انعطافپذیر است که، بهمنزلة بهترین استراتژی منتخب، بر روشهای مقاومتی برتری دارد.
حامد حبیبی؛ محمد طالعی؛ قاسم جوادی
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، ، صفحه 22-36
چکیده
انبارهای توزیع در اقتصاد کشور اهمیت فراوانی دارند و درصد معتنابهی از داراییها در انبارها انباشته شده است. انتخاب بهترین مکان تأثیر مهمی در عملکرد و بازدهی اقتصادی انبارها و کاهش هزینة زنجیرة تأمین دارد. ارزیابی موقعیت انبارها مسئلة تصمیمگیری چندمعیاره، شامل معیارهای کمی و کیفی است. در این پژوهش، یک مدل تصمیمگیری مبتنیبر سیستم ...
بیشتر
انبارهای توزیع در اقتصاد کشور اهمیت فراوانی دارند و درصد معتنابهی از داراییها در انبارها انباشته شده است. انتخاب بهترین مکان تأثیر مهمی در عملکرد و بازدهی اقتصادی انبارها و کاهش هزینة زنجیرة تأمین دارد. ارزیابی موقعیت انبارها مسئلة تصمیمگیری چندمعیاره، شامل معیارهای کمی و کیفی است. در این پژوهش، یک مدل تصمیمگیری مبتنیبر سیستم اطلاعات مکانی، برای ارزیابی موقعیتهای بالقوه مناسب جهت جانمایی انبارهای توزیع محصولات در سطح استان تهران، مطرح شده است. فرایند ارائهشده شامل چهار مرحلة اصلی است. در مرحلة اول، معیارهای گوناگون استخراج و دادههای مورد نیاز در بستر GIS جمعآوری شد. در گام دوم، کارشناسان و متخصصان مورد نظر شاخصهای ارزیابی را مشخص و با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه (ANP)، آنها را وزندهی و تلفیق کردند. سومین مرحله اجرای مدل و نیز تعریف سناریوهای متفاوت مبتنیبر روش میانگین وزندار ترتیبی (OWA) برای لحاظکردن میزان ریسک و جبرانشدگی در فرایند تصمیمسازی است. درنهایت، با استفاده از دادههای استان تهران، کارآیی مدل ارزیابی و نتایج تحلیل شد. در پایان، ازطریق تلفیق خروجی حاصل از سناریوهای گوناگون، مکانهایی که در بیشتر سناریوها بهمنزلة گزینة خوب تعیین شده بودند، گزینههای مناسب با پایداری در نتایج تصمیم در نظر گرفته شدند. استفاده از روش تلفیقی ANP-OWA در تولید و ارزیابی سناریوهای متفاوت مبتنیبر میزان ریسک در تصمیمگیری و تحلیل حساسیت، در قالب تولید نقشة جدید حاصل از تلفیق سناریوهای گوناگون، ازجمله نوآوریهای این تحقیق است که به بهبود انجامیده است.
زینب قائمی؛ محمد طالعی؛ مهدی فرنقی؛ قاسم جوادی
دوره 9، شماره 3 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 45-70
چکیده
رشد و توسعة شهری و افزایش استفاده از وسایل نقلیه در سالهای اخیر منجر به افزایش آلودگی هوا، بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، شده است. با توجه به آثار نامطلوب آلودگی هوا در سلامت انسانها و دیگر جانداران، پیشبینی و مدلسازی این پدیدة پیچیده از دغدغههای اصلی محققان در سالهای اخیر بوده است. هدف این تحقیق طراحی سیستمی است بهمنظور ...
بیشتر
رشد و توسعة شهری و افزایش استفاده از وسایل نقلیه در سالهای اخیر منجر به افزایش آلودگی هوا، بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، شده است. با توجه به آثار نامطلوب آلودگی هوا در سلامت انسانها و دیگر جانداران، پیشبینی و مدلسازی این پدیدة پیچیده از دغدغههای اصلی محققان در سالهای اخیر بوده است. هدف این تحقیق طراحی سیستمی است بهمنظور پیشبینی آلودگی هوا، طی 24 ساعت آینده، تا با شناسایی مناطق آلوده، به مدیران و برنامهریزان شهری برای کنترل و کاهش میزان آلایندهها کمک کند. در سیستم طراحیشده، از ترکیب آنالیز مؤلفة اصلی و شبکة عصبی فازی– تطبیقی (PCA-ANFIS)، بهمنظور پیشبینی آلودگی هوا در فصلهای متفاوت، استفاده شده است. در این سیستم، دادههای هواشناسی و غلظت آلایندهها در روزهای گذشته، برای پیشبینی آلودگی هوای شهر تهران در 24 ساعت آینده، بهکار رفته است. همچنین، از پارامترهای مکانی مانند ارتفاع، توپوگرافی سطح زمین و فاصله از جاده بهمنظور مدلسازی مکانی پراکندگی آلودگی هوا استفاده شده است. نتایج حاصل از مقایسة روش ترکیبی PCA-ANFIS با روش ANFIS دقت و سرعت بالاتر مدل ترکیبی طراحیشده را، بهنسبت روش ANFIS در پیشبینی آلودگی هوا طی 24 ساعت آینده، بیان میکند.