کمال امیدوار؛ معصومه نبوی زاده
چکیده
پایش خشکسالی بهعلت تاثیر بر بخشهای اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است. پایش خشکسالی به دادههای هواشناسی و هیدرولوژی جامع و یکپارچه نیاز دارد. با این حال، چنین دادههایی عموماً در حوضههای آبریز وسیع موجود نیستند. در این پژوهش سعی بر این شده است که با بهکارگیری شاخص سلامت پوشش گیاهی VHI و شاخص کسری ذخیره ...
بیشتر
پایش خشکسالی بهعلت تاثیر بر بخشهای اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است. پایش خشکسالی به دادههای هواشناسی و هیدرولوژی جامع و یکپارچه نیاز دارد. با این حال، چنین دادههایی عموماً در حوضههای آبریز وسیع موجود نیستند. در این پژوهش سعی بر این شده است که با بهکارگیری شاخص سلامت پوشش گیاهی VHI و شاخص کسری ذخیره آب زمینیTSDI در استان سیستان و بلوچستان به ارزیابی و پایش خشکسالی بپردازد. جهت انجام کار از تصاویر ماهوارهای مودیس و ماهواره گرانشسنجی گریس استفاده گردید. بهعلت محدودیت آماری دادههای ماهواره گریس یک دوره مشترک زمانی 16 ساله از 2002 تا 2017 انتخاب گردید. دو شاخص VHI و TSDI همبستگی بالایی در جنوب، مرکز و برخی نواحی شمال کسب نمودند. در نهایت نتایج تحقیق توسط دادههای رطوبت خاک GLDAS و شاخص بارش- تبخیر و تعرّق استاندارد شده SPEI اعتبار سنجی شد. سپس نمودار تغییرات شاخص SPEI را در یک دوره بلندمدت سی ساله (2018-1987) محاسبه و دورۀ زمانی مورد مطالعه یعنی از 2002 تا 2018 جدا شد. نتایج نشان داد شاخص SPEI و دادههای رطوبت GLDAS همخوانی بالایی با شاخص VHI و TSDI دارد. همچنین نقشهها و نمودارها نشان دادند که این استان با خشکسالیهای شدید هواشناسی، کشاورزی و هیدرولوژیکی روبرو است و روند کسری ذخیره کل آب زمینی خصوصا از سال 2012 به بعد بسیار خشک و استثنائی بوده است. این نکته برنامهریزی در خصوص احیای آبهای زیرزمینی را دو چندان میکند.
کمال امیدوار؛ معصومه نبوی زاده؛ احمد مزیدی؛ حمید غفاریان؛ پیمان محمودی
چکیده
پایش خشکسالی، بهمنظور هشدار سریع برای خطر خشکسالی، بسیار حیاتی و مهم است. در این پژوهش، سعی شده است که شاخص پایش خشکسالی VDI براساس باندهای متفاوت دادههای ماهوارهای مادیس، با تفکیک مکانی متوسط، توسعه یابد. شاخص VDI به تنش آب در گیاهان میپردازد. مطالعات طیفی نشان داده است که بازتابندگی باند فروسرخ موج کوتاه (SWIR) با محتوای آببرگ ...
بیشتر
پایش خشکسالی، بهمنظور هشدار سریع برای خطر خشکسالی، بسیار حیاتی و مهم است. در این پژوهش، سعی شده است که شاخص پایش خشکسالی VDI براساس باندهای متفاوت دادههای ماهوارهای مادیس، با تفکیک مکانی متوسط، توسعه یابد. شاخص VDI به تنش آب در گیاهان میپردازد. مطالعات طیفی نشان داده است که بازتابندگی باند فروسرخ موج کوتاه (SWIR) با محتوای آببرگ ارتباط منفی دارد و بهدلیل حساسبودن SWIR به محتوای آببرگ، در ایجاد شاخصهای گوناگون سنجش از دور، ازجمله VDI و بهمنظور شناسایی محتوای آب گیاهان، کاربرد گستردهای دارد. این پژوهش نقشههای خشکسالی شاخص VDI را براساس میزان حساسیت به رطوبت، با استفاده از بازتابش باندهای 5 و 6 فروسرخ موج کوتاه SWIR (VDI5 و VDI6) مادیس، ارزیابی کرده است. بدینمنظور از تصاویر ماهوارهای مادیس و دادههای بارش ماهیانة مدل جهانی GLDAS، در محدودة استان سیستان و بلوچستان در دورة زمانی نوزدهسالهای (2018-2000) استفاده شد. برای ارزیابی دقت نقشههای محاسبهشده براساس دو باند، ضریب همبستگی پیرسون بهکار رفت. نتایج همبستگی بالایی را میان شاخص VDI6 و دادههای بارش نشان داد و مشخص شد که باند 6 موج کوتاه فروسرخ، در استان سیستان و بلوچستان، به شرایط خشک خاک بیشترین واکنش را نشان میدهد؛ ازاینرو این مطالعه استفاده از شاخص VDI براساس باند 6 را برای شناسایی زودهنگام و نظارت بر خشکسالی کشاورزی در برنامههای عملیاتی مدیریت خشکسالی، پیشنهاد میکند.