حمید رضا متین فر؛ علی اکبر شمسی پور؛ حدیث صادقی
چکیده
پوشش گیاهی نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک، تثبیت کربن و بهبود کیفیت هوا دارد. در زاگرس میانی، پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی و تأثیر آن در حفاظت از منابع خاک و آب و پایداری فعالیتهای اقتصادی، دارای اهمیت بسیار است. در این پژوهش، با استفاده از پلتفرم گوگل ارث انجین و تصاویر ماهوارة لندست– 7، خشکسالی زاگرس میانی (استان لرستان) با ...
بیشتر
پوشش گیاهی نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک، تثبیت کربن و بهبود کیفیت هوا دارد. در زاگرس میانی، پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی و تأثیر آن در حفاظت از منابع خاک و آب و پایداری فعالیتهای اقتصادی، دارای اهمیت بسیار است. در این پژوهش، با استفاده از پلتفرم گوگل ارث انجین و تصاویر ماهوارة لندست– 7، خشکسالی زاگرس میانی (استان لرستان) با شاخصهای گیاهی NDVI، SAVI و VCI و همچنین شاخص خشکسالی هواشناسیSPI ، متعلق به دورة آماری 2020-2000 پایش شد. برای محاسبة شاخص SPI از دادههای بارش نُه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک، با پراکنش مکانی مناسب و طول دورة آماری (2020-2000) استفاده شد و پردازشها در نرمافزار DPI انجام شد. بهمنظور محاسبة شاخصهای گیاهی، ابتدا تمامی تصاویر ماهوارهای تصحیحهندسیشدة سنجندة ETM+ ماهوارة لندست برای استان لرستان، متعلق به هر سال، فراخوانی شد. در این مرحله، بهطور متوسط درمورد هر سال 52 تصویر فراخوانی شد. سپس تصاویر با پوشش ابری کمتر از 5% انتخاب و پردازش شدند. نتایج شاخص VCI نشان داد منطقة مورد مطالعه، در طول دورة آماری 2020-2000، اغلب تحت تأثیر خشکسالی خفیف بوده و بین سالهای مورد مطالعه، در سال 2008، بیشترین میزان مساحت خشکسالی مربوط به طبقة متوسط را با 6/5880 هکتار، دارا بوده است. نتایج شاخص SPI نشان داد در سال 2010 خشکسالی متوسط، در سالهای 2008 و 2017 خشکسالی شدید، در 2006 ترسالی ملایم و سال 2019 ترسالی شدید رخ داده است. نتایج شاخصهای NDVI و SAVI نیز گویای افزایش طبقات پوشش گیاهی تنک و مناطق فاقد پوشش گیاهی، بهترتیب، 1/331679 و 115164 هکتار و کاهش پوشش گیاهی نرمال و متراکم، بهترتیب، 7/446160 و 4/682 هکتار در سال 2008، در قیاس با سالهای 2006 و 2007 بود. براساس نتایج، هر سه شاخص مورد بررسی شرایط مساعد پوشش گیاهی و ترسالی اکولوژیک در سالهای 2016، 2019 و 2020 بهدست آمد. بیشترین میزان این هماهنگی میان خشکسالی هواشناسی SPI و شاخصهای گیاهی در سالهای 2008 و 2010 و تاحدودی ترسالی سال 2019 مشاهده شد. بهطور کلی، نتایج نشان میدهد که افزایش یا کاهش پوشش گیاهی میتواند ناشی از رخداد یا نبود خشکسالی باشد؛ ضمن آنکه دیگر عوامل، مانند تغییرات کاربری اراضی نیز، باید درنظر گرفته شود.