مژده محمدی خشوئی؛ محمد رضا اختصاصی؛ علی طالبی؛ سید زین العابدین حسینی
چکیده
اجرای موفقیتآمیز انواع مدلهای در مقیاس منطقهای به انتخاب نوع داده و الگوریتم مناسب بازمیگردد. این نکته، در کنار ممکننبودن اندازهگیری تمامی اجزای طبیعت، منجر به شکلگیری تحولی بزرگ در شیوة درک پدیدهها شده است. در این شیوه، میتوان هر جزء از طبیعت را بهصورت یک عدد کمّی هندسة فراکتال درآورد. در پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی ...
بیشتر
اجرای موفقیتآمیز انواع مدلهای در مقیاس منطقهای به انتخاب نوع داده و الگوریتم مناسب بازمیگردد. این نکته، در کنار ممکننبودن اندازهگیری تمامی اجزای طبیعت، منجر به شکلگیری تحولی بزرگ در شیوة درک پدیدهها شده است. در این شیوه، میتوان هر جزء از طبیعت را بهصورت یک عدد کمّی هندسة فراکتال درآورد. در پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی بعد فراکتال شبکة زهکشی روی سازندهای زمینشناسی حوضة دشت یزدـ اردکان، همزمان روی الگوریتمهای جریان یکسویه و چندسویه و DEMهای SRTM و استر (ASTER) و نقشههای توپوگرافی 25000/1 تمرکز شده است تا، در نهایت، مقادیر بعد فراکتال از نقشة شبکهزهکشی نزدیک به واقعیت زمینی استخراج شود. با مقایسة نتایج، کمترین اختلاف، در مقادیر طول و رتبة آبراهه، متعلق به نقشههای توپوگرافی 25000/1 و بعد از آن، مدل رقومی استر و الگوریتم چندسویه است. هرچند الگوریتم چندسویه جزئیات بیشتری از شبکة زهکشی نشان میدهد؛ از نظر تعداد رتبههای آبراهه، بهویژه رتبة 1، با نقشة واقعیت زمینی تفاوت دارد. بنابراین، با توجه به حساسیت بعد فراکتال به کوچکترین تغییر در شبکة زهکشی، شبکة زهکشی نقشههای توپوگرافی با بیشترین انطباق با واقعیت زمینی انتخاب شد. میانگین بعد فراکتال 149/1 و 16/1 و 207/1، بهترتیب، نشاندهندة سازند آهک تفت، گرانیت و کهر است. درواقع، بین بعد فراکتال و حساسیت سازندهای زمینشناسی ارتباط معنیداری وجود دارد (سطح 0.99)؛ بهنحویکه، با افزایش حساسیت سنگشناسی و بهتبع آن، تراکم زهکشی، عدد فراکتال افزایش مییابد. بنابراین، میتوان ادعا کرد که تحلیل ابعاد فراکتال شبکة زهکشی روی سازندهای زمینشناسی بررسی سریع و دقیقی از فرسایشپذیری واحدها ارائه میکند.