فریبا گلریحان؛ خلیل ولیزاده کامران؛ داوود مختاری؛ علی اکبر رسولی
چکیده
دریاچة ارومیه یکی از بزرگترین دریاچههای آب شور در جهان است که متأسفانه درحال خشکشدن است. این مسئله خطرها و نگرانیهای بسیاری را بهویژه در ارتباط با گردوغبارهای نمکی در پهنههای خشکشدة آن، بهوجود آورده است. ازاینرو، در این پژوهش، سعی شد ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار در شهرستانهای اطراف دریاچة ارومیه بررسی شود. درمورد ...
بیشتر
دریاچة ارومیه یکی از بزرگترین دریاچههای آب شور در جهان است که متأسفانه درحال خشکشدن است. این مسئله خطرها و نگرانیهای بسیاری را بهویژه در ارتباط با گردوغبارهای نمکی در پهنههای خشکشدة آن، بهوجود آورده است. ازاینرو، در این پژوهش، سعی شد ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار در شهرستانهای اطراف دریاچة ارومیه بررسی شود. درمورد گیاهان، شوری باعث بینظمیهای فیزولوژیک، تنش رشد، فتوسنتز، پروتئین، تنفس، تولید انرژی، پیری زودرس و کاهش آب در گیاه میشود. با توجه به این تأثیرات، سعی شد با استفاده از شاخصهای مرتبط، شامل NDVI، CIre، GCI، CRI2، NDWI، NDII، MSI و PSRI سلامت کلی گیاهان ارزیابی شود. این شاخصها میزان آب گیاه، تنشهای آبی گیاه، ظرفیت فتوسنتز، رشد گیاهان و کمبود آب، میزان کلروفیل، نیتروژن و رنگدانهها را که به انرژی و سلامت گیاه مربوط میشود، ارزیابی میکند. طبق این شاخصها، سلامت گیاهان بهطور کلی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و اغلب بیشترین ارزش عددی شاخصها به باغات اختصاص داشت. با استفاده از تصاویر لندست و سنتینلـ 2 و شاخص NDVI، تغییرات پوشش گیاهی منطقه در بازة زمانی 2010 تا 2020 تعیین و سپس با استفاده از پایگاه دادة MERRA-2، میزان غلظت گردوغبار نیز درمورد این بازة زمانی استخراج شد. نتایج نشاندهندة این بود که میانگین NDVI، در منطقة مورد مطالعه، از روندی ثابت با میانگین کلی 2957/0 پیروی میکند و گاه براَثر تأثیرگذاری برخی عوامل بیرونی، مانند گردوغبار، بر میزان آن افزوده و یا از آن کاسته میشود. برایناساس بیشترین میزان (3495/0) میانگین NDVI به سال 2018 و کمترین میزان (2579/0) به سال 2013 تعلق دارد. همچنین برای بررسی میزان ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار، از دو روش رگرسیون خطی و لگاریتمی استفاده شد و نتایج نشان داد، براساس رگرسیون خطی (7703/0) و لگاریتمی (7915/0)، بیشترین ضریب تبیین بین دو شاخص یادشده در ماه مه بوده است. مطالعة جامع شاخصهای سلامت گیاهی و ارتباط آن با رویدادهای طوفانهای گردوغبار از مزایای این روش پیشنهادی بهشمار میرود.