سعید مجرد؛ علی نجاتی کلاته؛ حمید آقاجانی
چکیده
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، نشان‌دهنده اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از سنجنده‌هایETM+، ASTER، داده‌های‌هایپریون EO-1 و داده‌های مغناطیس‌سنجی هوابرد به صورت همزمان به‌منظور پتانسیل‌یابی منابع معدنی، پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و شناسایی بخش‌های پنهان کانی‌زایی ...
بیشتر
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، نشان‌دهنده اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از سنجنده‌هایETM+، ASTER، داده‌های‌هایپریون EO-1 و داده‌های مغناطیس‌سنجی هوابرد به صورت همزمان به‌منظور پتانسیل‌یابی منابع معدنی، پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و شناسایی بخش‌های پنهان کانی‌زایی معدنی از شمال‌شرقی مشکین‌شهر تا نواحی شمال‌غربی شهرستان سراب استفاده‌شده است. با استفاده از داده‌های مغناطیسی هوابرد، نقشه برگردان به قطب شده، نقشه مشتق قائم، نقشه زاویه کجی، نقشه گرادیان افقی کل، نقشه سیگنال تحلیلی و نقشه ادامه فراسو تا ارتفاع 1000 متری از سطح زمین برای منطقه مورد مطالعه تهیه شده است. همچنین با استفاده از داده‌های دورسنجی روش‌های نقشه‌برداری زاویه طیفی، آنالیز مولفه اصلی به ترتیب به عنوان روش‌های طیف مبنا و آمار پایه و روش فیلتر تطبیقی ترکیبی تعدیل شده برای منطقه مورد مطالعه تهیه و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به شواهد زمین‌شناسی و نتایج حاصل از این پژوهش، اعم از چشمه‌های آب‌گرم، گسل‌های فعال و فراوان و گنبدهای ولکانیکی، دگرسانی‌ها و مناطق مستعد که دارای پتانسیل بالایی از منابع معدنی هستند، شناسایی و ارزیابی شدند. دگرسانی‌های سیلیسی و کائولینیتی در شمال مشکین‌شهر، در نیمه شمال غربی سبلان (دره موئیل) و در شمال‌غربی سراب از مهم‌ترین آنومالی‌های معدنی در این منطقه محسوب می‌شوند که با معادن فعال سیلیس، کائولن، سرب و مس در منطقه مورد مطالعه انطباق کامل دارند در نهایت از تمامی محدوده‌های پتانسیل‌یابی در منطقه مورد مطالعه، نمونه و آنالیز XRD تهیه شد که نتایج روش‌ها با یکدیگر همخوانی و مطابقت کاملی دارند. به همین دلیل استفاده از روش‌های یاد‌شده برای دسترسی به نتایج مناسب‌تر، برای انطباق نتایج داده‌ها با هم ضروری به‌نظر می‌رسد.
مجید هاشمی تنگستانی؛ سمیرا شایگان پور
چکیده
قابلیت‌های ویژه داده‌های ماهواره‌ای، در تامین اطلاعات از مواد سطحی زمین، امکان تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی را فراهم می‌کند و در این راستا، توان تفکیک طیفی و مکانی داده‌های مورد استفاده، دو ویژگی اساسی آن‌ها در تعیین میزان دقت و درستی نقشه‌ها است. در این پژوهش، دسته داده‌های استر و سنتینل2، به‌دلیل ...
بیشتر
قابلیت‌های ویژه داده‌های ماهواره‌ای، در تامین اطلاعات از مواد سطحی زمین، امکان تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی را فراهم می‌کند و در این راستا، توان تفکیک طیفی و مکانی داده‌های مورد استفاده، دو ویژگی اساسی آن‌ها در تعیین میزان دقت و درستی نقشه‌ها است. در این پژوهش، دسته داده‌های استر و سنتینل2، به‌دلیل توان تفکیک طیفی و مکانی بالا، در آشکارسازی واحدهای سنگی کمپلکس سوریان، در شمال شرق فارس بکار گرفته شده‌اند. کمپلکس دگرگون شده رسوبی- آتشفشانی سوریان، بخشی از کمربند سنندج- سیرجان جنوبی در بوانات استان فارس است. بررسی سیماهای طیفی نمونه‌های صحرایی که در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد و همچنین طیف‌های استخراج شده از تصویر، نشان می‌دهد که گروه‌های عاملی اصلی تعیین‌کننده رفتارهای طیفی در منطقه، شامل Fe2+، Fe3+، CO3، Al-OH، Mg-OH و Fe-OH است که بر‌اساس مطالعات کانی‌شناسی، می‌توان آن‌ها را به کانی‌های کلریت، موسکویت، اپیدوت، آمفیبول، کلسیت و هماتیت نسبت داد که مطالعه مقاطع میکروسکوپی نیز، رخداد آن‌ها را تایید می‌کند. برای آشکارسازی واحدهای سنگی منطقه از روش‌های نسبت‌گیری باندی ، و بر روی 9 باند بازتابی سنجنده استر و روش تحلیل مولفه‌های اصلی بر روی 9 باند سنتینل 2 و استر استفاده شد. این پردازش‌ها توانست، واحدهای سنگی کلریت- اپیدوت شیست، کالک شیست، میکاشیست و همچنین دایک‌های دیابازی و کوارتزیتی را تفکیک کند. مقایسه نتایج این تحقیق، با مشاهدات میدانی و نتایج بدست آمده از مطالعات آزمایشگاهی، نشان داد که استفاده همزمان داده‌های استر و سنتینل-2 و روش‌های پردازش بکار رفته، می‌تواند در تفکیک واحدهای سنگی یک کمپلکس دگرگونی – رسوبی - آتشفشانی موفق باشد.
مجید هاشمی تنگستانی؛ مسلم عزیزی
دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1389
چکیده
معدن خاک نسوز استقلال آباده در زون زمین شناختی ایران مرکزی و در 10 کیلومتری شمال شرق شهر اباده در شمال استان فارس واقع شده و با تولیدی در حدود یک میلیون تن کائولینیت و پیرفیلیت در سال، یکی از بزرگ ترین کانسارهای رسوبی در ایران قلمداد می شود. مدل زیرپیکسلی پالایش تطبیقی تنظیم شده آمیخته و الگوریتم رده بندی کننده تمام پیکسلی نقشه بردار ...
بیشتر
معدن خاک نسوز استقلال آباده در زون زمین شناختی ایران مرکزی و در 10 کیلومتری شمال شرق شهر اباده در شمال استان فارس واقع شده و با تولیدی در حدود یک میلیون تن کائولینیت و پیرفیلیت در سال، یکی از بزرگ ترین کانسارهای رسوبی در ایران قلمداد می شود. مدل زیرپیکسلی پالایش تطبیقی تنظیم شده آمیخته و الگوریتم رده بندی کننده تمام پیکسلی نقشه بردار زاویه طیفی با هدف آشکارسازی توزیع مکانی کانی های رسی موجود در این معدن بر روی دسته داده های مرئی –فروسرخ نزدیک و فروسرخ موج کوتاه (NVIR+SWIR) سنجنده استر با استفاده از طیف های تصویر و کتابخانه طیفی USGS اجرا شد. روش های مخروط محدب بیشترین زاویه متوالی و شاخص خلوص پیکسل برای انتخاب عضوهای خالص از این دسته داده ها به کار گرفته شدند. مقایسه نتایج رده بندی های پیکسلی و زیر پیکسلی بر پایه نتایج XRD نمونه های گردآوری شده ازمحدوده مورد مطالعه که منطبق بر خروجی های الگوریتم ها هستند، و همچنین نتایج آزمایش های طیف سنجی و شواهد و کنترل های میدانی پیسکل های متناظر زمین نشان داد که روش پالایش تطبیقی تنظیم شده آمیخته، در مقایسه با الگوریتم نقشه بردار زایوه طیفی، قابلیت بهتری در تعیین توزیع مکانی کانی های رسی درناحیه مورد مطالعه دارد. ارزیابی فراوانی زیرپیکسلی داده استر نشان داد که پیکسل هایی با فراوانی نسبی بیش از 50 درصد از دو کانی کائولینیت و پیروفیلیت در دو محدوده زمین ریخت شناختی متفاوت تمرکز و رخنمون پیدا کرده اند.
مجید هاشمی تنگستانی؛ لاله جعفری
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
در دهه های اخیر با تکامل فناوری سنجش از دور، این فناوری به مثابه روشی موثر برای نقشه برداری واحدهای سنگی مطرح شده، و داده های سنجنده استر نیز به طور گسترده برای جداسازی انواع کانی ها و سنگ های سیلیکاتی مورد استفده قرار گرفته است. هدف از این تحقیق مقایسه الگوریتم های نقشه بردار زاویه طیفی و انطباق سیمای طیفی در تفکیک واحدهای سنگی کمپلکس ...
بیشتر
در دهه های اخیر با تکامل فناوری سنجش از دور، این فناوری به مثابه روشی موثر برای نقشه برداری واحدهای سنگی مطرح شده، و داده های سنجنده استر نیز به طور گسترده برای جداسازی انواع کانی ها و سنگ های سیلیکاتی مورد استفده قرار گرفته است. هدف از این تحقیق مقایسه الگوریتم های نقشه بردار زاویه طیفی و انطباق سیمای طیفی در تفکیک واحدهای سنگی کمپلکس افیولیتی نیریز بر پایه دسته داده های کالیبره شده SWIR و TIR استر است. طیف نمونه های صحرایی که به وسیله دستگاه های تجزیه طیفی (ASD) و طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) اندازه گیری شده اند، به عنوان عضوهای انتهایی در این الگوریتم به کار رفته اند. مقایسه نتایج اگلوریتم هاینقشه بردار زاویه طیفی و انطباق سیمای طیفی با نقشه های زمین شناسی منطقه و مشاهدات میدانی و با اسفتاده از ماتریس آشفتگی، نشان داد که به دلیل حذف پیوستار و در نتیجه نرمال شدن سیماهای طیفی ، الگوریتم انطباق طیفی دارای دقت بیشتری برای بارزسازی واحدهای سنگی هارزبورژیت – لرزولیت، هارزبورژیت- دونیت، گابرو، مرمر، دیاباز و رادیولاریت بدون بارزشدگی رخنمون های اطراف است، در حالی که الگوریتم نقشه بردار زاویه طیفی بخش های عمده ای از رسوبات دریاچه ای، آبرفتی، واریزه های کوهرفتی و زمین های کشاورزی را همراه با این واحدهای سنگی بارز می کند. به علاوه، نتایج نشان داد که به دلیل متمرکز شدن رفتار طیفی نمونه های سینگی منطقه در محدوده SWIR، این داده ها بعتر از داده های TIR توان جداسازی انواع واحدهای سنگ شناختی را دارند.
