احسان تمسکی؛ اسداله خورانی؛ علی درویشی بلورانی؛ احمد نوحهگر
دوره 7، شماره 4 ، بهمن 1394، ، صفحه 27-44
چکیده
پدیدۀ طوفانهای گردوغبار از مهمترین مخاطرات زیستمحیطی جهان امروز است که هرساله خسارتهای جبرانناپذیری را بر بخشهای گوناگون، ازجمله محیطزیست و سلامت انسانها وارد میکند. هدف از این مطالعه پایش و پیشبینی وقوع طوفانهای گردوغبار در جنوب و جنوبشرق ایران با استفاده از دادههای سنجش از دور در تلفیق با اطلاعات ایستگاهی ...
بیشتر
پدیدۀ طوفانهای گردوغبار از مهمترین مخاطرات زیستمحیطی جهان امروز است که هرساله خسارتهای جبرانناپذیری را بر بخشهای گوناگون، ازجمله محیطزیست و سلامت انسانها وارد میکند. هدف از این مطالعه پایش و پیشبینی وقوع طوفانهای گردوغبار در جنوب و جنوبشرق ایران با استفاده از دادههای سنجش از دور در تلفیق با اطلاعات ایستگاهی است. به این منظور، از 92 تصویر ماهوارهای سنجندۀ مودیس و نیز دادههای سازمان هواشناسی ایران در 18 ایستگاه همدیدی جنوب و جنوبشرق کشور طی سالهای 2001 تا 2009 استفاده شد. در این مطالعه، روزهای گردوغباری با دو منشأ نزدیک و خارج از ایستگاههای همدیدی استخراج شد. پس از پایش سالیانه و ماهیانۀ طوفانها، با استفاده از عناصر اقلیمی و شاخص NDVI برای پیشبینی طوفانهای گردوغبار، با استفاده از مدل رگرسیون مکانی چندمتغیره اقدام شد. نتایج نشان میدهد که در اوایل هر سال میلادی وقوع طوفانها افزایش و پس از ماههای ژوئن و ژوئیه سیر نزولی پیدا میکند. همچنین، گردوغبار با منشأ نزدیک ایستگاه باعث ایجاد بیشترین روزهای گردوغباری در منطقه است، بهطوریکه بیش از 78 درصد از روزهای گردوغباری بر اثر وقوع این نوع گردوغبار ایجاد شده است. آزمون اعتبارسنجی روابط رگرسیونی نشان داد که این روابط فراوانی طوفانهای گردوغبار را در ماههای گرم و پرغبار با دقت بالاتری پیشبینی میکنند. با توجه به اینکه عمدۀ گردوغبار این منطقه با منشأ نزدیک ایستگاههاست، میشود با اقدامات بیابانزدایی و مقابله با فرسایش بادی حجم قابلتوجهی از این طوفانها را کاهش داد
نفیسه رمضانی؛ رضا جعفری؛ اسماعیل ایزانلو
دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1390
چکیده
طبق مطالعات انجام شده در استان خراسان شمالی، تغییرات کاربری اراضی بیشترین تأثیر را در بیابان زایی منطقه داشته است؛ و افزون بر آن، فقدان اطلاعات مکان دار دقیق و روزآمد از مهم ترین مشکلات پایش تغییرات کاربری اراضی در این استان به شمار می آید. بدین ترتیب و با توجه به این کمبود، هدف مطالعه حاضر همانا آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی منطقه ...
بیشتر
طبق مطالعات انجام شده در استان خراسان شمالی، تغییرات کاربری اراضی بیشترین تأثیر را در بیابان زایی منطقه داشته است؛ و افزون بر آن، فقدان اطلاعات مکان دار دقیق و روزآمد از مهم ترین مشکلات پایش تغییرات کاربری اراضی در این استان به شمار می آید. بدین ترتیب و با توجه به این کمبود، هدف مطالعه حاضر همانا آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی منطقه اسفراین در استان خراسان شمالی در 36 سال گذشته بوده است. بدین منظور تصاویر ماهواره لندست از دو دوره زمانی شامل سال های 1352 و 1388 شمسی انتخاب شدند و تصحیحات هندسی و رادیومتریک نیز بر تصاویر اعمال گردیدند. سپس با استفاده از روش های مختلف- از جمله طبقه بندی فازی- نقشه کاربری اراضی تهیه و از روش مقایسه پس از طبقه بندی برای آشکارسازی تغییرات استفاده شد. مطابق نتایج، کلاس زراعت آبی بیشترین تغییرات را در مقایسه با دیگر کاربری ها داشته و مساحت آن از 4269 هکتار به 15586 هکتار رسیده است. کاربری شهری اسفراین و کارخانجات و تأسیسات مختلف مانند کارخانه های فولاد و لوله گستر و همچنین سد اسفراین نشانگر حدود 629 هکتار افزایش سطح بوده است. در مقابل، وسعت کاربری های مرتع و زراعت آبی- باغ ها، به دلیل احداث تأسیسات و سد اسفراین بسیار کاهش یافته اند. از جمله دگرگونی ها یا تغییرات مثبت محیطی رخ نموده در منطقه، ایجاد و توسعه منطقه حفاظت شده ساریگل طی 36 سال اشاره شده است، که به احیای سطحی حدود 12 هزار هکتار از مراتع و اراضی بدون پوشش انجامیده است. همان گونه که نتایج نشان می دهند فناوری سنجش از دور می تواند به عنوان ابزار مدیریتی بسیار کارآمدی در توسعه و حفظ منابع طبیعی کشور مورد استفاده قرار گیرد.