سید باقر فاطمی؛ فاطمه صدقی
دوره 8، شماره 3 ، تیر 1395، ، صفحه 91-104
چکیده
یکی از موضوعات مهم در محاسبة شاخصهای گیاهی کمیتی است که شاخص براساس آن محاسبه میشود. نوع کمیت انتخابی میتواند مقدار پیکسل، بازتابش و بازتابندگی باشد. بررسی تفاوت مقادیر شاخصهای گیاهی محاسبهشده از این کمیتها چه بسا راهگشای سادهترکردن محاسبات مربوط به شاخصها و نیز وضوحبخشیدن به نتایج حاصل از انتخاب هریک از کمیتها شود. ...
بیشتر
یکی از موضوعات مهم در محاسبة شاخصهای گیاهی کمیتی است که شاخص براساس آن محاسبه میشود. نوع کمیت انتخابی میتواند مقدار پیکسل، بازتابش و بازتابندگی باشد. بررسی تفاوت مقادیر شاخصهای گیاهی محاسبهشده از این کمیتها چه بسا راهگشای سادهترکردن محاسبات مربوط به شاخصها و نیز وضوحبخشیدن به نتایج حاصل از انتخاب هریک از کمیتها شود. در تحقیقات گذشته، معمولاً یک شاخص گیاهی خاص بررسی شده است و اثر پوشش زمین در محاسبة مقدار آن شاخص براساس سه کمیت مقدار پیکسل، بازتابش و بازتابندگی در نظر گرفته نشده است. در تحقیق حاضر، شاخصهای گیاهی تولیدشده از سه دادة یادشده مقایسه میشوند. برای این منظور، 10 شاخص PD43، GVI، RVI، SAVI، EVI، NDVI، DVI، NDWI، GRVI و VARI از روی تصویر LANDSAT 8تولید شد. این شاخصها برای کل تصویر و همچنین برای پوششهای گوناگون آب، خاک، گیاه و منطقة شهری بهطور جداگانه محاسبه شدهاند. پس از محاسبة شاخصهای گیاهی مورد نظر براساس سه کمیت تابشی، ضریب همبستگی خطی میان این مقادیر برای هر شاخص گیاهی محاسبه شد. مقایسهها براساس پارامتر همبستگی انجام شده است که نتایج حاصل همبستگیِ بالا بین شاخصهای هر سه کمیت تابشی را نشان میدهد. بیشترین ضریب همبستگی بهدستآمده برابر با 1 است که در همة کلاسهای پوششی برای بسیاری از شاخصها تکرار شده است. کمترین میزان همبستگی برای کلاس منطقة مسکونی برابر با 0.8339 مربوط به شاخص PD43، برای کلاس گیاه برابر با 0.9489 مربوط به شاخص NDWI، برای کلاس آب برابر با 0.8696 مربوط به شاخص DVI، برای کلاس خاک برابر با 0.916 مربوط به شاخص GVI و برای کل تصویر برابر با 0.9257 مربوط به شاخص DVI است. با توجه به نتایج، در جاییکه مقدار دقیق این شاخصها مهم نباشد این شاخصها را میتوان با کنارگذاردن چند استثنای معدود، بدون نیاز به محاسبة مقدار شاخص براساس کمیتهای رادیانس و بازتابندگی فقط با استفاده از مقادیر پیکسل محاسبه کرد
حامد کاچار؛ محمدرضا مباشری؛ علیاکبر آبکار؛ مجید رحیمزادگان
دوره 7، شماره 2 ، بهمن 1394، ، صفحه 35-53
چکیده
وارونگی دمایی زمانی رخ میدهد که در تروپوسفر و تا ارتفاعی مشخص، با افزایش ارتفاع، دما افزایش یابد. از مشخصههای وارونگی دمایی، پارامترهای قدرت و عمق وارونگی دمایی است. قدرت وارونگی به اختلاف دمایی بین قلة وارونگی و سطح زمین اطلاق میشود و ارتفاع متناظر با این اختلاف دمایی، عمق وارونگی نام دارد. راهکار متداول برای تعیین این مشخصهها، ...
بیشتر
وارونگی دمایی زمانی رخ میدهد که در تروپوسفر و تا ارتفاعی مشخص، با افزایش ارتفاع، دما افزایش یابد. از مشخصههای وارونگی دمایی، پارامترهای قدرت و عمق وارونگی دمایی است. قدرت وارونگی به اختلاف دمایی بین قلة وارونگی و سطح زمین اطلاق میشود و ارتفاع متناظر با این اختلاف دمایی، عمق وارونگی نام دارد. راهکار متداول برای تعیین این مشخصهها، اندازهگیریهای میدانی بهوسیلة رادیوساند است، که نوعی اندازهگیری نقطهای در جو قلمداد میشود. بهمنظور مدلسازی برای استخراج مشخصههای وارونگی دمایی از تصاویر ماهوارهای میتوان ارتباط بین اختلاف دمای درخشندگی زوج باندهای مختلف با قدرت و عمق وارونگی دمایی منتج از دادههای رادیوساند را بهدست آورد. در پی شایعبودن پدیدة وارونگی دمایی در شهر تهران، ایستگاه هواشناسی فرودگاه مهرآباد تهران بهعنوان منطقة نخست مورد مطالعه انتخاب شد. ضرایب همبستگی خطی بهدستآمده بین اختلاف دمای درخشندگی زوج باندهای مختلف با عمق و قدرت وارونگی محاسبهشده از دادههای رادیوساند بسیار ضعیف بود که میتواند ناشی از تغییرات زیاد بخارآب جو و قدرت و عمق وارونگی دمایی نسبتاً ضعیف رویداده در تهران باشد. برای اثبات فرضیة مذکور، در ادامة روند تحقیق حاضر، عوامل مؤثر در افزایش ضریب همبستگی خطی بین اختلاف دمای درخشندگی زوج باندهای مذکور با عمق و قدرت وارونگی محاسبهشده از دادههای رادیوساند بررسی شدند. با توجه به رویدادن وارونگیهای عمیق و قدرتمندتر در منطقة کرمانشاه درمقایسه با تهران، این منطقه بهعنوان منطقة دوم مورد مطالعه انتخاب شد. افزایش ضرایب همبستگی محاسبهشده برای کرمانشاه نشاندهندة تأثیر عامل میزان قدرت و عمق وارونگی دمایی است. برای مثال، ضریب همبستگی بین BT7.2-BT11 با قدرت و عمق وارونگی دمایی در تهران بهترتیب 16/0 و 32/0 و در کرمانشاه بهترتیب 51/0 و 70/0 است. بهمنظور بررسی تأثیر میزان بخار آب موجود در جو بر ضرایب همبستگی، با توجه به آنکه میزان بخار آب موجود در جو طی فصول سرد کمتر از فصول گرم است، دادههای تهران و کرمانشاه به دو دستة تمام فصول و فصول سرد تقسیم شدند. افزایش ضرایب همبستگی محاسبهشده برای تهران و کرمانشاه طی فصول سرد نشاندهندة تأثیر عامل میزان بخار آب موجود در جو است. بهعنوان نمونه، ضریب همبستگی بین BT7.2-BT11 با قدرت و عمق وارونگی دمایی در کرمانشاه برای تمامی فصول بهترتیب 51/0 و 70/0 و طی فصول سرد بهترتیب 78/0 و 85/0 است.