حمیدرضا متین فر؛ فوزیه کوهنی؛ علی اکبر اصیلیان مهابادی
چکیده
شوری خاک یکی از مشکلات مهم زیستمحیطی است و شناسایی و پهنهبندی خاکهای شور، بهعلت نیاز به نمونهبرداری و انجامدادن آنالیزهای آزمایشگاهی و همچنین تغییرپذیری زمانی و مکانی آن، مشکل است. در سالهای اخیر استفاده از تصاویر ماهوارهای، بهعلت استفادة آسان و توانایی در شناسایی پدیدهها، همواره مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. ...
بیشتر
شوری خاک یکی از مشکلات مهم زیستمحیطی است و شناسایی و پهنهبندی خاکهای شور، بهعلت نیاز به نمونهبرداری و انجامدادن آنالیزهای آزمایشگاهی و همچنین تغییرپذیری زمانی و مکانی آن، مشکل است. در سالهای اخیر استفاده از تصاویر ماهوارهای، بهعلت استفادة آسان و توانایی در شناسایی پدیدهها، همواره مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. در این پژوهش، 220 نمونة خاک از منطقة میمة شهرستان دهلران، در جنوب استان ایلام، با توجه به نوع مطالعه و تیپهای فیزیوگرافی و واحدهای متشکل خاکها برداشت شد. سپس مقادیر pH و EC با استفاده از روشهای استاندارد اندازهگیری شد. ارزیابی مقادیر شوری خاک، با استفاده از روابط همبستگی بین مقادیر هدایت الکتریکی EC حاصل از دادههای زمینی، با متغیرهای بهدستآمده از تصاویر ماهوارهای لندست 8 شامل باندها، شاخصهای شوری، شاخصهای پوشش گیاهی و شاخصهای خاک صورت گرفت. در نهایت، مدل تخمین شوری سطحی خاک با روش رگرسیون گامبهگام بهدست آمد. این روش شامل انتخاب خودکار متغیرهای مستقل است و با دردسترسبودن بستههای نرمافزاری آماری، انجامدادن آن حتی در مدلهایی با صدها متغیر امکانپذیر است. در مطالعات گذشته، شاخصها و باندها بهصورت جداگانه و محدود بهکار رفتهاند اما، در این مطالعه، سعی شده است از ترکیب شاخصهای گوناگون استفادة گستردهتری شود و در نهایت، با حذف شاخصهایی که کمترین تأثیر را در برآورد شوری خاک داشتهاند، بهترین مدل برآورد شوری برای خاک منطقه پیشنهاد شد. با استفاده از آنالیز سطح معنیداری و میزان همبستگی بین خروجی مدلها و دادههای زمینی، بهترین مدل با مقدار (882/0R2=) انتخاب و نقشة شوری خاک براساس آن تهیه شد. بیشترین مساحت مربوط به کلاس غیرشور است که 75% از کل منطقة مورد مطالعه را شامل میشود و حدود 1% از خاکهای منطقه نیز مربوط به کلاس بسیار شور است. با مقایسة دادههای حاصل از ماهوارة لندست 8 و بهکارگیری شاخصها و قراردادن شاخصها در معادلة رگرسیونی گامبهگام، این نتیجه حاصل شد که تصاویر ماهوارهای برای ارزیابی شوری خاک منطقه کارآمد است و نتایج حاصل، همبستگی بالایی در سطح 88/0 با دادههای زمینی دارند.