بررسی الگوهای زمانی- مکانی در داده های مربوط به زمین لرزه های تاریخی ایران، با استفاده ازشاخص های و مدل های آمار فضایی

کاهش آسیب پذیری در برابر زمین لزره و برنامه ریزی صحیح به منظور مقابله با آن، نیازمند اطلاعات درست و دقیق و روزآمد و بهنگام است. در این مقاله داده های مربوط به زمین لرزه های بزرگ تر از 5 ریشتر در ایران از سال 1950تا 2010 مورد ارزیابی های آماری قرار گرفته اند. ابتدا وجود روند کلی بین بزرگی زمین لرزه ها در دو جهت شمالی- جنوبی و شرقی- غربی بررسی گردیدند و مشخص شد که روند قابل تشخیصی تا نزدیک ترین همسایه و k(d) – که هر دو فاصله مبنا هستند- مورد استفاده قرار گرفته و نشان داده شده است که زمین لرزه ها به شدت از الگوی خوشه ای تبعیت می کنند. اما شاخص های واریوگرام، General G و Global Moran s I نشان دادند که بزرگی زلزله های خودهمبسته نیستند. برای اطمینان از فقدان خود همبستگی بین بزرگی زمین لرزه ها با توجه به تعداد زیاد آن ها، منطقه مورد مطالعه به شبکه های یک کیلومتری تقسیم بندی شد و مقادیر ماکزیمم و میانگین بزرگی زلزله های نیز در هر شبکه تعیین گردیدند. سپس وجود خودهمبستگی بین هر یک از خصوصیات پیکسل ها با استفاده از واریوگرام بررسی د. در مرحله بعد، به منظور بررسی رفتار زمانی زمین لرزه ها، نمودار فراروانی تجمعی آن ها براساس زمان و نمودار بزرگ ترین زمین لرزه در هر سال رسم شدند. بررسی این نمودارها مشخص ساخت که زمین لرزه های بزرگ همیشه وجود داشته اند. در نهایت نمودار فراروانی تجمعی زمین لزره ها بر اساس فاصله از گسل نشان داد که 90 درصد زمین لرزه های تاریخی ایران در فاصله کمتر از 40 کیلومتری گسل ها رخ داده اند. نتایج این تحقیق می تواند برای بررسی و کشف مناطق لرزه خیز و پهنه بندی لرزه ای، بررسی روند زمین لرزه ها و پیش بینی رخدادهای بعدی مورد استفاده قرار می گیرد.