استفاده از تصاویر لندست و داده‌های زمین مغناطیسی در شناسایی خطواره‌های گسلی و تحلیل خاستگاه آنها در ناحیه لرستان، زاگرس چین‌خورده

زیرپهنه لرستان، در بخش شمال‌غرب پهنه زاگرس چین‌خورده قرار دارد. پوشش رسوبی این زیرپهنه به مانند دیگر بخش‌های کمربند چین‌خورده ـ‌ رانده زاگرس، تحت تأثیر فعالیت مجدد ساختارهای زیرسطحی در خلال کوهزایی میوسن پسین زاگرس دچار دگرریختی‌هایی شده است. از مسائل ساختاری در زیرپهنه لرستان، عدم ارتباط برخی تغییرشکل‌های سطحی با گسل‌های سطحی است. در این مطالعه، با استفاده از تصاویر لندست ETM+، و با توجه به تغییر شکل‌های سطحی چون انحنا، قطع‌شدگی و جدایش ساختارها همچون انحنای اثر محوری چین‌ها، اقدام به شناسایی و به نقشه درآوردن خطواره‌های گسلی ـ که می‌توانند مرتبط با فعالیت گسل‌های زیرسطحی باشند ـ شده است. این خطواره‌های گسلی علاوه بر دارا بودن روند شمال ـ غرب (مربوط به گسل‌های راندگی کمربند چین‌خورده ـ رانده)، دارای دو روند عمومی دیگر شمال ـ شمال غرب با جدایش راستگرد و شمال شرقی با جدایش چپگرد نیز هستند. برای تحلیل منشأ این خطواره‌ها، از انطباق آنها با داده‌های زیرسطحی چون زمین‌لرزه‌ها و خطواره‌های مغناطیسی استفاده شده است. انطباق برخی از خطواره‌های گسلی شناسایی‌شده با شکستگی‌های پی‌سنگی نشانگر پی‌سنگی بودن آنهاست؛ و بیشترین انطباق‌ها به خطواره‌‌های گسلی که روند شمال ـ شمال‌غرب دارند مربوط می‌شود. به‌علاوه، انطباق سازوکار و روند برخی از زمین‌لرزه‌های رخ‌داده در زیرپهنه ‌‌لرستان، با این خطواره‌های گسلی شناسایی‌شده نیز مؤید پی‌سنگی بودن آنهاست. اعتقاد بر این است که این خطواره‌ها در نتیجه فعالیت مجدد گسل‌های پی‌سنگی متأثر از همگرایی ورقه عربی با ایران مرکزی ایجاد شده‌اند. دیگر خطواره‌های گسلی که با روند شکستگی‌های پی‌سنگی هم‌روند نیستند، حاصل مراتب فعالیت جوان‌تر گسل‌های پی‌سنگی در پوشش رسوبی‌اند، به‌گونه‌ای که وجود سطوح جدایشی در پوشش رسوبی مانع توسعه فعالیت این گسل‌های پی‌سنگی در سطح شده است. تمرکز غالب زمین‌لرزه‌های رخ داده در زیرپهنه لرستان در محدوده گسله بالارود و پیشانی کوهستان و همروندی روند این گسل‌ها با گسلش‌های زمین‌لرزه‌ای، نشان از آن دارد که این دو پهنه از پهنه‌های اساسی پی‌سنگی در لرستان به شمار می‌آیند.