واکاوی موانع برداشت/ دیدبانی سپیدایی آبی‌فام در ایران‌زمین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

2 استاد آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

3 استاد آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه اصفهان، اصفهان

چکیده

سپیدایی از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺴﺖ‌ﻣﺤﻴﻄﻲ و آب‌و‌ﻫﻮاﻳﻲ به‌شمار می‌رود؛ ازاین‌رو، بررسی رفتار زمانی و مکانی آن می‌تواند ابزاری برای شناخت تغییرات محیطی باشد. ﺳﻨﺠﻨﺪة مودیس سپیدایی ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ را به‌طور ﻣﺴﺘﻤﺮ، در ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻜﺎﻧﻲ مناسب ﺗﻮﻟﻴﺪ و در دسترس پژوهشگران ﻗﺮار داده است. در این پژوهش، برای واکاوی موانع برداشت/ دیدبانی سپیدایی ایران‌زمین، نخست داده‌های روزانة سپیدایی سنجندة مودیس در محدودة ایران، در بازة زمانی 1/1/1379 تا 10/10/1397 و به‌مدت 6867 روز، از تارنمای مودیس استخراج شد. پس از موزاییک‌کردن کاشی‌ها، فراوانی بلندمدت دیدبانی‌های سپیدایی ایران‌زمین برای هریک از فصل‌های سال جداگانه محاسبه شد. یافته‌ها نشان داد که عوامل محدودکنندة دیدِ ماهواره، در زمان‌ها و مکان‌های گوناگون، متفاوت است؛ به‌طوری‌که در فصل تابستان، به‌ویژه در کرانه‌های دریای عمان، رطوبت نقش محدودکننده دارد. درحالی‌که در فصل زمستان، به‌خصوص در رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس، ابرناکی عامل محدودکننده به‌حساب می‌آید. گذشته از عوامل رطوبت و ابرناکی، ریزگردها نیز عامل محدودکنندة برداشت سپیدایی شناخته می‌شوند. بررسی‌های انجام‌شده روی 394 ایستگاه زمینی اثبات کرد، در زمانی که ماهواره نتوانسته است سپیدایی را اندازه‌گیری کند، در بیش از 70% موارد، عوامل یادشده گزارش شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Barriers to Blue Band Albedo Satellite Observations in Iran

نویسندگان [English]

  • Omid Reza Kefayat Motlagh 1
  • mahmood khosravi 2
  • Abolfazl Masoodian 3
1 Ph.D. Candidate of Climatology, Dep. of Physical Geography, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan
2 Prof. of Climatology, Dep. of Physical Geography, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan
3 Prof. of Climatology, Dep. of Physical Geography, University of Isfahan, Isfahan
چکیده [English]

Albedo is one of the parameters needed in environmental and climate studies. Therefore, examining its temporal and spatial behavior can be a tool for understanding environmental changes. The MODIS sensor produces Albedo the surface of the earth continuously on a global scale with low spatial resolution and provides free access to the public. In this study, for measuring the Analysis of Barriers to Albedo Observations in Iran, The first daily data of Albedo MODIS Sensor in the kernel of Iran was downloaded from the MODIS website during the period from 2000/03/20 to 2018/12/31 for 6867 days. After mosaic tiles, based on 48 billion observations, the long term frequency of land surface Albedo Iran was calculated separately for each season. The results showed that the limiting factors of satellite view were different at times and places. Humidity has a limiting role in summer, especially on the coast of Oman. In the winter, especially in the Alborz and the Zagros Mountains, cloudiness is a limiting factor. In addition to the humidity and cloudiness factors, Dust storms are also known to limit albedo harvest. Surveys of 394 ground stations proved that more than 70 percent of the factors listed were reported when the satellite was unable to measure albedo.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Frequency
  • Albedo
  • Cloudiness
  • Dust storm
  • Atmospheric humidity
  • MODIS
  • Iran

مراجع

ادب، ح.، امیراحمدی، ا.، عتباتی، آ.، 1393، ارتباط پوشش ‌گیاهی با دما و آلبدوی سطحی در دورة گرم سال با استفاده از داده‌های مودیس در شمال ایران، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، دورة چهل‌وششم، شمارة 4، صص. 434-419.
حجازی‌زاده، ز.، بزمی، ن.، رحیمی، ع.ر.، طولابی‌نژاد، م.، بساک، ع.، 1396، مدل‌سازی فضایی- زمانی آلبدو در گستره‌ی ایران‌زمین، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دورة‌هفدهم، شمارة ۴۷، صص. 17-1.
سلطانی اکمل، ف.، 1397، آب و هواشناسی سپیدایی در ایران به‌کمک داده‌های CDR، پایان‌نامة کارشناسی ارشد رشتة آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان.
قبادی، ا.، 1395، تبیین و تحلیل زمانی‌ـ مکانی پدیدة جزیرة گرمایی شهر کرج با تأکید بر مدیریت آلبدو و مدل‌سازی خرداقلیم محلی، پایان‌نامة دکتری رشتة آب و هواشناسی، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
عساکره، ح.، 1390، مبانی اقلیم‌شناسی آماری، انتشارات دانشگاه زنجان، چاپ اول.
علیزاده چوبری، ا.، 1396، مطالعة عددی اثر غیرمستقیم هواویزها بر تابش طول موج کوتاه و بلند: مطالعة موردی، فیزیک زمین و فضا، دورة چهل‌وسوم، شمارة 2، صص. 450-441.
مسعودیان، س.ا.، 1390، آب‌وهوای ایران، اصفهان: انتشارات شریعة توس، چاپ اول.
AMS,2012, Glossary of Meteorology, Retrieved 2019 from: https://www.ametsoc.org/ams/ index.cfm/publications/glossary-of-meteorology/
Bailey, R., Keelin, P., Perez, R., Robinson, J., Bender, G. & Chard, J., 2019, Investigations of Site-Specific, Long Term Average Albedo Determination for Accurate Bifacial System Energy Modeling, 2019 IEEE 46th Photovoltaic Specialists Conference (PVSC) PP. 2f268-2274.
Bao, S., Letu, H., Zhao, C., Tana, G., Shang, H., Wang, T., ... & Zhao, J., 2018, Spatiotemporal Distributions of Cloud Parameters and the Temperature Response over the Mongolian Plateau During 2006–2015 Based on MODIS Data, IEEE Journal of Selected Topics in Applied Earth Observations and Remote Sensing, 12(2), PP. 549-558.
Benas, N. & Chrysoulakis, N., 2015, Estimation of the Land Surface Albedo Changes in the Broader Mediterranean Area, Based on 12 Years of Satellite Observations, Remote Sensing, 7(12), PP. 16150-16163.
Calleja, J.F., Corbea-Pérez, A., Fernández, S., Recondo, C. & Peón, J., 2018, Assessment of MODIS Daily Snow Albedo on Livingston Island, Antarctica, Fifth Recent Advances in Quantitative Remote Sensing, 180.
Govaerts, Y.M., Lattanzio, A., Taberner, M. & Pinty, B., 2008, Generating Global Surface Albedo Products from Multiple Geostationary Satellites, Remote Sensing of Environment, 112(6), PP. 2804-2816.
 
Hartl, L., Felbauer, L., Schwaizer, G. & Fischer, A., 2020, Small Scale Spatial Variability of Bare-Ice Albedo at Jamtalferner, Austria, The Cryosphere Discussions, PP. 1-28. Access: https://ladsweb.nascom.nasa.gov/ data/search.html.
Hummel, J.R. & Reck, R.A., 1979, A Global Surface Albedo Model, Journal of Applied Meteorology, 18(3), PP. 239-253.
Jackson, T.J., 1993, III. Measuring Surface Soil Moisture Using Passive Microwave Remote Sensing, Hydrological processes, 7(2), PP. 139-152.
Jin, X., Ke, C.Q., Xu, Y.Y. & Li, X.C., 2015, Spatial and Temporal Variations of Snow Cover in the Loess Plateau, China, International Journal of Climatology, 35(8), PP. 1721-1731.
NASA,2019, MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer),Retrieved 2019 from: https://modis.gsfc.nasa.gov/
Minnis, P., Mayor, S., Smith, W.L. & Young, D.F., 1997, Asymmetry in the Diurnal Variation of Surface Albedo, IEEE Transactions on Geoscience and RemoteSensing, 35(4), PP. 879-890.
Nicodemus, F.E., Richmond, J.C., Hsia, J.J., Ginsberg, I.W. & Limperis, T., 1977, Geometrical Considerations and Nomenclature for Reflectance, Natl. Bur. Stand. Rep., NBS MN-160, 1(2).
Şorman, A.Ü., Akyürek, Z., Şensoy, A., Şorman, A.A. & Tekeli, A.E., 2007, Commentary on Comparison of MODIS Snow Cover and Albedo Products with Ground Observations over the Mountainous Terrain of Turkey, Hydrology and Earth System Sciences, 11(4), PP. 1353-1360.
Sütterlin, M., Schaaf, C.B., Stöckli, R., Sun, Q., Hüsler, F., Neuhaus, C. & Wunderle, S., 2015, Albedo and Reflectance Anisotropy Retrieval from AVHRR Operated Onboard NOAA and MetOp Satellites: Algorithm Performance and Accuracy Assessment for Europe, Remote Sensing of Environment, 168, PP. 163-176.
 
Strahler, A.H., Muller, J.P., Lucht, W., Schaaf, C., Tsang, T., Gao, F., ... & Barnsley, M.J., 1999, MODIS BRDF/Albedo Product: Algorithm Theoretical Basis Document Version 5.0. MODIS Documentation, 23(4), PP. 42-47.
Tekeli, A.E., Akyürek, Z., Şorman, A.A., Şensoy, A. & Şorman, A.Ü., 2005, Using MODIS Snow Cover Maps in Modeling Snowmelt Runoff Process in the Eastern Part of Turkey, Remote Sensing of Environment, 97(2), PP. 216-230.
Wang, Z., Schaaf, C.B., Strahler, A.H., Chopping, M.J., Román, M.O., Shuai, Y., ... & Fitzjarrald, D.R., 2014, Evaluation of MODIS Albedo Product (MCD43A) over Grassland, Agriculture and Forest Surface Types during Dormant and Snow-Covered Periods, Remote Sensing of Environment, 140, PP. 60-77.
Wu, D.L., Lee, J.N., Kim, K.M. & Lim, Y.K., 2020, Interannual Variations of TOA Albedo over the Arctic, Antarctic, and Tibetan Plateau in 2000–2019, Remote Sensing, 12(9), P. 1460.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار