مکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابی مراکز خرید در شرایط رقابتی با استفاده از روش جست‌وجوی تابو

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده

مکان فعالیت‌های تجاری ازجمله مراکز خرید، نقش تعیین‌کننده‌‌ای در موفقیت یا عدم‌موفقیت‌‌‌ هر‌‌ فعالیت دارد. در مکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابی مراکز خرید می‌بایست به معیارها و اهداف متنوعی توجه داشت. در پژوهش حاضر دو هدف حداکثرسازی جذب تقاضای موجود و حداکثرسازی دسترسی به مراکز خرید در نظر گرفته شد. هرکدام از این اهداف، معیارهای مختلفی مانند جمعیت، شرایط رقابتی بین مراکز خرید، دسترسی به معابر اصلی، ایستگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حمل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقل و پارکینگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عمومی، پارک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تفریحی را دربرمی‌گیرند. در این پژوهش، روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تصمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری چندهدفه برای حل مسئله به‌کار گرفته شد. روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گوناگونی برای حل مسئله‌های چندهدفه ارائه شده است که به دو گروه کلی روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سنتی و تکاملی تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سنتی عموماً در حل مسئله‌هایی از این دست، نقصان‌هایی دارند که پژوهشگران را به‌‌سوی استفاده از روش‌های تکاملی سوق داده‌اند. در پژوهش حاضر از میان روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تکاملی، الگوریتم جست‌وجو‌ی تابوی چندهدفه به‌کار گرفته شد. در این مدل، ابتدا با توجه به کاربری اراضی، مکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نامناسب از فضای مسئله حذف شدند و سپس الگوریتم جست‌وجو‌ی تابو برای دستیابی به توازن اهداف در محیط رقابتی به‌کار گرفته شد. به‌‌منظور ارزیابی موقعیت‌های پیشنهادشده در مدل تابو، مراکز پیشنهادی با نتایج حاصل از هم‌پوشانی نقشه‌های معیار اولیه مطابقت داده شدند. کلید‌واژه‌ها: مراکز خرید، مکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابی در شرایط رقابتی، بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی چندهدفه، جست‌وجو‌ی تابو. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tabu Search Based Competitive Location Model for Shopping Centers

چکیده [English]

Location of some facilities such as shopping centers has a crucial role in their success. Finding the location of a new shopping centers where there are existing ones belonging to competitors, asks to consider and evaluate confusing factors and objectives. In this research based on multiple objective decision making (MODM) approach, two objectives are considered to maximize the profit: maximizing demand response and maximizing accessibility to shopping centers. Demand objective is evaluate based on two criteria: population and competitive conditions. Accessibility is related to access to major roads, public transit stations, parking, parks and entertainment centers. There are many methods for solving multi-objective problems that have been generally divided into classic and evolutionary methods. Classical methods are faced with several shortcoming and recent researches are focused on utilizing the heuristicmethods. In the proposed model, first unsuitable locations are removed based on their land use and then Tabu Search, as a multi-objective evolutionary algorithm, is used as a competitive location model for finding the location of new shopping centers based on the trade-off between objectives. The proposed model is tested in a case study area in Karaj city and the result is compared with traditional overly analysis. Keywords: Shopping center, Competitive location models, Multi objective optimizing, Tabu Search.