پایش و ارزیابی اثرات گردوغبار بر تغییرات بارش در جنوب‌غرب ایران با استفاده از سنجش از دور و GIS

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

3 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران

5 استادیار گروه سنجش از دور و GIS دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

گردوغبار اتمسفر و تعاملات آن با بارش؛ در آب‌وهوای مناطقی که سرزمین‌های خشک و نیمه‌]شک وسیعی در آن وجود دارد؛ تأثیرات زیادی برجای می‌گذارد. ابهامات بسیاری درمورد علت تفاوت مقدار بارندگی از محلی به محل دیگر و از زمانی به زمان دیگر وجود دارد؛ به‌طوری‌که حتی با گسترش دانش و فناوری، هنوز علت این نوسان‌ها کاملاَ مشخص نشده است. امروزه به‌منظور پایش تأثیر رخدادهای گردوغبار بر تغییرات بارندگی، از تصاویر ماهواره‌ای  استفادة گسترده‌‌‌‌ای می‌شود. هدف از اجرای این تحقیق بررسی روند تغییرات بارندگی، با درنظرگرفتن فراوانی رخدادهای گردوغبار، با استفاده از روش‌های آماری خوشه‌بندی، سنجش از دور و پهنه‌بندی در محیط GIS، در منطقة جنوب‌غرب ایران است. این پژوهش تلاشی است برای بارزسازی ارتباط بین فراوانی روزهای همراه با گردوغبار و تغییرات مقادیر بارندگی در ایستگاه‌های منطقة جنوب‌غرب ایران. در این تحقیق، مجموعة داده‌های روزانة رخدادهای گردوغبار و مقادیر بارندگی روزانة 45 ایستگاه هواشناسی طی سی سال گذشته (2016- 1986) تحلیل شد. دو دسته اطلاعات شامل مجموعه داده‌های روزانه، ماهانه‌، فصلی و سالیانة وقایع گردوغبار و بارش و محصول ضخامت طیف نوری AOD ذرات گردوغبار سنجندة  MODISپردازش شدند. درمورد دستة نخست، اطلاعات با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای از بــین وقــایع گــردوغبار، مــوارد گــردوغبار همراه با بارش، در یک روز مشخص‌شده، پردازش و محاسبه و سپس تحلیل شد. سپس نقشه‌های بارندگی و فراوانی روزهای گردوغبار، در جنوب‌غرب ایران، با استفاده از روش میان‌یابی فاصلة وزنی (IDW) تهیه شد. در گام بعدی، به‌منظور بارزسازی و مشاهدة شدت غلظت گردوغبار، خروجی محصول AOD با استفاده از تصاویر سنجندة MODIS الگوریتم ترکیبیDeep Blue  وDark Target، کد 064 در تاریخ‌های استخراج‌شده در محیط ArcGIS تبدیل به نقشه شد و مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که روش مورد نظر به‌خوبی قادر به شناسایی پدیدة گردوغبار در منطقة مورد مطالعه است و می‌تواند تغییرات غلظت گردوغبار را با داده‌های زمینی مورد سنجش قرار داده و مقایسه کند. همچنین، بین پارامتر ضخامت نوری هواویزه‌ها و اطلاعات تاریخی مربوط به فراوانی رخدادهای گردوغبار در گزارش‌های سازمان هواشناسی، انطباق بسیار منطقی و روشنی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Monitoring and Assessing of Dust Occurance Effects on Precipitation Variations in South-West of Iran Using Remote Sensing and GIS

نویسندگان [English]

  • T Ensafi Moghaddam, 1
  • F. Khoshakhlagh 2
  • A.A Shamsipour 2
  • R Akhavan 3
  • T Safarrad 4
  • F Amiraslani 5
1 Ph.D. student in Climatology, Tehran University
2 Associate Prof., Dep. of Climatology ,Faculty of Geography, University of Tehran
3 Associate Prof ., Dep. of Research Institute of Forests and Rangelands, Agricaltural Research Education and Extension Organization, Tehran, Iran.
4 Asistant Prof, Department of Geography and Urban Planing Faculty Humanities and Social Sciences Mazandaran University
5 Asistant Prof. Department of Remote sensig and GIS, Faculty of Geography University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Dust in the atmosphere and their interactions with precipitation have great impacts on regional climate where there are large arid and semiarid regions. Dust is one of the factors affecting precipitation. There are many ambiguities about the cause of the difference between amount of rainfall from an area to another area and from time to time. So that even with the spread of knowledge and technology yet still there is not completely specified the cause of these fluctuations. Nowadays, satellite images are broadly used for monitoring the effects of dust variations on the precipitation changes. Nowadays, satellite images are broadly used for monitoring the effects of dust variations on the precipitation changes. The aim of this study was to investigate the relationship between dust dynamic and precipitation variations. This research can be help to find the impact of dust occuarrances on precipitation changes in the South-West parts of Iran during thirty years by cluster analysis, remote sensing, and aridity zoning in GIS software. In this investigation, we analyzed data sets of daily average visibility(a proxy for surface aerosol concentration), daily No of reports frequency of dust occurance and daily precipitation at 45 meteorological stations during past 30 years(1986-2016)were obtained from the Iran Meteorological Organization. The consistent trends in observed changes in visibility, precipitation, and daily No of reports frequency of dust occurance appear to be a testimony to the effects of dust. In present study, we tried to determine the relationship between dust events data and measured precipitation changes in a ground stations.  Therefore frequency of dust occurrence from 1986 to 2016 at 30 stations, compared with rainfall anomalies for South-West of Iran as a whole. Rainfall is expressed as a regionally averaged, standardized departure (departure from the long-term mean divided by the standard departure), but the axis of the rainfall graph is inverted to facilitate comparison with dust occurrence. Dust is represented by the number of days with dust haze. Then‚ dust days ratios which measured by number of days with dust in month and horizontal viewing which measured by number of days with visibility min < 2000 were compared by map of mean annual rainfall of stations in South-West of Iran. Precipitation maps were created using the inverse distance weighting interpolation (IDW). Too, I‌n t‌h‌i‌s s‌t‌u‌d‌y, (M‌O‌D‌I‌S) A‌e‌r‌o‌s‌o‌l‌s O‌p‌t‌i‌c‌a‌l T‌h‌i‌c‌k‌n‌e‌s‌s(AOD)p‌r‌o‌d‌u‌c‌t i‌s a‌p‌p‌l‌i‌e‌d in o‌r‌d‌e‌r t‌o e‌s‌t‌i‌m‌a‌t‌e d‌u‌s‌t i‌n‌t‌e‌n‌s‌i‌t‌y. AOD images and MODIS/Terra Calibrated Radiances 5-Min L1B Swath 1km (MOD021KM) were utilized to assessment of move pattern of the dusts in the study area. Our results indicated that MODIS products could be a reliable tool to assess dust events patterns and to survey the concentration of particulate matter .So AOD images and MODIS/Terra Calibrated Radiances 5-Min L1B Swath 10km were utilized to assessment of special move pattern of the dusts frequency in the study area‚and indicated the opposite response of light rain to the increase in dust, have seen in mountainous and plain areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AOD
  • Dust occuarrances
  • Horizontal visibility
  • Precipitation changes
  • South-West of Iran

مراجع

  1. حیدری، پ.، (1394) توسعه مدل استخراج عمق اپتیکی ذرات معلق با قدرت تفکیک مکانی بالا، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته گرایش مهندسی محیط زیست دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف.
  2. رحمانی، ش.، (1394) تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمانشاه.
  3. سایت موسسه علمی – تحقیقاتی چشم انداز هزاره سوم ملل، درون یابی به روش” وزن دهی بر اساس عکس فاصله” (IDW) GIS ، (بدون تاریخ)سایت اینترنتی www.gisland.org.
  4. سایت گیلامرد، رابطه آلودگی هوا و
  5. کاهش بارندگی(2012)، گیل آمرد http://www.gilamard.com
  6. عزیزی، ق.، شمسی‌پور، ع.، میری، م.، صفرراد، ط.، 1391، تحلیل آماری‌ـ همدیدی پدیدة گردوغبـار در نیمة غربی ایران، محیط‌شناسی، سال 38، شمارة ۳، پاییز، صص. ۱34-۱23.
  7. قربانی سالخورد، ر.، مباشری، م.، رحیم زادگان، م.،(1389) توانایی داده‌های سنجنده مودیس در تحلیل‌های کیفی و کمی کیفیت هوا در مناطق شهری، پژوهش‌های اقلیم‌شناسی، پاییز و زمستان 1389، دوره1، شماره 4-3، صفحات 74-61.
  8. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
  9. Science
  10. Nature GeoScience
  11. Anonymous, 2011, National Plan for Prevention and Control of Oak Forests Decline in the Forest Ecosystems, Forest Resources Office, Department of Arid and Semi-arid, Forests, Range and Watershed Management Organization, 68 p. (In Persian).
  12. Barkan, J., 2008, Synopsis Patterns Associated with Dusty and Non-Dusty Seasons in the Sahara, Theor. Appl. Climatolo., 10, PP. 354-364.
  13. Dao-Yi, G., Pei-Jun, Sh. & Jing-Ai, W., 2004, Daily Precipitation Changes in the Semi-Arid Region over Northern China, Journal of Arid Environments, 59(4), PP. 645-796, (December).
  14. Goudie, A. & Mideleton N.J., 2006, Desert Dust in the Global System, Springer, Heidelberg, 901.
  15. Hamish, A., Grant, M., Tanish, A., Sturman, P. & Zavtar, P., 2001, Inter-Regional Transport of Australian Dust Storms, Soil Erosion Research for the 21th Century, Proceeding of int.symp.Honolulu.HI.USA.
  16. Kim, J., 2008, Transport Routes and Source Regions of Asian Dust Observed in Korea during the Past 40 Years (1965–2004), Atmospheric Environment, 42, PP. 4778-4789.
  17. Markert, B., 1993. Plants as Biomonitors: Indicators for Heavy Metals in the Terrestrial Environment, (B.Markert,Ed.), VCH Weinheim, New York/ Basel/ Cambridge, 1993.
  18. Marshall, Sh.J., 2005, A Review of Current Investigations of Urban, Induced Rain Fall and Recommendations for the Future, J. Earth Interact., 9, 12.
  19. Mbourou, G.N., Bertrand, J.J. & Nicholson, S.E., 1997, Impact of Dust Storm on Cloud Microstructure over the Eastern Medi, Stt. J. Appl. Meteorol.
  20. Miller, S.D., Kuciauskas, A.P., Liu, M., Ji, Q., Reid, J.S., Breed, D.W., Walker, A.L. & Al Mandoos, A., 2008, Haboob Dust Storms of the Southern Arabian Peninsula, J. Geophys. Res. 113.
  21. Nicholson, SE., 2001, Climatic and Environmental Change in Africaduring the Last Two Centuries, Climate Research, 17, PP. 123-144.
  22. O’Hara, S.L., Clarke, M.L. & Elatrash, M.S., 2006, Field measurements of Desert Dust Deposition in Libya, Atmospheric Environ-ment, 40(21), PPp. 3881-3897
  23. Orlovsky, L., Orlovsky, N. & Durdyev, A., 2005, Dust Storms in Turkmenistan, Journal of Arid Environments, 60(1), PP. 83-97•
  24. Rosenfeld, D., Rudich Y. & Lahav, R., 2001, Desert Dust Suppressing Precipitation: A Possible Desertification Feedback Loop, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 98, PP. 5975-5980.
  25. Rosenfeld, D., 2000, Suppression of Rain and Snow by Urban and Industrial Air Pollution, Science, 287(5459), PP. 1793-1796.
  26. Rosenfeld, D., 2006, Aerosols Suppressing Precipitation in the Sierra Nevada: Results of the 2006 Winter Field Campaign, Presentation at the 3rd Annual Climate Change Research Conference, Sacramento, Sept. 2006. See: www. climatechange.ca.gov/events/2006_conference/ presentations/2006-09-14/2006-09-14.
  27. Rosenfeld, D. & Givati, A., 2006, Evidence of Orographic Precipitation Suppression by Air Pollution Induced Aerosols in the Western USA, J. Applied Meteorology, 45, PP. 893-911.
  28. Rosenfeld, D. & Lensky, I.M., 1998, Satellite Based Insights into Precipitation Formation Processes in Continental and Maritime Convection Clouds, Bull. American Meteorological Society, 79, PP. 2457-2476.
  29. Rosenfeld, D., Yu, X. & Dai, J., 2005, Satellite Retrieved Microstructure of AgI Seeding Tracks in Supercooled Layer Clouds, J. Applied Meteorology, 44, PP. 760-767.
  30. Shepherd, M.J., 2005, A review of current investigations of urban،induced rain fall and recommendations for the future, J. Earth Interact., 9, 12.
  31. Vieru‚ T., 2011, Air Pollution Leads to Precipitation Pattern Shifts‚These Changes Can Affect the Global Climate in its Entirety, Available at: http://news.softpedia.com/news/Air-Pollution-Leads-to-Precipitation-Pattern-Shifts-234290.shtmlNov 14, 2011 09:36 GMT.
  32. Wang, X., Oenema, O., Hoogmoed, W.B., Perdok, U.D. & Cai, D., 2006, Dust Storm Erosion and its Impacton Soil Carbon and Nitrogen Losses in Northern China, Elsevier B.V., 30 June, 66(3), PP. 221-227.
  33. Washington, R., Todd, M., Middleton, N.J. & Goudie, A.S., 2003, Dust-Storm Source Areas Determined by the Total Ozone Monitoring Spectrometer and Surface Observations, Annals of the Association of American Geographers, 93(2), PP. 297-313.
  34. Wilkerson, W.D., 1991, Dust and Sand Forecasting In Iraq and Adjoining Countries, AWS/TN 91/001, Air Weather Service, Scott Air Force Base, IL, 72 pp. [Available from USAF Environmental Technical Application Center, Scott Air Force Base, IL 62225-5008.
  35. Youngxiang Han, Xiaomin Eang, Tianliang Zhao, Huzhi Bai, Shi chang Kong and Lianchun Song. 2009, suppression of precipitation by dast particles originatal in the Tibetan Plateau, Atmospheric Environment, Volume 43, Issues, January 2009, Pages 568-574.
  36. Zhang, J.C. & Lin, Z.G., 1992, Climate of China, Wiley and Shanghai Scientific and Technical Publishers, New York.
  37. Zijiang, Z. & Guocai, Z., 2003, Typical Severe Dust Storms in Northern China During 1954-2002, Chinese Science Bulletin, 48, PP. 2366-2370.
  38. Ziqiang, M. & Quanxi, Z., 2007, Damage Effects of Dust Storm PM2.5 on DNA in Alveolar Macrophages and Lung Cells of Rates, Food and Chemical Toxicology, PP. 1363-1374.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار