ارزیابی تغییرات عمق تالاب انزلی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و داده‌های هواشناسی در بازه سی ساله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

در چند دهه اخیر در ایران، در نتیجه تغییر اقلیم و رشد جمعیت، سطح و عمق آب در تالاب‌ها بسیار کاهش یافته است. بنابراین ضرورت دارد عوامل اصلی این تغییرات شناسایی شده و در صورت امکان، اقدامات لازم برای کاهش نرخ تغییرات صورت پذیرد. پیشرفت روزافزون تکنولوژی سنجش از دور، فرصت بی‌نظیری برای پایش روند تغییرات در محیط‌های طبیعی فراهم می‌‌کند. سری ماهواره لندست از دهه 1970، طولانی‌ترین آرشیو تصاویر سنجش از دور است. تصاویر ماهواره‌ای، داده‌ها را در سطح وسیع‌تر و در فواصل زمانی کوتاه‌تر با هزینه کمتر فراهم می‌کند. تالاب انزلی، یکی از مهم‌ترین تالاب‌های بین المللی ایران است که در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. در چند دهه اخیر، با افزایش جمعیت و رشد و گسترش مناطق مسکونی و زمین‌های زراعی، تغییرات اقلیمی منطقه و همچنین تغییرات شدید‌ تراز آبی دریای خزر، این تالاب به سوی خشک شدن پیش رفته است. در تحقیق حاضر، با استفاده از تصاویر لندست به بررسی تغییرات عمق تالاب پرداخته شده است. تغییرات عمق با توجه به داده‌های بارش و دما و تغییرات ‌تراز آب دریای خزر در بازه‌ 30 ساله، از سال 1988 تا سال 2018، تشریح شده است. نتایج نشان می‌دهد تغیرات عمق تالاب، عمدتا از تغییرات ‌تراز آب دریای خزر متاثر شده است و تغییرات بارش و دما، دلایل اصلی کاهش عمق تالاب انزلی نیستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Anzali Wetland Depth Changes Using Satellite Images and Meteorological Data over Thirty Years

نویسندگان [English]

  • Saba Kharyaband 1
  • S Attarchi 2
1 Remote sensing and GIS Department, Faculty of Geography, University of Tehran
2 Assistant professor, Remote sensing and GIS Department, Faculty of Geography, University of Tehran
چکیده [English]

In recent decades in Iran, due to the effect of climate change and population growth, the extent and depth of water in wetlands have been largely decreased. Therefore, it is worth finding the main reasons of the changes and if possible to reduce the rate of changes. Great advances in remote sensing technology offer valuable opportunities to monitor the trend of changes in natural environment. Landsat satellites from 1970s has the largest archive of remote sensing images. Remote sensing images provide data in wide area with high temporal resolution and low cost. Anzali Wetland is one of the most important international wetlands of Iran which has been registered in Ramsar Convention. In recent decades, population growth and expansion of cities and farm lands near Anzali wetland, climatic changes in this region and also changes in Caspian Sea’s water level threaten this wetland. The present study investigates wetland depth changes using Landsat imagery. Furthermore the depth changes have been thoroughly explained concerning rain fall, temperature and the Caspian Sea’s water level changes over a 30-year period from 1988 to 2018. Our Findings emphasizes that the depth of water in this wetland is more related to the changes of the Caspian Sea’s water level and the rainfall and temperature are not the main reason of decreasing of the wetland’s depth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate Changes
  • remote sensing
  • Anzali Wetland
  • Depth Change
  • Caspian Sea Level
ابراهیمی کیا، م.، سعادت سرشت، م. و تاج فیروز، ب.، 1388، ارزیابی روش‌های عمق سنجی با استفاده از تصاویر ماهواره ای، همایش ژئوماتیک تهران، سازمان نقشه برداری کشور.
بالی، ع.، منوری، س.م، جعفری، م. و عبدللهی، ش.، 1391، روند تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبخیز تالاب انزلی طی دوره‌های زمانی 1975، 1989، 2000، 2007 با تاکید بر توسعه شهری و اراضی ساخته شده، فصلنامه محیط زیست (ویژه نامه تالاب‌ها)،شماره 53 و 54،صص 73-80.
حیدریان،ک.، کبودوندپور، ش. و امان اللهی، ج.، 1395، بررسی تغییرات عمق تالاب بین المللی زریوار با استفاده از سنجش از دور و مدل شبکه عصبی مصنوعی، فصلنامه‌ علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره 53، صص 271-289.
رنجبر، م.، تغییرات تالاب انزلی و تاثیر ویژگی‌های مرفولوژیکی آن درکاربری اراضی،1391، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال نهم، شماره 34 ، صص 93-111.
زبر دست، ل. و جعفری، ح.ر.،1390، ارزیابی روند تغییرات تالاب انزلی با استفاده از سنجش از دور و ارائة راه‌حل مدیریتی، محیط شناسی، سال سی و هفتم، شماره 57، صص57-64.
صفری، ع.ر.، آوریده، ح.ر.، همایونی، س. و خزایی، ص.، 1393، برآورد عمق آب‌های ساحلی به کمک تصاویر سنجش از دور فراطیفی، نشریه علمی-‌ترویجی مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، سال ششم، شماره 1، صص 1-11.
فاطمی، س.ب. و رضایی، ی.، مبانی سنجش از دور، ۱۳۸۹، چاپ دوم، فصل دهم، انتشارات آزاده، تهران.
محمد خانلو، ح.ا.، مدیری، م.، خصالی، ا. و عنایتی، ح.، 1398، عمق‌یابی در سواحل با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 2(بندر صلاله عمان)، فصلنامه علمی - پژوهشی اطاعات جغرافیایی،دوره بیست و هشتم، شماره 109، صص 35-25.
 
Lyzenga, D.R., Malinas, N.P. &Tanis, F.J., 2006, Multispectral bathymetry using a simple physically based algorithm, IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, 44: 2251 – 2259.
Mishra, D.R., Narumalani, S., Rundquist, D. & Lawson, M., 2005, Characterizing the vertical diffuse attenuation coeficient for downwelling irradiance in coastal waters: Implications for water penetration by high resolution satellite data, Photogrammetry and Remote Sensing. 60: 48–64.
Mousazadeh R., Ghaffarzadeh, H., Nouri J., Gharagozlou A. & Farahpour M., 2015, Land use change detection and impact assessment in Anzali international coastal wetland using multi-temporal satellite images, Environmental Monitoring and Assessment, Springer, 187: 1-11.
Stumpf, R., Holderied, K. & Sinclair, M., 2003, Determination of water depth with high-resolution satellite imagery over variable bottom types,Limnol, Oceanogr, 48: 547-556.