حمیدرضا متین فر؛ حمید محمودزاده؛ آذر فاریابی
دوره 10، شماره 2 ، آذر 1397، ، صفحه 15-32
چکیده
مادة آلی خاک از مهمترین ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک است که در تعیین کیفیت و مدیریت آن نقش بسزایی دارد. مقدار کربن آلی خاک دچار تغییرات زمانی و مکانی بالایی میشود و بنابراین، تعیین آن در آزمایشگاه هزینهبر، مشکل و وقتگیر است. طیفسنجی مرئیـ مادون قرمز نزدیک، از نظر کاهش زمان و هزینه، روش توجیهپذیری است که برای بررسی کربن ...
بیشتر
مادة آلی خاک از مهمترین ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک است که در تعیین کیفیت و مدیریت آن نقش بسزایی دارد. مقدار کربن آلی خاک دچار تغییرات زمانی و مکانی بالایی میشود و بنابراین، تعیین آن در آزمایشگاه هزینهبر، مشکل و وقتگیر است. طیفسنجی مرئیـ مادون قرمز نزدیک، از نظر کاهش زمان و هزینه، روش توجیهپذیری است که برای بررسی کربن آلی خاک پیشنهاد شده است. هدف این پژوهش بررسی کربن آلی خاک ازطریق طیفسنجی مرئیـ مادون قرمز نزدیک و برآورد آن با استفاده از مدلهای آماری، PCA، PLSR و PCR است. برای این منظور، چهل نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتیمتری، بهروش سیستماتیک تصادفی، برمبنای مطالعات پیشین و تعیین طبقات متفاوت خاکهای منطقه، برداشت شد. تجزیة شیمیایی خاکها طبق روشهای استاندارد صورت گرفت. بازتاب طیفی نمونههای خاک در محدودة طیفی ٣٥٠ تا 2500 نانومتر اندازهگیری شد و پس از اعمال روشهای پیشپردازش فیلتر ساویتزکیـ گلای، بهکمک تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA)، رگرسیون حداقل مربعات جزئی(PLSR) و رگرسیون مؤلفة اصلی (PCR)، کربن آلی خاک برآورد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که فیلتر ساویتزکیـ گلای قویترین روش پیشپردازش دادههای طیفی بوده است. نتایج مدلسازی بهروش PLSR نشان داد مقادیر R2، RMSE و RPD در مرحلة اعتبارسنجی، برای پیشبینی مادة آلی، بهترتیب 85/0، 14/0 و 78/2 بوده درحالیکه نتایج مدلسازی PCR، برای پارامترهای آماری یادشده، بهترتیب 78/0، 19/0 و 05/2 است و دقت بیشتر روش آماری PLSR را، در مقایسه با روش PCR، برای مدلسازی برآورد کربن آلی خاک، میرساند. بنابراین، بهنظر میرسد مدل PLSR، برای پیشبینی سریع کربن آلی خاکهای مناطق خشک و نیمهخشک، کارآیی و دقت بیشتری داشته باشد.