امیر هادیان؛ مینا مرادی زاده
چکیده
آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین بحران‌هایی است که امروزه اکثر کشور‌ها با توجه به پیشرفت صنعت و فناوری با آن رو‌به‌رو می‌باشند. کشور ایران و به‌ویژه شهر تهران نیز از این پدیده مستثنی نیست. ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در سطح شهر علیرغم صحت بالا در اندازه‌گیری آلاینده‌ها، به دلیل محدودیت های زمانی و مکانی و اندازه-گیری نقطه‌ای قابلیت ...
بیشتر
آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین بحران‌هایی است که امروزه اکثر کشور‌ها با توجه به پیشرفت صنعت و فناوری با آن رو‌به‌رو می‌باشند. کشور ایران و به‌ویژه شهر تهران نیز از این پدیده مستثنی نیست. ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در سطح شهر علیرغم صحت بالا در اندازه‌گیری آلاینده‌ها، به دلیل محدودیت های زمانی و مکانی و اندازه-گیری نقطه‌ای قابلیت تعمیم‌پذیری ندارند. راهکار مکمل و بعضا جایگزین استفاده از سنجش‌ازدور و داده‌های ماهواره‌ای است که با توجه به هزینه بهینه و پوشش وسیع روشی مناسب جهت پایش آلودگی هوا به شمار می‌رود. آلاینده‌های دی‌اکسید نیتروژن (NO2) و ازن (O3) از مهم‌ترین شاخص‌‌های آلودگی هوا می‌باشند که در این پژوهش برای مدل‌سازی توزیع غلظت آن‌ها در سطح شهر تهران با توان تفکیک مکانی برابر (تقریبا یک کیلومتر) و صحتی بالاتر از داده‌های ماهواره‌ای تلاش خواهد شد. بدین منظور توزیع غلظت این دو آلاینده با به‌کارگیری یک روش نوآورانه مبتنی بر روش درون‌یابی کریجینگ و بهره‌گیری همزمان از داده‌های ایستگاهی سنجش آلودگی و توان تفکیک مکانی بالای داده‌های ماهواره‌ی سنتینل5P مدل‌سازی شده است. به‌منظور ارزیابی نتایج نیز از داده‌های ایستگاهی سنجش آلودگی هوا استفاده شده که میانگین خطای ماهانه این مدل نسبت به داده‌های ماهواره ستینل5P از 16.8 به 1.73 درصد برای آلاینده NO2 و از 21.9 به 2.53 درصد برای آلاینده O3 کاهش یافته است. همچنین خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) این مدل برای آلاینده‌های NO2 و O3به ترتیب برابر با ppb 2.79 و ppb 0.86 می‌باشد که نشان از عملکرد مناسب این مدل در مدل‌سازی توزیع غلظت آلاینده‌ها دارد.
مهران شایگان؛ مرضیه مکرم
چکیده
فعالیت‌های صنعتی و ترافیک شهری منجر به افزایش آلودگی هوا در کلان‌شهرها می‌شود و این آلودگی سبب افزایش بیماری‌های بسیاری در افراد شده است؛ بنابراین بررسی و مطالعة مناطق آلوده برای مدیریت شهرها مهم است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی هوا در کلان‌شهرهای تهران، اصفهان و قم از نظر آلاینده‌های NO2، CO2، ...
بیشتر
فعالیت‌های صنعتی و ترافیک شهری منجر به افزایش آلودگی هوا در کلان‌شهرها می‌شود و این آلودگی سبب افزایش بیماری‌های بسیاری در افراد شده است؛ بنابراین بررسی و مطالعة مناطق آلوده برای مدیریت شهرها مهم است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی هوا در کلان‌شهرهای تهران، اصفهان و قم از نظر آلاینده‌های NO2، CO2، CO، و CH4، پیش از کرونا (2019-2018) و حین کرونا (2021-2020) طی چهار فصل متفاوت سال است. همچنین با استفاده از روش همبستگی پیرسون و شبکه‌های عصبی RBF (شبکة عصبی تابع شعاعی پایه)، ارتباط بین دما و آلاینده‌ها بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در کلان‌شهرهای تهران و اصفهان، میزان آلودگی هوا بیشتر از سایر مناطق است؛ همچنین میزان آلودگی در دوران کرونا در قیاس با پیش از کرونا، کاهش چشمگیری داشته است. افزون‌براینها نتایج حاصل از روش رگرسیون بیان کرد که افزایش دما با میزان آلودگی ارتباط معنی‌داری دارد (R2=0.981)؛ به‌گونه‌ای‌که در مناطق دارای آلودگی، میزان دما هم بیشتر بوده است. نتایج استفاده از روش RBF نیز حاکی از دقت بالای مدل در پیش‌بینی میزان آلودگی هوا بوده است (R2 = 0.85 ، RMSE = 0.08)؛ در نتیجه، این تحقیق بر نیاز به اقدامات جامع به‌منظور کاهش آلودگی هوا، به‌ویژه در مناطق بسیار آلوده، تأکید می‌کند.
محمد ابراهیم پورعزیزی؛ علی اصغر آل شیخ
دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
حل مشکلات روزافزون زیست محیطی به یکی از حساس ترین اولویت ها در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه آلودگی هوا اصلی ترین چالش محیطی در کلان شهرها به شمار می رود. به منظور اندازه گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطر های احتمالی، تصمیم گیری بهتر و برنامه ریزی شهری متناسب با نیاز جامعه، طراحی و توسعه سامانه های پایش، ...
بیشتر
حل مشکلات روزافزون زیست محیطی به یکی از حساس ترین اولویت ها در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه آلودگی هوا اصلی ترین چالش محیطی در کلان شهرها به شمار می رود. به منظور اندازه گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطر های احتمالی، تصمیم گیری بهتر و برنامه ریزی شهری متناسب با نیاز جامعه، طراحی و توسعه سامانه های پایش، امری فوری و ضروری به نظر می رسند. مقدار روزافزون مشاهدات سنجنده ها و داده های سالمانه های سنجنده، و فقدان قابلیت های پردازش این حجم داده در کاربردهای مدل سازی و آنالیز محیطی از مهم ترین چالش های پیش رو در ایجاد و توسعه این سامانه ها به شمار می رود. از بعد تکنیکی، فراهم ساختن دسترسی استاندارد به مشاهدات سنجنده ها و ایجاد امکانات پردازشی تعامل پذیر بر روی آن ها، راه حلی موثر در مدیریت داده های ناهمگون سنجنده هاست، در این تحقیق ساز و کار ارائه مشاهدات سنجنده ها و یک موتور پردازش مکانی در قالب معماری ای سرویس گرا به منظور رفع این مشکلات ارائه می گردد. این تحقیق نشان می دهد که چگونه معماری پیشنهادی می تواند مشکل تعامل پذیر نبودن سامانه های اطلاعات مکانی را مرتفع سازد. در این زمینه، برنامه کاربردی سرویس گرای استانداردی به نام گزارشگر کیفیت هوای تهران با هدف ارائه فوری اطلاعات کیفیت هوا و تولید و انتشار نقشه های آلودگی هوا طراحی و ایجاد شده است. فناوری وب سرویس و استانداردهای SWE و WPS در محیط توسعه NET Framework 3.5. نیز به منظور پیاده سازی مولفه های مورد نیاز در سمت سرویس دهنده به کار رفته است. در سمت سرویس گیرنده از فناوری های روز وب 2 برای ایجاد محیطی متعامل و کاربر پسند استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده توام از وب سرویس و چارچوب OGC، سرویس های تعامل پذیر و استانداردی برا فراهم می سازد که دسترسی به مشاهدات و سنجنده ها و همچنین پردازش و نمایش آن ها را تسهیل می کند. به علاوه، این تحقیق نقش موثر و برجسته فناوری های جدید وب 2 در تکامل فناوری های مکانی و نسل جدید سامانه های اطلاعات مکانی در قالب Mashup را نشان می دهد.
علی اکبر متکان؛ علیرضا شکیبا؛ سید حسین پورعلی؛ ایمان بهارلو
دوره 1، شماره 1 ، تیر 1388
چکیده
یکی از معضلات اساسی شهرهای بزرگ جهان پدیده آلودگی هواست. کشور ایران و به خصوص تهران نیز از اثر این پدیده مصون نیست، به طوری که سالانه خسارات مالی و جانی و اجتماعی عمده ای متاثر از آلودگی به بار می آیند. از آنجا که مهم ترین آلاینده های این شهر مونواکسید کربن (CO) و ذرات معلق با قطر کوچک تر از 10 میکرومتر (PM to) اند، در تحقیق حاضر ابتدا روش های ...
بیشتر
یکی از معضلات اساسی شهرهای بزرگ جهان پدیده آلودگی هواست. کشور ایران و به خصوص تهران نیز از اثر این پدیده مصون نیست، به طوری که سالانه خسارات مالی و جانی و اجتماعی عمده ای متاثر از آلودگی به بار می آیند. از آنجا که مهم ترین آلاینده های این شهر مونواکسید کربن (CO) و ذرات معلق با قطر کوچک تر از 10 میکرومتر (PM to) اند، در تحقیق حاضر ابتدا روش های مختلف درون یابی برای تولید نقشه های کیفیت هوای حاصل از این دو آلاینده مورد ارزیابی قرار گرفتند و سپس با استفاده ز آماره خطی میانگین مربعات (MSE) روش درون یابی بهینهانتخاب شد و نقشه های کیفیت هوای حاصل ازاین دو آلاینده برای همه روزهای سال 1384 تولید گردید. نیز از آنجا که آلودگی هوا با عوامل متعددی از قبیل توپوگرافی، اقلیم، جمعیت، شبکه حمل و نقل و صنعت ارتباط دارد، با استفاده از روش رگرسیون کاربری اراضی (LUR) مهم ترین عوامل موثر در تولید هر یک از این دو آلانیده تعیین گردید و در ادامه با استفاده از همین روش به مدل سازی این دو آلاینده در فصل بهار پرداخته شد. با توجه به آماره خطاری میانگین مربعات (MES) معلوم شد که برای دورن یابی داده های آلاینده مونواکسید کربن، روش کوکریجینگ همراه به سه پارامتر دما، جهت باد و سرعت باد که ناهمسان گردی آن به وسیله جهت باد تعیین شود، مناسب ترین روش به شمار می آید؛ در حالی که برای آلاینده ذرات معلق روش Spline نتایج بهتری را رائه می دهد. همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیون کاربری اراضی (LUR) نشان داد که مهم ترین عامل موثر بر روی آلاینده مونواکسید کربن حجم ترافیک است، در حالی که مهم ترین عامل موثربر بروی آلایندهPM to وجود اماکن صنعتی است.
