مریم تیموری؛ مهدی مختارزاده؛ محمدجواد ولدان زوج
چکیده
در این مقاله، بهمنظور رفع برخی محدودیتهای شناسایی ساختمان در تصاویر چندطیفی، از دادة SAR بهمنزلة دادة مکمل استفاده میشود. در روش پیشنهادی، برای استفادة همزمان از اطلاعات مفید در تصاویر رادار و چندطیفی، استراتژی مبتنیبر تلفیق تصاویر، با هدف شناسایی ساختمان، مطرح میشود. همچنین، ازآنجاکه انتخاب ویژگی نقش بسزایی در شناسایی ...
بیشتر
در این مقاله، بهمنظور رفع برخی محدودیتهای شناسایی ساختمان در تصاویر چندطیفی، از دادة SAR بهمنزلة دادة مکمل استفاده میشود. در روش پیشنهادی، برای استفادة همزمان از اطلاعات مفید در تصاویر رادار و چندطیفی، استراتژی مبتنیبر تلفیق تصاویر، با هدف شناسایی ساختمان، مطرح میشود. همچنین، ازآنجاکه انتخاب ویژگی نقش بسزایی در شناسایی و طبقهبندی عوارض دارد، اغلب روشهای مرسوم و رایج در این زمینه، مانند الگوریتم ژنتیک، نیازمند دادههای آموزشیاند؛ اما دردسترسنبودن همیشگی این نوع دادههای آموزشی یکی از دغدغههای مهم محققان بهشمار میآید. پس در این تحقیق، دو روش انتخاب ویژگی فیلترمبنا بررسی میشود تا مشخص شود آیا روشهای یادشده میتوانند، در مواقع لازم (نبودِ دادة آموزشی)، جایگزین الگوریتم ژنتیک شوند؟ بنابراین، در پژوهش حاضر، ابتدا بردار ویژگی بهینه از تصویر چندطیفی و SAR، با سه روش MNF وPCA و ژنتیک، تعیین و هریک جداگانه وارد هر دو طبقهبندیکنندة شبکة عصبی و SVM میشود. سپس بهمنظور رفع مشکلاتی، همچون تشابه طیفی پشتبامها با پوشش آسفالت خیابانها، در تصاویر چندطیفی و بهبود نتایج، دو تصویر چندطیفی و SAR در سطح ویژگی تلفیق میشود. در نهایت و در مرحلة بعدی، بهترین تصاویر طبقهبندیشده با شبکة عصبی و SVM، در تمامی بررسیهای صورتگرفته تا به این مرحله، وارد تلفیق در سطح تصمیمگیری میشوند. نحوة تلفیق در سطح تصمیمگیری بدینصورت است که اطلاعات همسایگی هر پیکسل در قالب پنجرة مکانی متحرک در ابعاد متفاوت، با هدف تصمیمگیری درمورد ماهیت هر پیکسل، استفاده میشود. بنابراین، نتایج حاصلشده در این تحقیق، با صحت کلی و دقت شناسایی ساختمان، بهترتیب 92.82% و 80.14% بیانگر عملکرد مناسب این روش است.
محمود بیات؛ خسرو میرآخرلو؛ حسین صادق زاده؛ سحر حیدری مستعلی
چکیده
فقدان اطلاعات بهنگام، مستند و علمی از وضعیت موجود (سطح و پراکنش) صنوبرکاریهای استان زنجان یکی مشکلات اصلی مدیران بخش زراعت چوب بهمنظور برنامهریزی و مدیریت تأمین چوب در استان است. در این پژوهش، از دادههای چندزمانة ماهوارة سنتینلـ 2 برای تهیة نقشة عرصههای صنوبرکاری استان استفاده شد. این دادهها براساس فنولوژی و دورة رویش ...
بیشتر
فقدان اطلاعات بهنگام، مستند و علمی از وضعیت موجود (سطح و پراکنش) صنوبرکاریهای استان زنجان یکی مشکلات اصلی مدیران بخش زراعت چوب بهمنظور برنامهریزی و مدیریت تأمین چوب در استان است. در این پژوهش، از دادههای چندزمانة ماهوارة سنتینلـ 2 برای تهیة نقشة عرصههای صنوبرکاری استان استفاده شد. این دادهها براساس فنولوژی و دورة رویش صنوبر (نیمة دوم مارس تا پایان نوامبر) سال 2018 م.، در شش مقطع زمانی بهفاصلة سی تا چهل روز، انتخاب شد. تعداد 144 پلیگون نمونة تعلیمی (102 هکتار)، حاصل از برداشت میدانی محدودة صنوبرکاری، با دادههای ذکرشده و طبقهبندی نظارتشده در الگوریتم ماشین بردار تصمیمگیری و نقشة پراکنش عرصههای صنوبرکاری استان استخراج شد. نقشة حاصل با ششصد نمونه (حدود 5/1%) بهصورت تصادفی انتخاب و در عرصة میدانی، کنترل و ارزیابی صحت شد. نتایج نشان داد مساحت کل عرصههای صنوبرکاری استان 2744 هکتار است که 12/0% از کل مساحت استان زنجان را دربر میگیرد. در این تحقیق، موقعیت دقیق مکانی و مساحت صنوبرکاریها با صحت کلی 96% برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که با ترکیب تصاویر ماهوارهای سنتینلـ 2 و دادههای زمینی مناسب، میتوان سطح صنوبرکاریها و یا سطح و درصد تراکم هر نوع از جنگل را، چه طبیعی و چه دستکاشت، در سطح محلی و منطقهای و جهانی، با دقت مورد قبولی برآورد کرد.
الهام خدابنده لو؛ محسن آزادبخت؛ سهیل رادیوم؛ داود عاشورلو؛ عباس علیمحمدی
چکیده
با توجه به رشد بالای جمعیت در جهان و نیاز به اطمینان از امنیت غذایی، افزایش تولید در واحد سطح محصولات زراعی بهمنزلة راهبردی اساسی در حل مسئلة تأمین غذا بهشمار میرود. از سوی دیگر، با وجود محدودیت در افزایش سطح زیرکشت و پایینبودن میانگین عملکرد برخی محصولات کشاورزی مانند گندم در کشور، افزایش عملکرد محصول میتواند راهکاری عملی ...
بیشتر
با توجه به رشد بالای جمعیت در جهان و نیاز به اطمینان از امنیت غذایی، افزایش تولید در واحد سطح محصولات زراعی بهمنزلة راهبردی اساسی در حل مسئلة تأمین غذا بهشمار میرود. از سوی دیگر، با وجود محدودیت در افزایش سطح زیرکشت و پایینبودن میانگین عملکرد برخی محصولات کشاورزی مانند گندم در کشور، افزایش عملکرد محصول میتواند راهکاری عملی در پاسخ به نیاز کشور محسوب شود. یکی از مهمترین بیماریهای گندم فوزاریوم است که، با توجه به نقش پیشبینی این بیماری در جلوگیری از کاهش بهرهوری محصول، مدلهایی بهمنظور پیشبینی فوزاریوم در کشورهای آمریکا، کانادا، آرژانتین و برزیل توسعه یافته است اما در ایران، بهرغم لزوم توجه به این بیماری، تاک نون مدلی در این زمینه مطرح نشده است. بدینمنظور، پهنهبندی مناطق رخداد بیماری فوزاریوم، با بهکارگیری پارامترهای محیطی و دادههای هواشناسی و نیز استفاده از تحلیل مکانی، در دشت مغان صورت گرفت. همچنین، برای افزایش دقت و کالیبراسیون دقیق مدل، شبکة اینترنت اشیا (IoT) در دشت مغان استفاده شد تا دادههای محیطی شامل رطوبت نسبی، بارندگی و دمای هوا جمعآوری شود. سپس شاخصهای ترکیبی مناسب تهیه شد و (RF)برای اولویتبندی شاخصها و تعیین اهمیت نسبی آنها و نیز پیشبینی شدت بیماری فوزاریوم گندم، روش جنگل تصادفی بهکار رفت. برای این کار، از دادههای ایستگاههای هواشناسی و سنسورهای زمینی در فاصلة سالهای 1389 تا 1396 استفاده شد. نتایج ارزیابی حاکی از کارآیی مدل توسعهدادهشده در پیشبینی بیماری فوزاریوم گندم است. همچنین، طبق نتایج، بهکارگیری IoT بههمراه تحلیلهای مکانی روشی مؤثر در پیشبینی فوزاریوم است.
محمد منصورمقدم؛ ایمان روستا؛ محمد صادق زمانی؛ محمد حسین مختاری؛ محمد کریمی فیروزجایی؛ سید کاظم علوی پناه
چکیده
اثر جزیره گرمایی شهری بهدلیل تلاقی با چالشهای محیط زیستی مهم قرن بیست و یکم یکی از مهمترین بررسیها در مورد پدیدههای محیط زیستی است. در همین راستا، مطالعه دمای سطح زمین (LST)، چشمانداز واضحی از بررسی جزایر گرمایی در شهرها بهدست میدهد که با توجه به اقلیم گرم و خشک شهر یزد، بررسی وضعیت و عوامل اثرگذار بر LST در این شهر را ضروری ...
بیشتر
اثر جزیره گرمایی شهری بهدلیل تلاقی با چالشهای محیط زیستی مهم قرن بیست و یکم یکی از مهمترین بررسیها در مورد پدیدههای محیط زیستی است. در همین راستا، مطالعه دمای سطح زمین (LST)، چشمانداز واضحی از بررسی جزایر گرمایی در شهرها بهدست میدهد که با توجه به اقلیم گرم و خشک شهر یزد، بررسی وضعیت و عوامل اثرگذار بر LST در این شهر را ضروری مینمایاند. این پژوهش با استفاده از تصویر فیوژن شده طیفی و مکانی لندست-8 برای ماه آگوست سال 2020 میلادی و با بهرهگیری از الگوریتمهای یادگیری ماشین سعی دارد تا تغییرات LST را با محاسبه پارامترهای مختلف مرتبط با چشمانداز سطح زمین شهری مدل کند. بر اساس نتایج این پژوهش، فیوژن طیفی-مکانی تصویر لندست-8 با سنتینل-2 به روش بارزسازی پن، موجب افزایش 10.7%ی دقت کلی و 16.5%ی ضریب کاپا در طبقه بندی این تصویر شد. این پژوهش همچنین نشان داد که اکثر پارامترهای مرتبط با همسایگی با پوشش اراضی در رده 1 تا 11 تأثیرگذاری بر LST شهر یزد قرار دارند. دراینبین، مجاورت با پوشش زمینهای بایر در شعاع 100، 50 و 150 متر بهترتیب رتبه 1 تا 3 مهمترین پارامترهای اثرگذار بر LST را از آن خود کردند. این پژوهش نشان داد که تغییر آرایش پوشش اراضی میتواند بر LST اثرگذار بوده و تغییر پوشش زمینهای بایر به مناطق ساختهشده، تا °C 1.1، به پوشش گیاهی، تا °C 2.1 و تغییر 30% از زمینهای بایر به پوشش گیاهی، تا °C 1.6 میتواند میانگین LST را در شهر یزد کاهش دهد. همچنین این پژوهش با بررسی دو رویکرد مختلف شبیهسازی ایجاد پوشش گیاهی در سطح شهر یزد نشان داد که رویکرد صرفه جویی در زمین میتواند میانگین LST را در شهر یزد تا 1.3 درجه و رویکرد تقسیم زمین تا °C 1.4 کاهش دهد.
آذر پویان جم؛ حسن محمودزاده
چکیده
افزایش جمعیت شهرنشین، در پی مهاجرت از روستاها و گاه توسعة ناهماهنگ روستاها و تبدیل آنها به شهر، از عوامل مشکلزا در ساختار محیطی کشورهای درحالتوسعه محسوب میشود. از نتایج آن نیز تغییرات اکولوژیکی، بهویژه تخریب مناظر طبیعی و کاهش آنها بهنفع مناظر انسانساخت و برهمخوردن الگوهای مکانی پوشش طبیعی است. هدف از این پژوهش ...
بیشتر
افزایش جمعیت شهرنشین، در پی مهاجرت از روستاها و گاه توسعة ناهماهنگ روستاها و تبدیل آنها به شهر، از عوامل مشکلزا در ساختار محیطی کشورهای درحالتوسعه محسوب میشود. از نتایج آن نیز تغییرات اکولوژیکی، بهویژه تخریب مناظر طبیعی و کاهش آنها بهنفع مناظر انسانساخت و برهمخوردن الگوهای مکانی پوشش طبیعی است. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات اکولوژیکی و تحلیل الگوهای حاکم بر چشماندازهای شهرستان ورزقان، با استفاده از متریکهای کمّی و کیفی سیمای سرزمین در سالهای 1363، 1381، 1398 است. ماهیت تحقیق توسعهایـ کاربردی و توصیفیـ تحلیلی است. دادهها ازطریق مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی گرد آمد؛ پس از تهیة نقشههای پوشش زمین، کشف تغییرات محاسبه شد و متریکهای کمّی و کیفی سیمای سرزمین، با روشهای مبتنیبر سنجش از دور، اندازهگیری شد. نتایج نشان داد بیشترین تغییرات در زمینة کلاسهای پوشش گیاهی، بهویژه در سطح کمتراکم و در بازة سالهای 1381 تا 1398 بوده است که علاوهبر کاهش مساحت، شامل افزایش تعداد لکه نیز میشود. در این بازه، رشد کلاس بایر و مرتع بیشتر است. همچنین دو متریک کمّی تعداد لکه (NE) و درصد چشمانداز (PLand)، از متریکهای کمّی و شاخص مساحت لکه (Patch Area) و فشردگی لکه (Patch Compactnees) بهنحو مطلوبتری تغییرات و الگوهای حاکم بر سیمای یک سرزمین را نشان میدهند.
علیرضا طاهری دهکردی؛ محمدجواد ولدان زوج؛ علیرضا صفدری نژاد
چکیده
تهیة نقشة اراضی کشاورزی یکی از لایههای اطلاعاتی مورد نیاز در مدیریت این زمینها محسوب میشود. چنین نقشههایی امکان پایش مستمر زمینهای کشاورزی را در طول دورة کشت، فراهم میکنند. در این مطالعه، راهکاری بهمنظور تولید نقشة اراضی کشاورزی شهرستان شهرکرد، در دو کلاس زراعی و غیرزراعی، با استفاده از سریزمانی شاخصهای مستخرج از ...
بیشتر
تهیة نقشة اراضی کشاورزی یکی از لایههای اطلاعاتی مورد نیاز در مدیریت این زمینها محسوب میشود. چنین نقشههایی امکان پایش مستمر زمینهای کشاورزی را در طول دورة کشت، فراهم میکنند. در این مطالعه، راهکاری بهمنظور تولید نقشة اراضی کشاورزی شهرستان شهرکرد، در دو کلاس زراعی و غیرزراعی، با استفاده از سریزمانی شاخصهای مستخرج از تصاویر سنتینلـ 2 داده شده است. ازآنجاکه استفاده از منابع دادة حجیم یکی از موانع بهبود روشهای مبتنیبر سری زمانی تصاویر ماهوارهای بهشمار میرود، در این پژوهش از بستر پردازشی گوگل ارث انجین استفاده شده است. روش مطرحشده برمبنای تلفیق نتایج طبقهبندی نظارتشدة پیکسلمبنا با نتایج قطعهبندی عمل میکند؛ بهنحویکه ابتدا دادههای آموزشی طبقهبندی نظارتشده، طی یک فرایند پالایشی سختگیرانه، بدون نیاز به عملیات میدانی فراهم میشوند. سپس با محاسبة تفکیکپذیری دو کلاس هدف در سری زمانی هر شاخص، شاخصهای بهینه انتخاب میشود. در نهایت، با تلفیق نتایج روشهای قطعهبندی و طبقهبندی براساس آرای بهدستآمده از نتایج طبقهبندی، به هر قطعة تصویری کلاس زراعی یا غیرزراعی نسبت داده میشود. این اقدام، علاوهبر دخالتدادن اطلاعات مکانی اعم از لبهها و مجاورتهای مکانی، توانسته است نویز و نتایج متخلخل طبقهبندی پیکسلمبنا را بهبود بخشد و دقت کلی نقشة نهایی را از 7/90 به 05/96 افزایش دهد. همچنین دقت کاربر دو کلاس زراعی و غیرزراعی بهترتیب 27/3 و 97/7% بهبود را نشان میدهند.
علیرضا ظهیر نیا؛ حمید رضا متین فر؛ حسینعلی بهرامی
چکیده
کربن آلی نقشی حیاتی در پایداری زیستمحیطی, شاخص کیفیت و سلامت خاک دارد؛ بنابراین شناسایی توزیع مکانی ترسیب کربن از الزامات برنامهریزی محیطی و مدیریت خاک است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی میزان ترسیب کربن در کاربریهای کشت و صنعت نیشکر، کشاورزی سنتی و بایر انجام شد. در هر کاربری، شصت نمونه خاک برداشت و کربن آلی، شوری، آهک، واکنش خاک ...
بیشتر
کربن آلی نقشی حیاتی در پایداری زیستمحیطی, شاخص کیفیت و سلامت خاک دارد؛ بنابراین شناسایی توزیع مکانی ترسیب کربن از الزامات برنامهریزی محیطی و مدیریت خاک است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی میزان ترسیب کربن در کاربریهای کشت و صنعت نیشکر، کشاورزی سنتی و بایر انجام شد. در هر کاربری، شصت نمونه خاک برداشت و کربن آلی، شوری، آهک، واکنش خاک و سدیم محلول خاک اندازهگیری شد. با استفاده از دادههای طیفی سنجندة OLI و TIRS ماهوارة لندست 8، مقادیر باندها و شاخصهای خاکی و پوشش گیاهی شامل NDVI، SAVI، TSAVI، OSAVI، MSAVI، SOCI، WDVI، PVI، RVI و BI در نقاط نمونهبرداری بهدست آمد و رابطة بین آنها و مقدار مادة آلی خاک محاسبه شد. نتایج نشان میدهد، بیشترین همبستگی را با مقدار مادة آلی خاک به خود اختصاص دادهاند: در کاربری کشت و صنعت، شاخص SOCI با 30/50% و باند 3 با 82/53%؛ در کشاورزی سنتی، شاخص PVI با همبستگی 35/60% و باند 7 با 63/60%؛ در اراضی بایر، شاخص RVI با همبستگی 27/34% و باند 2 با 67/36%. نتایج تحلیل آماری بهروش برازش حداقل مربعات جزئی نشان داد میانگین نتایج واسنجی و اعتبارسنجی بهترتیب 48/43 و 08/39% است. نتایج برآورد مادة آلی خاک بهروش کریجینگ و مدل درخت M5 نشان میدهد که همبستگی مقادیر مادة آلی اندازهگیری و پیشبینیشده بهترتیب 20/66 و 00/82% بود. طبق این نتایج، بین مقادیر مادة آلی خاک و شاخصها و باندهای ماهوارة لندست 8 همبستگی معنیداری وجود دارد و میتوان مقادیر مادة آلی خاک منطقة مورد مطالعه و سایر مناطق دارای شرایط مشابه را با احتمال مورد قبولی تخمین زد.
نجمه ستاری؛ ملیحه عرفانی؛ فاطمه جهانی شکیب
چکیده
بررسی روند رشد شهرها و پیشبینی تغییرات آنها در آینده، برای برنامهریزیهای فضایی، ضرورت دارد. بهاینمنظور، به نقشهسازی پهنههای ساختوسازشده نیاز است. در بسیاری مناطق، بهویژه در اقلیم خشک، تفکیک مناطق ساختوسازشده از محیط اطراف بهسادگی و با روشهای معمول طبقهبندی تصاویر ماهوارهای و یا نمایههای متداول، با دقت ...
بیشتر
بررسی روند رشد شهرها و پیشبینی تغییرات آنها در آینده، برای برنامهریزیهای فضایی، ضرورت دارد. بهاینمنظور، به نقشهسازی پهنههای ساختوسازشده نیاز است. در بسیاری مناطق، بهویژه در اقلیم خشک، تفکیک مناطق ساختوسازشده از محیط اطراف بهسادگی و با روشهای معمول طبقهبندی تصاویر ماهوارهای و یا نمایههای متداول، با دقت مورد قبول، امکانپذیر نیست؛ ازاینرو بسیاری از پژوهشگران نمایههای طیفی گوناگونی را بهمنظور استخراج مناطق ساختوسازشده، توسعه دادهاند. استفاده از تغییرات دمای سطح زمین برای نشاندادن مناطق ساختوسازشده، بهکمک الگوریتم زونهای اقلیمی محلی (LCZ) کمتر مورد توجه بوده است و روش نسبتاً جدیدی محسوب میشود؛ بنابراین در این مقاله، تفکیک مناطق ساختوسازشده از سایر انواع پوشش اراضی پیرامونی آن، با استفاده از الگوریتم LCZ انجام شد. با توجه به محدودیتنداشتن تعداد باند در این روش، از چهار سری تصاویر ماهوارهای لندست متعلق به سال 2020 استفاده شد و صحت آن با جدیدترین نمایههای ساختوسازشده (DBI، BLFEI، BAEI و BAEM) که بهصورت خودکار طبقهبندی شدهاند، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که صحت طبقهبندی ناشی از الگوریتم LCZ ٪96 است؛ درصورتی که نمایههای BLFEI و BAEM قادر به تفکیک کامل مناطق ساختوسازشده از سایر انواع پوشش اراضی نیست و صحت کلی نمایة BAEI نیز 37% بهدست آمد. بنابراین کارآیی روش LCZ بیشتر از نمایههای ساختوسازشده است و درمورد مناطق خشک و نیمهخشک، توصیه میشود.
مائده بهیفر؛ حسین عقیقی؛ علی اکبر متکان؛ علیاکبر متکان
چکیده
شاخص سطح برگ استخراجشده (LAI) از تصاویر سنجش از دور پارامتر مهمی، بهمنظور مدلسازی مکانی تولید پوشش گیاهی، محسوب میشود. معمولاً شاخصهای پوشش گیاهی که با بازتاب طول موجهای قرمز و مادون قرمز نزدیک محاسبه میشوند، در برآورد LAI با استفاده از روشهای آماری، بهکار میروند اما بسیاری از این شاخصها در مقادیر متفاوت LAI به اشباع ...
بیشتر
شاخص سطح برگ استخراجشده (LAI) از تصاویر سنجش از دور پارامتر مهمی، بهمنظور مدلسازی مکانی تولید پوشش گیاهی، محسوب میشود. معمولاً شاخصهای پوشش گیاهی که با بازتاب طول موجهای قرمز و مادون قرمز نزدیک محاسبه میشوند، در برآورد LAI با استفاده از روشهای آماری، بهکار میروند اما بسیاری از این شاخصها در مقادیر متفاوت LAI به اشباع میرسند. برای رفع این محدودیت، بازتاب محدودة لبة قرمز استفاده شده است؛ بنابراین، باید قابلیت شاخصهای متفاوت پوشش گیاهی استخراجشده از دادههای سنجش از دور، برای برآورد LAI ذرت علوفهای، ارزیابی شود. بدینمنظور پنج مرحله نمونهبرداری میدانی، با فاصلة زمانی نزدیک به گذر ماهوارة سنتینلـ 2، از سوی مرکز تحقیقات فضایی پژوهشگاه فضایی ایران، اجرا شد و در مجموع، 234 نمونه از مزارع ذرت علوفهای شرکت کشت و صنعت مگسال قزوین برداشت شد. سپس سیزده شاخص پوشش گیاهی متفاوت، با استفاده از سری زمانی تصاویر سنتینلـ 2، محاسبه شد و برای برآورد آماری مقادیر LAI بهکار رفت. نتایج نشان داد که شاخص EVI با ضریب همبستگی 76/0 برای برآورد شاخص سطح برگ ذرت علوفهای بهترین عملکرد را داشته است. علاوهبراین، مقدار RMSE روشهای رگرسیون غیرخطی بیشتر از روشهای خطی بوده است.
علیاکبر متکان؛ علیرضا شکیبا؛ امین حسینی اصل؛ فردین رحیمی دهگلان
دوره 6، شماره 4 ، دی 1393
چکیده
رواناب یکی از اجزای ضروری محاسبة فرایندهای منابع آب و مسئلهای اصلی در هیدرولوژی است. مدلهای مفهومی زیادی برای پیشبینی میزان رواناب مطرح شدهاند که عمدتاً نیازمند دادههای توپوگرافی و هیدرولوژیکی هستند. روشهای مرسوم گذشته برای نواحیای که دادههای هیدرولوژیکی کافی ندارند، نامناسباند. تخمین رواناب، فرایندی غیرخطی و ...
بیشتر
رواناب یکی از اجزای ضروری محاسبة فرایندهای منابع آب و مسئلهای اصلی در هیدرولوژی است. مدلهای مفهومی زیادی برای پیشبینی میزان رواناب مطرح شدهاند که عمدتاً نیازمند دادههای توپوگرافی و هیدرولوژیکی هستند. روشهای مرسوم گذشته برای نواحیای که دادههای هیدرولوژیکی کافی ندارند، نامناسباند. تخمین رواناب، فرایندی غیرخطی و از نظر زمانی و مکانی بهطور کامل تصادفی است و شبیهسازی آن با مدل ساده بهراحتی امکانپذیر نیست. امروزه استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی در مواردی که کمبود دادهها محسوس است، روش مناسبی بهشمار میآید. در پژوهش حاضر از دادههای بارش، دما و دبی ایستگاههای حوضة کن در بازة زمانی 1375 تا 1385 و همچنین خصوصیات فیزیوگرافی حوضة مورد مطالعه بهعنوان ورودی شبکة عصبی برای پیشبینی رواناب استفاده شد. بدین منظور بهصورت تصادفی 80 درصد دادهها برای آموزش و 20 درصد دادهها برای تست و اعتبارسنجی شبکه اختصاص داده شدند. بهمنظور انتخاب شبکة بهینه، از دو نوع تابع انتقال، 12 تابع آموزشی، و تعدادی نرون مخفی مختلف بین 1 تا 9 نرون استفاده شد. نتایج پژوهش پس از آزمون شبکه با لایههای پنهان و با توابع یادگیری مختلف آشکار ساختند که استفاده از دادههای بارش، دما و دبی، و تابع آموزشی LM و تابع انتقال Tansig و چهار نرون مخفی، بهترین ساختار را برای تخمین رواناب بهدست میدهد. شبکة عصبی با این ساختار میتواند رواناب را با دقت (0.68≤R2≤0.78 و 0.53≥RMSE 0.03≤) برآورد کند. کلیدواژهها: تخمین رواناب، شبکة عصبی مصنوعی، الگوریتم پسانتشار خطا، حوضة کن، سامانة اطلاعات جغرافیایی.
مجید رحیم زادگان؛ محمدرضا مباشری؛ محمدجواد ولدان زوج؛ یاسر مقصودی مهرانی
دوره 1، شماره 1 ، تیر 1388
چکیده
یکی از پرکاربردترین روش های طبقه بندی نظارت شده، روش بیشترین احتمال است که در آن، به منظرو طبقه بندی از پارامترهایی آماری مانند ماتریس واریانس کوواریانس استفاده می شود. در تصاویر ماهواره ای ابر طیفی، به علت محدودیت نمونه های آموزشی و ابعاد بالای طیفی (زیاد بودن تعداد باند ها)، احتمال یکتا شده ماتریس های برآورد شده و با کاهش دقت طبقه ...
بیشتر
یکی از پرکاربردترین روش های طبقه بندی نظارت شده، روش بیشترین احتمال است که در آن، به منظرو طبقه بندی از پارامترهایی آماری مانند ماتریس واریانس کوواریانس استفاده می شود. در تصاویر ماهواره ای ابر طیفی، به علت محدودیت نمونه های آموزشی و ابعاد بالای طیفی (زیاد بودن تعداد باند ها)، احتمال یکتا شده ماتریس های برآورد شده و با کاهش دقت طبقه بندی وجود دارد. به منظور حل این مشکل از روش های مختلفی همچون کاهش تعداد ویژگی ها (کاهش تعداد باندهای استفاده شده) و یا ترکیب طبقه بندی کننده ها استفاده می گردد. در این پژوهش ازتلفیق این دو روش استفاده شده است، بدن تربیت که برای کاهش ابعاد، روش استخراج ویژگی غیرپارامتریک وزن دار به علت مزایای متعدد آن به کار رفته است؛ و در مورد ترکیب طبقه بندی کننده ها برای ایجاد ترکیبات مناسب از طبقه بندی کننده ها، از روش تغییر ویژگی های ورودی و روش استخراج ویژگی بر مبنای کلاس افتاده شده است. همچنین در ترکیب خروجی طبقه بندی کننده ها، از روش سطح اندازه گیری استفاده شده است. تصویر ابرطیفی مورد استفاده در این پژوهشت، تصویر سنجیده AVIRIS مربوط به منطقه ای جنگلی / کشاورزی در شمال ایالت ایندیانا در آمریکاست. پس از پیاده سازی روش استخراج ویژگی غیر پارامتریک وزن دار، دقت طبقه بندی کلی 67/85 درصد حاصل گردید. در ترکیب طبقه بندی کننده ها، دقت طبقه بندی کلی 26/89 در صد و در روش پیشنهای دقیت طبقه بندی کلی 34/89 درصد به دست آمد، که در قیاس با دو روش تشکیل دهنده آن، دقت طبقه بندی بهبود یافته است. به رغم کم بودن میزان بهبود دقت، به علت پیچیدگی محاسبات و همچنین امکان انجام محاسبات موازی، روش پیشنهاید در این پژوهش مناسب تر به نظر می رسد.
زهرا اکبری
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388
چکیده
محدوده معدنی باریکا در فاصله 27 کیلومتری شرق شهرستان سردشت، در جنوب استان آذربایجان غربی قرار دارد. کانیسازی طلا و نقره باریکا در منتهیالیه شمال غربی پهنه ساختاری سنندج ـ سیرجان قرار گرفته است. واحدهای گسترشیافته در این منطقه شامل توالی سنگهای آتشفشانی ـ رسوبی زیردریایی دگرگونشده به همراه سن کرتاسه است. سنگهای میزبان کانهزایی ...
بیشتر
محدوده معدنی باریکا در فاصله 27 کیلومتری شرق شهرستان سردشت، در جنوب استان آذربایجان غربی قرار دارد. کانیسازی طلا و نقره باریکا در منتهیالیه شمال غربی پهنه ساختاری سنندج ـ سیرجان قرار گرفته است. واحدهای گسترشیافته در این منطقه شامل توالی سنگهای آتشفشانی ـ رسوبی زیردریایی دگرگونشده به همراه سن کرتاسه است. سنگهای میزبان کانهزایی در منطقه باریکا شامل واحد آندزیتی و تراکی ـ آندزیتی است. براساس مطالعات انجام شدة قبلی، کانهزایی طلا و نقره در محدوده معدنی باریکا بیشترین شباهت را با کانسارهای ماسیوسولفید غنی از طلا دارد که تحت تأثیر پهنه برشی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، استفاده از فناوری سنجش از دور و انجام آنالیزهای مختلف بر روی دادههای ماهوارهای ASTER ETM, به منظور زونبندی تیپهای مختلف آلتراسیونی است. در این تحقیق از روشهای مختلف پردازش تصویر از جمله روش نسبت باندی، تحلیل مؤلفه اصلی، و پردازش طیفی دادههای ماهوارهای برای تفکیک کانیهای دگرسانی مرتبط با کانیزایی طلا استفاده شده است. بهمنظور شناسایی مناطق دگرسانی از طیف آزمایشگاهی USGS، طیف تصویر و الگوریتم Match filtering برای بارزسازی مناطق دگرسانی استفاده شد. نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهوارهای در محدوده نشاندهنده الگوی پراکندگی دگرسانیهای سریسیتی، کلریتی، کلسیتی، اپیدوتی و اکسید آهن است. دگرسانی سریسیتی با شدت زیاد در مرکز سیستم و کلریتی، کلسیتی و اپیدوتی در اطراف بهوضوح مشاهده میشود. طبق مطالعات صحرایی اکسیدهای آهنی که با دگرسانی سریسیتی همراهاند، ناشی از اکسید شدن سولفیدهای موجود در زونهای کانیسازی است. نتایج پردازش تصاویر ماهوارهای در این ناحیه مطالعاتی میتواند راهنمای مناسبی برای اکتشاف این نوع کانیسازی در مناطق مشابه باشد.
پوریا امیریان؛ علی اصغر آل شیخ
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
امروزه در تمامی شهرهای بزرگ دنیا، پایش و کنترل کیفیت هوا به یکی از موضوعات مهم مدیریت شهری و زیست محیطی تبدیل گردیده است. دسترسی سریع، و پردازش و تحلیل داده های سنجیده های آلاینده های هوا از موارد مورد نیاز در ارائه راهکارهای موثر در کاهش و کنترل آلودگی هوا به شمار می آیند. وجود شبکه ای از سنجیده های آلاینده های هوا، داده های مورد نیاز ...
بیشتر
امروزه در تمامی شهرهای بزرگ دنیا، پایش و کنترل کیفیت هوا به یکی از موضوعات مهم مدیریت شهری و زیست محیطی تبدیل گردیده است. دسترسی سریع، و پردازش و تحلیل داده های سنجیده های آلاینده های هوا از موارد مورد نیاز در ارائه راهکارهای موثر در کاهش و کنترل آلودگی هوا به شمار می آیند. وجود شبکه ای از سنجیده های آلاینده های هوا، داده های مورد نیاز به منظور پالایش آلودگی هوا را فراهم می سازند. در این خصوص آنچه باعث عدم دسترسی و ارائه و پردازش نامطلوب داده های کیفیت هوا میگردد، استفاده نکردن از راه حل های تعامل پذیر در خصوص انتشار، دسترسی و پردازش داده هاست. در نوشتار حاضر، استفاده از سرویس های مکانی تعامل پذیر به عنوان راه حلی مناسب به منظور رفع مشکل مذکور پیشنهاد می گردد. در این زمینه ارائه ساختار و فرمت و همچنین روش دسترسی تعامل پذیر به داده های کیفیت هوا بررسی گردیده است و سامانه ای به منظور ایجاد سرویس های مکانی تعامل پذیر با هدف انتشار داده های کیفیت هوا ارائه می گردد. در پایان مقاله، تعدادی برنامه کاربردی به منظور آزمون تعامل پذیری سرویس های ایجاد شده، پیاده سازی می گردد.
مهدی هاشمی؛ محمدرضا ملک
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388
چکیده
خدمات مکان مبنا (LBS) سرویس های مبتنی بر موقعیت کاربر در شبکه های سیار هستند. یکی از نکات بسیار پر اهمیت در این گونه خدمات، استفاده از موقعیت کاربر برخلاف نظر اوست. انگیزه سوء استفاده از اطلاعات مکانی کاربران اغلب مشاهده و آنالیز رفتار، نگرش و وضعیت اجتماعی آن هاست تا تبلیغت خاصی برای ایشان فرستاده شود، یا حتی ممکن است این اطلاعات برای ...
بیشتر
خدمات مکان مبنا (LBS) سرویس های مبتنی بر موقعیت کاربر در شبکه های سیار هستند. یکی از نکات بسیار پر اهمیت در این گونه خدمات، استفاده از موقعیت کاربر برخلاف نظر اوست. انگیزه سوء استفاده از اطلاعات مکانی کاربران اغلب مشاهده و آنالیز رفتار، نگرش و وضعیت اجتماعی آن هاست تا تبلیغت خاصی برای ایشان فرستاده شود، یا حتی ممکن است این اطلاعات برای اهداف جنایی مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب، مفهومی به نام حریم خصوصی کاربران مطرح می گردد. در سال های اخیر توجه زیادی به گمنام سازی و حفظ حریم اطلاعات مکانی افراد شده است. در این مقاله برای حفظ حریم اطلاعات مکانی کاربران روش فازی پیشنهاد می شود. سطوح مختلف دقت برای تعیین موقعیت کابران با استفاده از سیستم استنتاج فازی، بر اساس بافت زمانی و مکانی آن ها تعریف می شود و در زمان درخواست سرویس، به اجرا درمی آید. برای استفاده از این روش لازم است که کاربران به گروه های مختلف تقسیم گردند و برای هر گروه قوانین فازی خاصی تعریف شود. برای نمایش کارایی روش پیشنهادی در نوشتار حاضر، کارمندان یک شرکت به عنوان گروه آزمایشی در نظر گرفته شدند. پایگاه قواعد فازی برای آن ها تعریف شد و سیستم استنتاج نهایی برای گروه کابران توسعه داده شد. در نهایت روشی برای بیان موقعیت به صورت نمادین برای دقت های مختلف تعیین موقعیت پیشنهاد گردید. نتایج کاربرد روش پیشنهادی نشان داد که این روش می تواند رضایت کاربران را برای در اختیار قرار دادن اطلاعات مکانی شان با دقت مطلوب، جلب کند. اما در صورتی که تعداد قوانین فازی افزایش پیدا کند، باعث پیچیدگی سیستم می شود و کارایی آن را برای کابران عادی کاهش می دهد – که با توجیه صحیح کاربر می توان تعداد قوانین را کاهش داد. همچنین مدل پیشنهادی را می توان با سایر مدل های مربوط به رعایت حریم خصوصی کاربران در خدمات مکان مبنا ترکیب کرد و سطح امنیت را افزایش داد.
محمد ابراهیم پورعزیزی؛ علی اصغر آل شیخ
دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
حل مشکلات روزافزون زیست محیطی به یکی از حساس ترین اولویت ها در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه آلودگی هوا اصلی ترین چالش محیطی در کلان شهرها به شمار می رود. به منظور اندازه گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطر های احتمالی، تصمیم گیری بهتر و برنامه ریزی شهری متناسب با نیاز جامعه، طراحی و توسعه سامانه های پایش، ...
بیشتر
حل مشکلات روزافزون زیست محیطی به یکی از حساس ترین اولویت ها در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه آلودگی هوا اصلی ترین چالش محیطی در کلان شهرها به شمار می رود. به منظور اندازه گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطر های احتمالی، تصمیم گیری بهتر و برنامه ریزی شهری متناسب با نیاز جامعه، طراحی و توسعه سامانه های پایش، امری فوری و ضروری به نظر می رسند. مقدار روزافزون مشاهدات سنجنده ها و داده های سالمانه های سنجنده، و فقدان قابلیت های پردازش این حجم داده در کاربردهای مدل سازی و آنالیز محیطی از مهم ترین چالش های پیش رو در ایجاد و توسعه این سامانه ها به شمار می رود. از بعد تکنیکی، فراهم ساختن دسترسی استاندارد به مشاهدات سنجنده ها و ایجاد امکانات پردازشی تعامل پذیر بر روی آن ها، راه حلی موثر در مدیریت داده های ناهمگون سنجنده هاست، در این تحقیق ساز و کار ارائه مشاهدات سنجنده ها و یک موتور پردازش مکانی در قالب معماری ای سرویس گرا به منظور رفع این مشکلات ارائه می گردد. این تحقیق نشان می دهد که چگونه معماری پیشنهادی می تواند مشکل تعامل پذیر نبودن سامانه های اطلاعات مکانی را مرتفع سازد. در این زمینه، برنامه کاربردی سرویس گرای استانداردی به نام گزارشگر کیفیت هوای تهران با هدف ارائه فوری اطلاعات کیفیت هوا و تولید و انتشار نقشه های آلودگی هوا طراحی و ایجاد شده است. فناوری وب سرویس و استانداردهای SWE و WPS در محیط توسعه NET Framework 3.5. نیز به منظور پیاده سازی مولفه های مورد نیاز در سمت سرویس دهنده به کار رفته است. در سمت سرویس گیرنده از فناوری های روز وب 2 برای ایجاد محیطی متعامل و کاربر پسند استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده توام از وب سرویس و چارچوب OGC، سرویس های تعامل پذیر و استانداردی برا فراهم می سازد که دسترسی به مشاهدات و سنجنده ها و همچنین پردازش و نمایش آن ها را تسهیل می کند. به علاوه، این تحقیق نقش موثر و برجسته فناوری های جدید وب 2 در تکامل فناوری های مکانی و نسل جدید سامانه های اطلاعات مکانی در قالب Mashup را نشان می دهد.
فاطمه شفیعی خورشیدی؛ عباس علیمحمدی سراب؛ سید کاظم علوی پناه؛ حمیدرضا متین فر؛ مهدی فرخی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
در تصاویر با قدرت تفکیک مکانی کم یا متوسط، مانند ETM، پیکسل ها به اندازه ای هستند که پدیده های مختلفی درون یک پیکسل قرار می گیرند و سبب ایجاد پیکسل های مختلط یا ناخالص می شوند. به مظور استخراج اطلاعات از پیکسل های مختلف، به کارگیری روش هایی که توان استخراج اطلاعات دورن پیکسل را داشته باشند، امری لازم و ضروری است. روش تجزیه طیفی از جمله ...
بیشتر
در تصاویر با قدرت تفکیک مکانی کم یا متوسط، مانند ETM، پیکسل ها به اندازه ای هستند که پدیده های مختلفی درون یک پیکسل قرار می گیرند و سبب ایجاد پیکسل های مختلط یا ناخالص می شوند. به مظور استخراج اطلاعات از پیکسل های مختلف، به کارگیری روش هایی که توان استخراج اطلاعات دورن پیکسل را داشته باشند، امری لازم و ضروری است. روش تجزیه طیفی از جمله همین روش هاست. نتایج حاصل از تجزیه طیفی، وابستگی های زیادی به اعصای خالص انتخاب شده دارد. تا کنون روش های فراوانی برای انتخاب اعضای خالص از تصویر ارائه شده اند. در تحقیق حاضر دو روش – (الف) مبتنی بر شناسایی هندسی اجزا (استفاده از تصاویر)، و (ب) تصویر با قدرت تفکیک مکانی بالا (تصاویر IKONO)- برای انتخاب پیکسل های خالص مورد استفاده قرار گرفت و اعضای خالص پوشش گیاهی و اراضی بایر و سطوح نوفذناپذیر از تصویر استخراخ گردیدند. ارزیابی صورت گرفته بر روی نتایج حاصل ار روش های مختلف انتخاب اعضای خالص، نشان می دهد که روش استفاده از تصویر با قدرت تفکیک مکانی بالا - IKONOS- برای انتخاب اعضای خالص سطوح نفوذناپذیر با اختلاف 01/0 و ارضی بایر با اختلاف 02/0 نسبت به تصویر مرجع، نتایج بسیار مناسبی را در مقایسه با روش استفاده از تصویر به همراه داشت. نتایح حاصل از انتخاب اعضای خالص پوشش گیاهی درهر دوروش انتخاب اعضای خالص (با اختلاف 03/0 در تصویر IKONOS و 02/0 نسبت به تصویر مرجع) تقریبا برابر و پذیرفتنی اند.
محمدرضا ملک
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1389
چکیده
اگر چه روش های متکی بر منطق و مجموعه های فاری در بسیاری از زمینه های کاربردی GIS به کار گرفته می شوند، ولی نظریه فازی مرسوم دارای محدودیت هایی نیز هست، با وجود علاقه شدید به استفاده از منطق فازی سنتی در بسیاری از برنامه های کاربردی سیستم های اطلاعات مکانی، منطق فازی سنتی دارای دو کاستی عمده است. نخست آنکه برای استفاده ازنظریه فازی معمول، ...
بیشتر
اگر چه روش های متکی بر منطق و مجموعه های فاری در بسیاری از زمینه های کاربردی GIS به کار گرفته می شوند، ولی نظریه فازی مرسوم دارای محدودیت هایی نیز هست، با وجود علاقه شدید به استفاده از منطق فازی سنتی در بسیاری از برنامه های کاربردی سیستم های اطلاعات مکانی، منطق فازی سنتی دارای دو کاستی عمده است. نخست آنکه برای استفاده ازنظریه فازی معمول، برای هر مشخصه باید یک تابع عضویت قطعی تعیین گردد. دیگر آنکه نظریه فازی تفاوتی را بین گزاره ای که از آن آگاهی و دانش ندارد و گزاره هایی که دلایل نفی و اثبات آن یکسان است، قائل نیست. مشکل دیگر نظریه فازی متداول هنگامی رخ می دهد که کمبود اطلاعات مرتبط وجود داشته باشد. دراین حالت روش های متکی بر مجموعه های فازی به خوبی عمل نمی کنند. بسیاری از پدیده ها و عوارض جغرافیایی و به ویژه عوارض طبیعی، به دلایل گوناگونی دارای مرز و شکل و اندازه های نامعین اند، از این رو بررسی این گونه اشیا و روابط بین آن ها جزو موضوعات مهم تحقیقی محسوب می شود. هدف فعالیت تحقیقی حاضر، مدل سازی و توصیف یک شیء غیرقطعی یا فازی، یعنی شیء با مرزهای نامعین و البته تهیه مبانی روابط توپولوژی چنین اشیایی در بستر نظریه فازی شهودی است. در این مقاله نشان داده خواهد شد که چگونه می توان سیئی جغرافیایی با مرزهای نامعین را به کمک فازی شهودی توصیف کرد و به ارزیابی روابط مکانی آن با دیگر اشای جغرافیایی پرداخت. مدل پیشنهادی، کمبودهای مدلهای مبتنی بر نظریه فازی مرسوم را ندارد. به منظور تایید قابلیت مدل پیشنهادی، نحوه استفاده از مدل پیشنهادی راجع به انواع عدم قطعیت بررسی می شود.
محمدابراهیم پورعزیزی؛ علیاصغر آلشیخ
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1389
چکیده
حل مشکلات روزافزون زیستمحیطی به یکی از حساسترین اولویتها در برنامهریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه، آلودگی هوا در واقع اصلیترین چالش محیطی در کلانشهرها بهشمار میرود. بهمنظور اندازهگیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطرهای احتمالی و نیز تصمیمگیری بهتر و برنامهریزی شهری متناسب با نیازهای جامعه، ...
بیشتر
حل مشکلات روزافزون زیستمحیطی به یکی از حساسترین اولویتها در برنامهریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه، آلودگی هوا در واقع اصلیترین چالش محیطی در کلانشهرها بهشمار میرود. بهمنظور اندازهگیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطرهای احتمالی و نیز تصمیمگیری بهتر و برنامهریزی شهری متناسب با نیازهای جامعه، طراحی و توسعه سامانههای پایش بیدرنگ ضروری بهنظر میرسد. مقدار روزافزون مشاهدات سنجندهها و دادههای سامانههای سنجنده، و فقدان قابلیتهای پردازش این حجم داده در کاربردهای مدلسازی و آنالیز محیطی از مهمترین چالشهای پیشِ رو در ایجاد توسعه این سامانهها بهشمار میرود. از لحاظ تکنیکی، فراهم ساختن دسترسی استاندارد به مشاهدات سنجندهها و ایجاد امکانات پردازشی تعاملپذیر بر روی آنها، راهحلی مؤثر در مدیریت دادههای ناهمگون سنجندهها به شمار میآید. در این تحقیق، سازوکاری برای ارائه مشاهدات سنجنده و نیز یک موتور پردازش مکانی در قالب معماریای سرویسگرا بهمنظور رفع این مشکلات ارائه میگردد. این تحقیق نشان میدهد که چگونه معماری پیشنهادی میتواند مشکل تعاملناپذیری در سامانههای اطلاعات مکانی را برطرف سازد. در این زمینه، یک برنامه کاربردی سرویسگرای استاندارد به نام گزارشگر کیفیت هوای تهران بهمنظور ارائه بیدرنگ اطلاعات کیفیت هوا و تولید و انتشار نقشههای آلودگی هوا طراحی شده و شکل گرفته است. از تکنولوژی وبسرویس و استانداردهای SWE و WPS در محیط توسعه NET Framework 3.5، بهمنظور پیادهسازی مؤلفههای مورد نیاز در سمت سرویسدهنده استفاده شده است. در سمت سرویسگیرنده نیز فناوریهای جدید وب 2 بهمنظور ایجاد محیطی متعامل و کاربرپسند به کار رفته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که استفاده توأم از وب سرویس و چارچوب OGC، سرویسهای تعاملپذیر و استانداردی را فراهم میسازد که موجب تسهیل دسترسی به مشاهدات سنجندهها و پردازش و نمایش آنها میگرد. بهعلاوه، تحقیق حاضر نقش مؤثر و برجسته فناوریهای جدید و امروزین وب 2 را در تکامل فناوریهای مکانی و نسل جدید سامانههای اطلاعات مکانی در قالب Mashupها نشان میدهد.
سیدهدایت هاشمی
دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1389
چکیده
ایران با توپوگرافی عمدتاً کوهستانی، فعالیت زمینساختی و لرزهخیزی زیاد، و شرایط متنوع اقلیمی و زمینشناسی، مهمترین شرایط طبیعی را برای وقوع زمینلغزش داراست. وجود عوامل مستعد ناپایداری دامنهها مانند، شیب، زمینشناسی و کاربری اراضی از جمله عوامل ایجادکنندة خطر زمینلغزش قلمداد میشوند. روشهای فراوانی برای پهنهبندی ...
بیشتر
ایران با توپوگرافی عمدتاً کوهستانی، فعالیت زمینساختی و لرزهخیزی زیاد، و شرایط متنوع اقلیمی و زمینشناسی، مهمترین شرایط طبیعی را برای وقوع زمینلغزش داراست. وجود عوامل مستعد ناپایداری دامنهها مانند، شیب، زمینشناسی و کاربری اراضی از جمله عوامل ایجادکنندة خطر زمینلغزش قلمداد میشوند. روشهای فراوانی برای پهنهبندی خطر زمینلغزش وجود دارد، که در این مقاله از روش Fuzzy TOPSIS برای پهنهبندی مناطق مستعد زمینلغزش استفاده شده است. دادههای مورد استفاده شامل اطلاعات شیب، جهت شیب، قابلیت اراضی، کاربری اراضی، فاصله از گسل و فاصله از رودخانه بودند. از تعداد 162 زمینلغزه ثبتشده در محدوده مورد مطالعه، 70 درصد آن به طور تصادفی به عنوان نقاط Training انتخاب شد و مابقی به عنوان نقاط آزمون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از روشهای محاسبه فاصله تفرق حاکی از آن است، که در صورت استفادة همزمان، از هر سه شاخص درجه عضویت، درجه عدم عضویت و درجه عدم قطعیت، استفاده از فاصلة اقلیدسی ـ برای محاسبة فاصلة تفرق ـ در مقایسه با فاصلة همینگ ارجحیت دارد. نتایج حاصل از 4 روش محاسبه فاصله تفرق، نشان میدهد که الگوریتم Fuzzy TOPSIS کارایی مناسبی در پهنهبندی خطر زمینلغزش دارد.
داود اکبری؛ سعید همایونی؛ محمد سعادت سرشت
دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1390
چکیده
پیچیدگی و حجم سنگین داده های حاصل از سنجنده های فراطیفی باعث شده است که امروزه روش های هرچه پیشرفته تر آنالیز داده های فراطیفی به منظور استخراج اطلاعات دقیق تر و کامل تر از آنها مورد توجه قرار گیرند. یکی از آنالیزهایی که بر روی تصاویر فراطیفی انجام می شود، آشکارسازی طیفی هدف است. در این مقاله به منظور بررسی روش های آشکار سازی طیفی هدف ...
بیشتر
پیچیدگی و حجم سنگین داده های حاصل از سنجنده های فراطیفی باعث شده است که امروزه روش های هرچه پیشرفته تر آنالیز داده های فراطیفی به منظور استخراج اطلاعات دقیق تر و کامل تر از آنها مورد توجه قرار گیرند. یکی از آنالیزهایی که بر روی تصاویر فراطیفی انجام می شود، آشکارسازی طیفی هدف است. در این مقاله به منظور بررسی روش های آشکار سازی طیفی هدف و امکان سنجی بهبود آنها، جمعاً چهارده الگوریتم در قالب سه دسته اندازه گیری های قطعی، اندازه گیری های آماری و آشکارسازی آنامولی پیاده سازی شده است. سپس تصاویر حاصل از بهترین الگوریتم ها در هر دسته انتخاب شده و به روش های مختلف در دو مرحله با یکدیگر تلفیق گریده اند تا تصویر تلفیقی بهینه ای با بالاترین صحت به دست آید. در بررسی های انجام شده در زمینه دسته الگوریتم های آشکارسازی مذکور، مشخص گردید که به ترتیب دو الگوریتم _SAM(Spectral Angle Measure) _ SCS(Spectral Correlation Similarity دو الگوریتم Information ) JMD(Jeffiries-Matusita Distance) _ SID (Spectral Divergence و سه الگوریتم Covariance-based Matched Filter ) RMFM(Correlation-based Matched Filter Measure) _ CEM (Constrained Energy minimizing) _CMFM(Measure دارای بالاترین صحت آشکراسازی در بین الگوریتم های موجود در هر دسته اند. در این مقاله به منظور تلفیق نتایج آشکارسازی، دو روش باینری- شامل عملگر بولی و فاصله اقلیدسی- و نیز دو روش استنتاج فازی شامل دستی FIS (Fuzzy Inference System) و اتوماتیک System )) (ANFIS (Adaptive Neuro-Fuzzy Inference پیاده سازی شده است. آزمون های انجام گرفته بر روی تصویری از سنجنده فراطیفی CASI(Compact Airborne Spectrographic Imager) از منطفه شهری تولوز واقع در جنوب فرانسه برای آشکارسازی بام ساختمان ها، نشان داد که در بین چهار روش تلفیق یاد شده، روش ANFIS به عنوان روشی هوشمند و خودکار، پس از اعمال روی نتایج هفت الگوریتم آشکارسازی طیفی مذکور، توانسته است به بالاترین صحت با ضریب کاپای 9/0 دست یابد.
شهناز محمودی؛ مهدی نادری
دوره 3، شماره 3 ، آذر 1390
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر ذرات آلودة خاک بر سلامتی انسانی، اطلاع از اندازه ذرات خاک اهمیت فراوانی دارد زیرا ذرات آلوده جزو آلایندهها قلمداد میشوند و انتقال آنها بهوسیله آب و باد تحت تأثیر اندازة آنهاست. با توجه به هزینههای بالای نمونهبرداری و تجزیههای آزمایشگاهی خاکها، استفاده از فناوریهای جدید نظیر اسپکتروفتومتری ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر ذرات آلودة خاک بر سلامتی انسانی، اطلاع از اندازه ذرات خاک اهمیت فراوانی دارد زیرا ذرات آلوده جزو آلایندهها قلمداد میشوند و انتقال آنها بهوسیله آب و باد تحت تأثیر اندازة آنهاست. با توجه به هزینههای بالای نمونهبرداری و تجزیههای آزمایشگاهی خاکها، استفاده از فناوریهای جدید نظیر اسپکتروفتومتری و سنجش از دور به تسریع و تسهیل تعیین ریسک آلودگی خاکها کمک میکند. پژوهش حاضر با هدف تعیین پراکنش مکانی غلظت روی در کلاسهای اندازهای ذرات خاک با استفاده از انعکاس ثبتشده از ماهواره IRS-LISS III در جنوب شهر اصفهان صورت گرفته است. برای تحقق این هدف، 100 نمونه مرکب خاک سطحی به طور تصادفی از منطقه جمعآوری شد. نمونهها در هوا خشک شدند و کلاسهای اندازهای ذرات خاک 5500-250، 250-125، 125-75، 75-50 و 50 < میکرون بعد از پراکنده کردن کل خاک با استفاده از دستگاه التراسونیک و الکهای مناسب تعیین شدند. غلظت کل روی پس از هضم مرطوب نمونهها در اسیدنیتریک به کمک دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که با کاهش اندازه ذرات خاک غلظت روی افزایش مییابد. بین میزان انعکاسهای طیفی خاک در باندهای مرئی و مادون قرمز نزدیک ماهوارة IRS-LISS III و غلظت روی در کلاسهای اندازهای ذرات خاک همبستگی معنیدار و منفی وجود دارد. مدلهای رگرسیون چندمتغیره گام به گام برای بررسی امکان تخمین غلظت روی در کلاسهای ذرات خاک به کمک دادههای باندهای ماهوارهای تشکیل شدند و پراکنش مکانی غلظت روی در کلاسهای ذرات خاک به کمک معادلات رگرسیون چندگانه گام به گام پهنهبندی گردید. نتایج نشان داد که امکان تخمین روی تا محدودهای از غلظت به کمک دادههای ماهوارهای امکانپذیر است، بهطوری که در کلاسهای اندازهای 2000
بهشید خدایی؛ جلال امینی؛ مهدی مؤمنی
دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1390
چکیده
در مقاله حاضر یک روش بدون نظارت برای آشکارسازی تغییرات در تصاویر ماهواره ای رادار با روزنه ترکیبی (SAR) معرفی می شود. اساس این روش جست و جوی بهینه در فضای جواب های ممکن با اتکا بر الگوریتم ژنتیک است. برای این منظور یک تابع هزینه بر اساس معیار کمترین میانگین مربعات خطا و با در نظر گرفتن تصویر نسبت به دست آمده از تصاویر مشاهده شده ی غیر هم ...
بیشتر
در مقاله حاضر یک روش بدون نظارت برای آشکارسازی تغییرات در تصاویر ماهواره ای رادار با روزنه ترکیبی (SAR) معرفی می شود. اساس این روش جست و جوی بهینه در فضای جواب های ممکن با اتکا بر الگوریتم ژنتیک است. برای این منظور یک تابع هزینه بر اساس معیار کمترین میانگین مربعات خطا و با در نظر گرفتن تصویر نسبت به دست آمده از تصاویر مشاهده شده ی غیر هم زمان از ناحیه جغرافیایی یکسان، معرفی می شود. به منظور کاهش مدت زمان همگرایی الگوریتم به جواب بهینه، از پنجره ی متحرک با ابعاد مناسب به منظور انتخاب نواحی مختلف از تصویر نسبت با احتمال وجود پیکسل های تغییر یافته، استفاده می شود. این کار افزون بر ایجاد امکان مدیریت حجم محاسباتی و زمان اجرای الگوریتم، توانایی مدیریت نویز لکه ای را نیز فراهم می کند. به این ترتیب که می توان نواحی یکنواخت نویزی محصور در یک پنجره ی انتخاب را تشخیص داد و آن را از فرایند آشکارسازی حذف کرد. علاوه بر این، استفاده از روش های پیش پردازشی کاهش نویز مانند اعمال فیلتر تطبیقی وینر، برای بهبود روند آشکارسازی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پیاده سازی الگوریتم توسعه یافته، حاکی از کاهش زمان اجرای الگوریتم و مدیریت آن با حفظ دقت مطلوب، در مقایسه با روش پیشین آشکارسازی تغییرات به کمک الگوریتم ژنتیک است. به منظور بررسی عملکرد الگوریتم از دو مجموعه داده استفاده می شود. مجموعه اول شامل تصاویر شبیه سازی شده با در نظر گرفتن نویز لکه ای و مجموعه دوم شامل تصاویر سنجنده ASAR ماهواره Envisat، دریافت شده از منطقه تأثیر گرفته از سونامی اخیر کشور ژاپن است. استفاده از روش پیشنهادی در آشکارسازی تغییرات به روش پیکسل مبنا و بر روی مجموعه داده فوق، دقت آشکارسازی در حدود 94 درصد در مقایسه با کل پیکسل های تصویر را به دست داد.
زهرا صادقی؛ محمدجواد ولدان زوج؛ مریم دهقانی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1391
چکیده
روش های سنتی و نوین تداخل سنجی راداری با اینکه در برآورد جابه جایی بسیار توانمندند، اما به دلیل پاره ای محدودیت ها، قادر به پایش جابه جایی در مناطق عاری از عوارض دست ساز بشری با نرخ جابه جایی بالا با دسترسی تصاویر راداری با نمونه برداری زمانی مناسب نیستند. لذا در این مقاله دو روش جدید به منظور بهبود الگوریتم تداخل سنجی راداری مبتنی ...
بیشتر
روش های سنتی و نوین تداخل سنجی راداری با اینکه در برآورد جابه جایی بسیار توانمندند، اما به دلیل پاره ای محدودیت ها، قادر به پایش جابه جایی در مناطق عاری از عوارض دست ساز بشری با نرخ جابه جایی بالا با دسترسی تصاویر راداری با نمونه برداری زمانی مناسب نیستند. لذا در این مقاله دو روش جدید به منظور بهبود الگوریتم تداخل سنجی راداری مبتنی بر پراکنش کننده های دائمی (روش های جدید) در برآورد جابه جایی در مناطق خارجی شهری با نرخ جابه جایی بالا با رفتار نسبتاً خطی ارائه شده است. روش نخست، تلفیقی از دو روش جدید StaMPS (Stanfford Method for Persistent Scatterer) و DePSI (Delft implementation of Persistent Scatterer Interfermetry و روش دوم بهبودی بر روش StaMPS است. هدف عمده در دو روش، بهبود عملکرد بازیابی فاز پیکسل های پراکنش کننده دائمی است که با روش StaMPS انتخاب شدند. هدف اصلی مقاله، مقایسه عملکرد این دو روش در منطقه واقع در خارج شهر و با رفتار جابه جایی سریع است، به همین دلیل منطقه ای با حداکثر سرعت جابه جایی در جنوب غربی دشت تهران تحت تأثیر پدیده فرو نشست به منظور بررسی انتخاب شد. پس از اجرای هر دو روش مورد مطالعه در این منطقه با استفاده از داده های مسیر 149، نتایج با نقشه ی نرخ جابه جایی متوسط استخراجی از روش تداخل سنجی راداری سنتی و با استفاده از داده های مسیر 378 مقایسه شد. نتایج نشان داد که روش افزایش کارایی الگوریتم StaMPS، با وجود سرعت عملکرد بالاتر تحت تأثیر خطای بازیابی فاز بیشتری قرار دارند و در نتیجه صحت نتایج حاصل از آن کمتر است. کلیدواژه ها: تداخل سنجی راداری، پراکنش کننده دائمی، فرونشست، الگوریتم بهبود یافته ی مبتنی بر پراکنش کننده های دائمی، روش افزایش کارایی الگوریتم SatMPS
صدیقه لطفی؛ رقیه سالک قهفرخی
دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1391
چکیده
رشد و توسعه جوامع در تمام دنیا مستلزم وجود اطلاعات در مورد زمین است و این برای برنامه ریزی و توسعه و کنترل منابع زمین از ضروریات به شمار می آید. به همین نحو برنامه ریزی و توسعه هم نیازمند سیستم مدیریتی مؤثر است. سیستم کاداستر رقومی چندمنظوره راه حلی جامع برای دستیابی به اطلاعات جغرافیایی در چارچوب GIS است. در این پژوهش تمامی ابزارهای ...
بیشتر
رشد و توسعه جوامع در تمام دنیا مستلزم وجود اطلاعات در مورد زمین است و این برای برنامه ریزی و توسعه و کنترل منابع زمین از ضروریات به شمار می آید. به همین نحو برنامه ریزی و توسعه هم نیازمند سیستم مدیریتی مؤثر است. سیستم کاداستر رقومی چندمنظوره راه حلی جامع برای دستیابی به اطلاعات جغرافیایی در چارچوب GIS است. در این پژوهش تمامی ابزارهای فضایی- جغرافیایی مرتبط برای کاداستر چندمنظوره بنابر امکانات و مقتضیات در یکی از کلان شهرهای ایران بررسی می شود. بر این اساس: 1- معضلات ثبت زمین شناسایی می شود، 2- پایه های نظری کاداستر چندمنظوره را بر اساس مفاهیم توسعه پایدار از مجموع دیدگاه ها و روش های موجود بررسی می کند؛ 3- چارچوب مفهومی توسعه سیستماتیک کاداستر چندمنظوره بر اساس رهنمودهای مدل پایه کاداستر برای کل کشور پیشنهاد می کند؛ و 4- مطالعه موردی پژوهش را در منطقه 8 شهرداری تبریز در جهت ایجاد و توسعه مدل اولیه کاداستر چندمنظوره رقومی پیاده سازی می کند. سرانجام اینکه برای بررسی نقاط قوت و ضعف و نیز فرصت ها و تهدیدات استقرار چنین سیستمی در محدوده مورد مطالعه، روش تحلیل استراتژیک SWOT به کار می رود. بر اساس نتایج حاصل از استقرار و تحلیل راهبردی، این تحقیق نشان داد که استفاده از کاداستر چندمنظوره می تواند زمینه مناسبی را برای ثبت زمین فراهم سازد.
عادل سپهری؛ ملوک رویان
دوره 4، شماره 3 ، آذر 1391
چکیده
مدت هاست که در مطالعه پوشش گیاهی، سنجش از دور به کار می رود. به رغم بهبود توان تفکیک مکانی تصاویر سنجش از دور، این تصاویر قابلیت کافی برای تخمین برخی از متغیرهای لکه های گیاهی (با سایز کوچک تر از 1 متر مربع) را ندارند. برای شناسایی گونه های گیاهی، تعیین درصد تاج پوشش و اندازه لکه های گیاهی به تصاویر ماهواره ای با توان تفکیک بالاتر نیاز ...
بیشتر
مدت هاست که در مطالعه پوشش گیاهی، سنجش از دور به کار می رود. به رغم بهبود توان تفکیک مکانی تصاویر سنجش از دور، این تصاویر قابلیت کافی برای تخمین برخی از متغیرهای لکه های گیاهی (با سایز کوچک تر از 1 متر مربع) را ندارند. برای شناسایی گونه های گیاهی، تعیین درصد تاج پوشش و اندازه لکه های گیاهی به تصاویر ماهواره ای با توان تفکیک بالاتر نیاز است. این مطالعه به منظور تخمین سطح لکه های گیاهی در تصاویر به دست آمده از دوربین رقومی مستقر بر بالون در ارتفاعات مختلف پرواز (از 5 تا 130 متر) و مقایسه آن با نمونه برداری زمینی سطح لکه های گیاهی گونه غالب (گیاه بوته شور یا Halocnemum strobilaceum ) در منطقه دشتی اینچه برون انجام گرفته است. نتایج آزمون های تجزیه واریانس و رگرسیون نشان داد که بین مقایسه برآورد سطح لکه های گیاهی بر روی تصویر و سطح لکه های گیاهی اندازه گیری شده از طریق نمونه برداری زمینی، اختلاف معنی داری به چشم نمی خورد. با افزایش ارتفاع پرواز، این اختلاف افزایش می یابد اما بین سطح لکه برآورد شده بر روی تصویر و بر روی زمین، همبستگی قوی و معنی دار در تمام ارتفاعات پرواز وجود دارد. بنابراین می توان سطح لکه های گیاهی را از طریق معادله رگرسیون با ضریب تبیین (R^2) بالاتر از 73 درصد محاسبه کرد.