الهام خدابنده‌لو؛ عباس علیمحمدی سراب؛ ابوالقاسم صادقی نیارکی؛ علی درویشی بلورانی؛ علی‌اصغر آل‌شیخ
دوره 8، شماره 1 ، بهمن 1395، ، صفحه 1-18
چکیده
طوفان‌های گردوغبار یکی از مهم‌ترین چالش‌های اخیر در منطقۀ غرب آسیا محسوب میشود. این پدیده به‌علت خشکسالی شدت بیشتری یافته و آثار منفی فراوانی در زندگی مردم منطقه گذاشته است. ازآنجاکه این منطقه در کمربند خشک و گردوغباری جهان قرار گرفته، ضروری است تا ابعاد گوناگون ریزگردها به‌خوبی واکاوی شود. پیش‌بینی و مدلسازی این پدیده می‌تواند ...
بیشتر
طوفان‌های گردوغبار یکی از مهم‌ترین چالش‌های اخیر در منطقۀ غرب آسیا محسوب میشود. این پدیده به‌علت خشکسالی شدت بیشتری یافته و آثار منفی فراوانی در زندگی مردم منطقه گذاشته است. ازآنجاکه این منطقه در کمربند خشک و گردوغباری جهان قرار گرفته، ضروری است تا ابعاد گوناگون ریزگردها به‌خوبی واکاوی شود. پیش‌بینی و مدلسازی این پدیده می‌تواند از به خطر افتادن جان میلیون‌ها انسان جلوگیری کند. بنابراین، ارائۀ مدلی منطقه‌ای برای بررسی ابعاد گوناگون این پدیده ضروری است. المان‌های هواشناسی و اقلیمی مؤثر در پدیدۀ ریزگرد همواره درحال تغییرند بنابراین، باید از مدل‌های مکانی- زمانی برای مدلسازی و بصری‌سازی آن بهره برد. بدین منظور، در این مطالعه با استفاده از قابلیت‌های مدلسازی مکانی- زمانی سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و داده‌های به‌دست‌آمده از سنجش از دور (RS) همچون سرعت باد، رطوبت خاک، بافت خاک و مدل ارتفاعی زمین مدلی برای برآورد میزان گردوغبار برخاسته از سطح زمین طراحی و توسعه داده شد. مدل طراحی‌شده که DustEM (Dust Emission Model) نامیده شده است، میزان انتشار جریان‌های افقی ریزگرد را محاسبه میکند. در این مطالعه مدلسازی برای بازۀ زمانی سال 2001 تا 2007 صورت گرفت و نتایج به‌دست‌آمده از آن با داده‌های AOD سنجندۀ MODIS ارزیابی شد. به‌منظور شناسایی مناطق با فعالیت ریزگرد بالا، خروجی مدل در سه طبقۀ مناطق با فعالیت کم، متوسط و زیاد با استفاده از حد آستانه‌های 3/0 و 6/0 برای شاخص AOD طبقه‌بندی شد و این مدل به‌صورت مکانی- زمانی مناطق بحرانی را شناسایی میکند. میانگین شاخص صحت برای دورۀ مورد مطالعه % 6/73 به‌دست آمد که بیانگر دقت بالای مدل در شناسایی مناطق بحرانی است.
محمدابراهیم پورعزیزی؛ علی‌اصغر آل‌شیخ
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1389
چکیده
حل مشکلات روزافزون زیست‌محیطی به یکی از حساس‌ترین اولویت‌ها در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه، آلودگی هوا در واقع اصلی‌ترین چالش محیطی در کلان‌شهرها به‌شمار می‌رود. به‌منظور اندازه‌گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطرهای احتمالی و نیز تصمیم‌گیری بهتر و برنامه‌ریزی شهری متناسب با نیازهای جامعه، ...
بیشتر
حل مشکلات روزافزون زیست‌محیطی به یکی از حساس‌ترین اولویت‌ها در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری تبدیل شده است. امروزه، آلودگی هوا در واقع اصلی‌ترین چالش محیطی در کلان‌شهرها به‌شمار می‌رود. به‌منظور اندازه‌گیری میزان آلودگی و افزایش آگاهی عمومی از خطرهای احتمالی و نیز تصمیم‌گیری بهتر و برنامه‌ریزی شهری متناسب با نیازهای جامعه، طراحی و توسعه سامانه‌های پایش بی‌درنگ ضروری به‌نظر می‌رسد. مقدار روزافزون مشاهدات سنجنده‌ها و داده‌های سامانه‌های سنجنده، و فقدان قابلیت‌های پردازش این حجم داده در کاربردهای مدلسازی و آنالیز محیطی از مهم‌ترین چالش‌های پیشِ رو در ایجاد توسعه این سامانه‌ها به‌شمار می‌رود. از لحاظ تکنیکی، فراهم ساختن دسترسی استاندارد به مشاهدات سنجنده‌ها و ایجاد امکانات پردازشی تعامل‌پذیر بر روی آنها، راه‌حلی مؤثر در مدیریت داده‌های ناهمگون سنجنده‌ها به شمار می‌آید. در این تحقیق، سازوکاری برای ارائه مشاهدات سنجنده و نیز یک موتور پردازش مکانی در قالب معماری‌ای سرویس‌گرا به‌منظور رفع این مشکلات ارائه می‌گردد. این تحقیق نشان می‌دهد که چگونه معماری پیشنهادی می‌تواند مشکل تعامل‌ناپذیری در سامانه‌های اطلاعات مکانی را برطرف سازد. در این زمینه، یک برنامه کاربردی سرویس‌گرای استاندارد به نام گزارشگر کیفیت هوای تهران به‌منظور ارائه بی‌درنگ اطلاعات کیفیت هوا و تولید و انتشار نقشه‌های آلودگی هوا طراحی شده و شکل گرفته است. از تکنولوژی وب‌سرویس و استانداردهای SWE و WPS در محیط توسعه NET Framework 3.5، به‌منظور پیاده‌سازی مؤلفه‌های مورد نیاز در سمت سرویس‌دهنده استفاده شده است. در سمت سرویس‌گیرنده نیز فناوری‌های جدید وب 2 به‌منظور ایجاد محیطی متعامل و کاربرپسند به کار رفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده توأم از وب سرویس و چارچوب OGC، سرویس‌های تعامل‌پذیر و استانداردی را فراهم می‌سازد که موجب تسهیل دسترسی به مشاهدات سنجنده‌ها و پردازش و نمایش آنها می‌گرد. به‌علاوه، تحقیق حاضر نقش مؤثر و برجسته فناوری‌های جدید و امروزین وب 2 را در تکامل فناوری‌های مکانی و نسل جدید سامانه‌های اطلاعات مکانی در قالب Mashupها نشان می‌دهد.
محمد اصلانی؛ علی‌اصغر آل‌شیخ
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1389
چکیده
اکثر موجودیت‌ها در سامانه‌های اطلاعات مکانی (GIS) ماهیتی غیرقطعی دارند؛ و به همین خاطر نیاز به ارائه سیستمی که توانایی استنتاج از داده‌های مکانی غیرقطعی را داشته باشد کاملاً احساس میشود. یکی از تواناترین سیستم‌های استنتاجی که در سال‌های اخیر مورد توجه دانشمندان قرار گرفته، سیستم‌های استنتاج فازی (FIS) است. هدف این مقاله ارائه روشی ...
بیشتر
اکثر موجودیت‌ها در سامانه‌های اطلاعات مکانی (GIS) ماهیتی غیرقطعی دارند؛ و به همین خاطر نیاز به ارائه سیستمی که توانایی استنتاج از داده‌های مکانی غیرقطعی را داشته باشد کاملاً احساس میشود. یکی از تواناترین سیستم‌های استنتاجی که در سال‌های اخیر مورد توجه دانشمندان قرار گرفته، سیستم‌های استنتاج فازی (FIS) است. هدف این مقاله ارائه روشی نو برای طراحی و ایجاد سیستم استنتاج فازی در محیط GIS است. در این تحقیق بخشی از توابع عضویت و قوانین فازی به صورت خودکار و با استفاده از داده‌های ورودی‌ـ خروجی، و بخشی دیگر به صورت غیرخودکار و از طریق مصاحبه با کارشناس استخراج شدند. برای استخراج خودکار توابع عضویت و قوانین فازی، خوشه‌بندی فازی و الگوریتم ژنتیک (GA) به کار گرفته شد. ابتدا توابع عضویت و قوانین فازی اولیه با خوشه‌بندی داده‌ها و تصویر کردن آنها بر روی محورهای مختصات استخراج گردیدند و سپس با به‌کارگیری الگوریتم ژنتیک به بهینه‌سازی فرم توابع عضویت و قوانین فازی اولیه پرداخته شد. در مرحله نهایی، بخش دیگری از توابع عضویت و قوانین فازی از طریق مصاحبه با کارشناس استخراج گردیدند و به سیستم استنتاج فازی افزوده شدند. سیستم استنتاج فازیِ طراحی‌شده، دارای کاربردهای مختلفی است. در این تحقیق از این سیستم برای به‌کارگیری در مکان‌یابی جایگاه‌های سوخت در منطقه 2 شهر تهران استفاده شد. با توجه به دیدگاه‌های کارشناسان سوخت و داده‌های موجود، از 10 لایه اطلاعاتی تأثیرگذار در مکان‌یابی جایگاه‌های سوخت استفاده گردید. نتایج به‌دست آمده نشان دادند که الگوریتم ژنتیک دقت مدلسازی سیستم استنتاج فازی را 53 درصد بیش از خوشه‌بندی افزایش داده است. همچنین با بررسی هیستوگرام نقشه مطلوبیت جایگاه‌های سوخت ملاحظه شد که 9 درصد از مساحت کل منطقه پتانسیل لازم را برای احداث جایگاه‌های سوخت در خود دارد.
