مجید دانش؛ روشنک درویشزاده؛ علیاکبر نوروزی
دوره 8، شماره 1 ، بهمن 1395، ، صفحه 71-94
چکیده
بخش رس از مهمترین اجزای بافت خاک است که در عملیات مدلسازی زیستمحیطی2 و پهنهبندی رقومی خاک3 بسیار مورد توجه است. ازآنجاکه این ویژگی از تغییرپذیریهای مکانی4 تأثیر میپذیرد، تشخیص و پهنهبندی و پایش این پارامتر، در مقیاس وسیع و با روشهای نمونهبرداری سنتی و تحلیل آزمایشگاهی معمول، بسیار هزینهبر و وقتگیر است. بنابراین، تقاضا ...
بیشتر
بخش رس از مهمترین اجزای بافت خاک است که در عملیات مدلسازی زیستمحیطی2 و پهنهبندی رقومی خاک3 بسیار مورد توجه است. ازآنجاکه این ویژگی از تغییرپذیریهای مکانی4 تأثیر میپذیرد، تشخیص و پهنهبندی و پایش این پارامتر، در مقیاس وسیع و با روشهای نمونهبرداری سنتی و تحلیل آزمایشگاهی معمول، بسیار هزینهبر و وقتگیر است. بنابراین، تقاضا برای بررسی اینگونه اطلاعات با کیفیت خوب، هزینۀ کم و قدرت تفکیک (مکانی) مناسب، در مباحث و زمینههایی همچون کشاورزی دقیق5 (PA) و برنامهریزی اراضی6 (LP) بسیار زیاد شده است. با ظهور طیفسنجی ابرطیفی آزمایشگاهی (LDRS) که براساس ارتعاشات بنیادین7 (FVs)، علائم ترکیبی8 و فرعی9 حاصل از گروههای عاملی10 به تشخیص و بررسی اجزای خاک میپردازد، روزنهای در بررسی این پارامتر خاک ایجاد کرده است. طی تحقیق حاضر، از طیفسنجی بازتابی مجاورتی11 (PSS) برای بررسی مقادیر رس در قسمتهایی از استان مازندران استفاده شده است. بدین ترتیب، مجموع 128 نمونه از عمق 20 سانتیمتری سطح خاک و براساس روش نمونهبرداری طبقهبندیشدۀ تصادفی12 (SRS) و نیز با کمک اطلاعات جانبی همچون: زمینشناسی، کاربری اراضی، نقشۀ راهها، و خاکشناسی استان جمعآوری شد. در ابتدا، مجموع نمونهها به دو قسمت تقسیم شد: 96 نمونه برای ایجاد مدل (عملیات واسنجی13) و 32 نمونه برای اعتبارسنجی مستقل14 آن. با بهرهگیری از تحلیل رگرسیون چندمتغیرۀ 15PLSR و براساس تکنیک اعتبارسنجی متقاطع به روش حذف تکی16 (LOOCV) و عملیات پیشپردازشی17 چون: میانگینگیری18 (روش کاهش دادههای ابرطیفی19)، هموارسازی و مشتق اول طیفی براساس الگوریتم ساویتسکی- گولای20، درنهایت مدل کالیبراسیون با چهار فاکتور21 (LFs)، با RMSEC حدود 55/9 و R2C حدود 73/0 و نیز RPDC تقریبی 94/1 و RPIQC تقریبی 19/3 (ست کالیبراسیون)، بهمنزلۀ مطلوبترین مدل جهت برآورد مقادیر رس منطقۀ مورد مطالعه، شناخته شد که نتایج حاکی از توانایی مناسب مدل در برآورد رس منطقه بوده است. درنهایت، قابلیت فناوری طیفسنجی بازتابی پراکنشی مرئی-فروسرخ نزدیک22 (VNIR-DRS)، در بررسی اجزای رسی منطقه، به اثبات رسید. همچنین، میشود این مدل و نیز دامنههای طیفی مؤثر بهدستآمده را جهت بررسی مقادیر رس در مقیاس بسیار وسیع، با عملیات بیشمقیاسسازی23 بهوسیلۀ دادههای ابرطیفی هوایی-ماهوارهای، مبنا قرار داد. این امر نشاندهندۀ اهمیت ابرطیفسنجی آزمایشگاهی، همچون پایهای برای تشخیص باندهای طیفی مفید و نیز ایجاد مدل جهت استفادۀ آن در دورسنجی ابرطیفی است.
مژگان میرزایی؛ روشنک درویشزاده؛ علیرضا شکیبا؛ علیاکبر متکان
دوره 3، شماره 1 ، آذر 1390
چکیده
با گسترش سنجش از دورِ فراطیفی، امکان بهرهگیری از گروه جدیدی از شاخصهای طیفی ـ با عنوان شاخصهای باریکباند ـ برای تخمین پارامترهای بیوفیزیکی و بیوشیمیایی گیاهان به وجود آمده است. هدف از این مطالعه، مناسبترین نواحی طیفی برای تخمین محتوای آبی گیاه با استفاده از شاخصهای گیاهی و همچنین بررسی تأثیرات تاج پوشش گیاه و خاک پسزمینه ...
بیشتر
با گسترش سنجش از دورِ فراطیفی، امکان بهرهگیری از گروه جدیدی از شاخصهای طیفی ـ با عنوان شاخصهای باریکباند ـ برای تخمین پارامترهای بیوفیزیکی و بیوشیمیایی گیاهان به وجود آمده است. هدف از این مطالعه، مناسبترین نواحی طیفی برای تخمین محتوای آبی گیاه با استفاده از شاخصهای گیاهی و همچنین بررسی تأثیرات تاج پوشش گیاه و خاک پسزمینه در انتخاب این شاخصهاست. اندازهگیریهای تاج پوشش گیاه در آزمایشگاه سنجش از دور با استفاده از دستگاه اسپکترومتر GER 3700 صورت گرفت. دو گروه از شاخصهای گیاهی، با عنوان شاخصهای نسبتی و شاخصهای تعدیلکننده تأثیر خاک برای برآورد مقدار محتوای آبی گیاه تکوین یافتند و پس از ارزیابی، مقایسه شدند. برای محاسبه شاخصهای باریکباند با استفاده از دادههای فراطیفی موجود، تمامی ترکیبهای دوباندی ممکن برای 584 باند در دامنه طیفی 400 تا 2400 نانومتر بهمنظور محاسبه شاخصهای باریکباند و تخمین محتوای آبی گیاه، با استفاده رگرسیون خطی مورد ارزیابی قرار گرفتند. دقت نتایج تخمین محتوای آبی گیاه با استفاده از شاخصها با باندهای بهینه بهدست آمده، با استفاده از مقادیر ضریب همبستگی (2R) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و روش Cross-validation سنجیده شد و مورد مقایسه قرار گرفت. به دلیل تنوع در نوع تراکم تاج پوششهای گیاهی مورد بررسی و شرایط متفاوت خاک پسزمینه، با تقسیمبندی گیاهان به دو گروه با خاک پسزمینة متفاوت (تیره و روشن)، و همچنین دو تاج پوشش گیاهی متراکم و تنک، این تأثیرات در انتخاب بهترین شاخصها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان از آن داشتند که دقت تمامی شاخصها در دادههای با خاک پسزمینة روشن و دادههای دارای تاج پوشش متراکم، به ترتیب در قیاس با دادههای دارای خاک پسزمینة تیره و تاج پوشش تنک، با دقت بالاتری همراه بودند. ، ، ، ، ، ،، ) نتایج بهدست آمده در این تحقیق، توجه به خاک پسزمینه و ساختار تاج پوشش گیاهی را در انتخاب بهترین شاخص و باندهای بهینه برای شاخصها، آشکار میسازد.
آذر ارغوانیان؛ روشنک درویشزاده؛ ایرج رسا؛ امین حسینیاصل
دوره 3، شماره 1 ، آذر 1390
چکیده
شناسایی و اکتشاف کانیهای مناطق به روش سنتی از طریق عملیات زمینی و کارهای میدانی انجام میشود. این روش، زمان و هزینه و نیروی انسانی فراوان میطلبد و گاه نیز با خطا همراه است. امروزه علم سنجش از دور با بهرهگیری از رفتارهای طیفی منحصر به فرد کانیها، به عنوان روشی جدید، مورد استفادة علم اکتشاف معدن و زمینشناسی قرار گرفته است. با ...
بیشتر
شناسایی و اکتشاف کانیهای مناطق به روش سنتی از طریق عملیات زمینی و کارهای میدانی انجام میشود. این روش، زمان و هزینه و نیروی انسانی فراوان میطلبد و گاه نیز با خطا همراه است. امروزه علم سنجش از دور با بهرهگیری از رفتارهای طیفی منحصر به فرد کانیها، به عنوان روشی جدید، مورد استفادة علم اکتشاف معدن و زمینشناسی قرار گرفته است. با پیشرفت علم سنجش از دور و پیدایش سنجش از دور فراطیفی، امکان دریافت تصاویر با قابلیت و توانایی طیفی بسیار بالا و دسترسی به اطلاعات وسیعتر و دقیقتر در این زمینه فراهم شده است. در پژوهش حاضر از تصاویر Hyperion ماهواره 1-EO که در تاریخ 4 سپتامبر 2004 دریافت شده، برای شناسایی نواحی دارای طلا در منطقه مشکینشهر واقع در شمالغرب ایران استفاده شده است. دلیل انتخاب طلا، اهمیت و ارزش و کمیاب بودن آن است. انتخاب اعضای مرجع این تحقیق، از عملیات میدانی قبلی در منطقه و اعضای مرجع حاصل از پیادهسازی الگوریتم PPI صورت گرفته است. سپس الگوریتمهای SAM و LSU با اعضای مرجع انتخابشده روی تصویر اجرا شدند. در نهایت نقشه طبقهبندیشدة حاصل از این روشها با نقشههای موجود و دادههای زمینی مقایسه شد و میزان صحت آنها بررسی گردید. دقت پیادهسازی روش SAM با انتخاب اعضای مرجع حاصل از PPI، به بیشترین میزان 94 (درصد) بوده است، که خود نشان از اهمیت تصاویر فراطیفی و روش SAM در استخراج نواحی دارای پتانسیل و آنومالیهای طلا دارد.