محمد مهدی خوش گفتار؛ محمد طالعی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
با توجه به رشد سریع شهرها در کشورهای در حال توسعه، نیاز به مدیریت و برنامه ریزی مناسب، به پرهیز ار تاثیرات مخرب زیست محیطی و اجتماعی-اقتصادی آن، همواره احساس می شود. در این زمینه طراحان و برنامه ریزان شهری به اطلاعات مکانی و زمانی مرتبط با الگو و میزان رشد، به منظور درک بهتر فرایند رشد شهری و تاثیرات آن نیاز دارند. تلفیق سامانه های اطلاعت ...
بیشتر
با توجه به رشد سریع شهرها در کشورهای در حال توسعه، نیاز به مدیریت و برنامه ریزی مناسب، به پرهیز ار تاثیرات مخرب زیست محیطی و اجتماعی-اقتصادی آن، همواره احساس می شود. در این زمینه طراحان و برنامه ریزان شهری به اطلاعات مکانی و زمانی مرتبط با الگو و میزان رشد، به منظور درک بهتر فرایند رشد شهری و تاثیرات آن نیاز دارند. تلفیق سامانه های اطلاعت مکانی و سنجش از دور، ابزار موثری را برای جمع آوری و آنالیز اطلاعات زمانی-مکانی فراهم می سازد. این تحقیق، ضمن بررسی و مدل سازی توسعه شهری در دو دهه گذشته، به پیش بینی توسعه شهر تهران طی دو دهه آینده می پردازد تا پایه و اساسی را برای مدیریت شهری فراهم سازد. در این تحقیق، مدل شبیه سازی و پیش بینی رشد شهری CA-Markov به کار برده شد و این مدل با استفاده از داده های تاریخی به دست آمده از مجموعه زمانی تصاویر ماهواره ای لندست – مربوط به سال های 1988، 2000 و 2006 – کالیبره گردید. با توجه به نقشه های پوشش / کاربری زمین به دست آمده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای، منظقه شهری در این مدت با 11 درصد (حدود 56 کیلومتر مربع) افزایش جمعیت مواجه شده است. همچنین مدل CA-Markov به منظور شبیه سازی رشد شهری برای سال های 2015 و 2025 اجراگردید و نتایج به دست آمده به بیانگر رشد 3 درصدی (حدود 15 کیلومتر مربع) در مناطق شهری از سال 2006 تا 2025 است. نتایج تحقیق حاکی از آن کارایی بالای مدل تلفیقی CA-Markov در پایش روند توسعه شهر در سال های گذتشه و پیش بینی رشد شهری برای سال های آتی بر اساس الگوی رشد سال های گذشته است. همچنین کاربرد روش تصمیم گیری چند معیاره در محیط نرم افزار Idrisi برای در نظر گفتن پارامترهای توسعه و رشد شهری، از دیگر ویژگی های این تحقیق است.
سارا بهشتی فر؛ عباس علیمحمدی
دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
تاثیر مکان نیروگاه ها بر میزان هزینه تولید و انتفال انرژی و تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی-احتماعی نیروگاه های حرارتی، انتخاب مکان مناسب برای این تاسیسات را ضروری می نماید. سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان بررسی و تلفیق اطلاعات مورد نیاز برای مکان یابی را به گونه ای موثر فراهم می کند. به دلیل تاثیر شدید خطای داده های ورودی در فرایند ...
بیشتر
تاثیر مکان نیروگاه ها بر میزان هزینه تولید و انتفال انرژی و تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی-احتماعی نیروگاه های حرارتی، انتخاب مکان مناسب برای این تاسیسات را ضروری می نماید. سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان بررسی و تلفیق اطلاعات مورد نیاز برای مکان یابی را به گونه ای موثر فراهم می کند. به دلیل تاثیر شدید خطای داده های ورودی در فرایند مکان یابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، در نوشتار حاضر ضمن شناسایی عوامل و معیارهای مهم در تعین مکان مناسب برای احداث نیروگاه های حرارتی (از نوع گازی، نظیرشیب، ارتفاع، رودخانه، محدوده شهر و خط لوله گاز در استان بوشهر، نحوه اثر گذاری عدم اطمینان در هر یک از عوامل مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از اطلاعات استخراج شده از نقشه هایی با مقیاس 1:250000 و 1:1000000 به عنوان فاکتورهای ورودی استفاده شده و به کمک روش شبیه سازی مونت کارلو، نقشه های احتمالاتی برای هر فاکتور ورودی تولید شده اند. مکان یابی، از طریق نقشه ها با مدل های بولین و هم پوشانی شاخص صورت گرفته است. برای بررسیعدم طمینان در مدل بولین، احتمال انتخاب هر مکان با توجه به انتخاب یا عدم انتخاب آن در سناریوهای مختلف، تعیین گردیده است. با ترکیب مدل های عدم اطمینان و هم پوشانی شاخص، علاوه بر ارزیابی تناسب مکان ها، میزان عدم اطمینان مکان یابی در قسمت های مختلف نقشه نیز مشخص شده است. نتایج به دست آمده می توانند به رتبه بندی و تعیین دقیق تر مکان ها و نیز تعیین میزان اطمینان موجود در نتایج مکان یابی کمک کنند. همچنین با تحلیل نتایج می توان مشخص کرد که برای بالا بردن میزان اطمینان مکان یابی، کیفیت کدام لایه ورودی در چه مکان یا مکان هایی نیاز به اصلاح و ارتقا دارد.
روزبه شاد؛ محمد سعدی مسگری؛ عارفه شاد؛ علی اکبر ابکار؛ دامون مولایی
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
هدف اصلی مقاله حاضر آن است که با طراحی و ارزیابی سامانه عالم مبنای مکانی، اطلاعات مربوط به توده های آلودگی زیست محیطی را به صورت آن و از طریق تصاویر ماهواره ای NOAA استخراج کند و سپس تاثیر آنها را بروی محدوده های زیست محیطی جنگلی به صورت مناطق ریسک مشخص گرداند. در این کاربرد، آلودگی هوا پدیده است که به اشگال گوناگون باعث به وجود آمدن ریسک ...
بیشتر
هدف اصلی مقاله حاضر آن است که با طراحی و ارزیابی سامانه عالم مبنای مکانی، اطلاعات مربوط به توده های آلودگی زیست محیطی را به صورت آن و از طریق تصاویر ماهواره ای NOAA استخراج کند و سپس تاثیر آنها را بروی محدوده های زیست محیطی جنگلی به صورت مناطق ریسک مشخص گرداند. در این کاربرد، آلودگی هوا پدیده است که به اشگال گوناگون باعث به وجود آمدن ریسک در محدوده های جنگلی می گردد. لذا به دست آوردن تمایم تاثیرات آلودگی هوا بر محدوده های جنگلی امری دشوار قلمداد می شود. با این حال برخی از تاثیرات آن از قبیل بر رشد پوشش گیاهیی منطقه را می توان به عنوان عاملی ضروری تر در فرایند تصمیم گیری وارد ساخت. برای بررسی این موضوع، پیامد انتشار آلودگی ناشی از آتش سوزی چاه های نفت کویت در سال 1991 و تاثیر آن بر جنگل های جنوب غربی کشور در نظر گرفته شده است. بررسی تصاویر نیم روزانه NOAA-AVHRR به خوبی آشکار می سازد که آلودگی به سمت مرز ایران حرکت کرده و منابع طبیعی جنگل های جنوب غربی کشور را تهدید کرده است. با درنظر گرفتن شواهد مذکور، ردیابی، تخمین و ارزیابی سریع و آنی محدوده های ریسک، امری ضروری به شمار می آید. این مفصود با طراحی سامانه هوشمند عامل مبنایی که در آن ابزارهای مرتبط با سامان اطلاعات مکانی و سنجش از دور یکپارچه شده اند، محقق می گردد. در آن سامانه به منظور استنتاجگری، روش های مختلف یادگیری ژنتیکی قوانین ارزیابی می شوند و قوانین بهینه مشخص می گردند. با توجه به اینکه دو پدیده مورد نظر (آلودگی هوا و محدوده ریسک، دارای مرز نامعلوم و ماهیتی نامعین هستند، لازم است که وضعیتی قابل پیش بینی از قوانین برای آن ها در نظر گرفته شود و مطابق آن برای هر دوره محاسباتی، فرایند تنظیم و یادگیری قوانین استنتاج در شرایطه نامعین، اجرا گردد. لذا مناطق ریسک به صورت آنی و هوشمند تعیین می شوند و روش های مختلف یادگیری ژنتیکی به همراه استنتاجکری مکانی فازی، با استفاده از داده های استخراجی از تصاویر ماهواره ای TM مورد ارزیابی قرار می گیرند.
سید مجدالدین مصاحب؛ محمد طالعی؛ حمید عبادی؛ علی سلطانی
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388
چکیده
در بیشتر مدل های برنامه ریزی شهری، ابعاد ارزیابی بر مبنای سامانه زون بندی و فرض توزیع یکسان مشخصات مورد ارزیابی در پهنه هر زون است. در این مدل ها تعامل میان زون های مختلف از طریق اتصال مراکز زون ها و ارزیابی موقعیت مراکز نسبت به یکدیگر صورت می گیرد. محدویت های مدل های مدل های مکانی در قالب سامانه ها زون مبنا، به طور جدی توانایی آن ها برای ...
بیشتر
در بیشتر مدل های برنامه ریزی شهری، ابعاد ارزیابی بر مبنای سامانه زون بندی و فرض توزیع یکسان مشخصات مورد ارزیابی در پهنه هر زون است. در این مدل ها تعامل میان زون های مختلف از طریق اتصال مراکز زون ها و ارزیابی موقعیت مراکز نسبت به یکدیگر صورت می گیرد. محدویت های مدل های مدل های مکانی در قالب سامانه ها زون مبنا، به طور جدی توانایی آن ها برای پاسخگویی به مابحث جاری برنامه ریزی را محدود می سازد و نبابراین به مدل هایی میتنی بر المان های مکانی ریزدانه و ناپیوسته نیاز سات. در این تحقیق، یک مدل ریز شبیه ساز به منظور محاسبه میزان دسترسی به خدمات شهری، با تمرکز بر تلفیق زیر سامانه های کاربری زمین و حمل و نقل، ارائه شده است. در این زمینه معیارهای مناسب، شامل تاثیرات نوع کاربری زمین و شاخصه های حمل و نقل، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن در قالب برآورد پارامتر دسترسی، که مهم ترین بخش در سامانه تلفیقی کاربری زمین- حمل و نقل به شمار می آید، نمایش داده شده است. از سوی دیگر، برای در نظر گرفتن مشخصات و نیز وظایف و کارکرد خصا هر کابری در تکوین و توسعه مدل، کاربری ها به دو دسته کاربری های تک خدماتی و چند خدماتی دسته بندی گردیده و برای هر یک، مدل برآورد دسترسی جداگانه ای ازائه شده است. بدیهی است هر چه واحد مکانی مورد ارزیابی کوچک تر باشد، مدل برآودر دسترسی جزئیات بیشتری ار در بر خواهد گرفت و نتایج دقیق تر خواهد بود. بدین منظور، پلاک ساختمانی به عنوان کوچک ترین واحد ارزیابی میزان دسترسی به خدمات شهری در نظر گرفته شد و مدل ریز دانه پیشنهادی در محیط DIS و برای قسمتی از شهر شیراز به اجرا درآمد و مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که این مدل به خوبی توانسته است واقعیات شهودی را در بر گیرد و تلفیقی از تعریف نظری یا تئوریک و قابل تفسیر به وسیله تحلیل گران شهری و واقعیات فیزیکی دنیای بیرون را برای شاخص دسترسی، به دست می دهد. بررسی نتایج مدل به برنامه ریزان شهری این امکان را می دهد تا کمبودهای موجود، چه در شبکه های حمل و نقل و چه در سامانه کاربری زمین، مشص گردد و تصمیم های لازم برای رفع این کمبودها و همچنین مدیریت هر چه بهتر شهری، گرفته شود.
