حسین نیک پی؛ مهدی مؤمنی
چکیده
خشکسالی پدیده مهم آب و هوایی است که میتواند بر اساس دادههای حاصل از ایستگاههای هواشناسی و دادههای سنجش از دور پایش شود. روشهای سنجش از دور، مزیتهای نسبی قابل توجهی نسبت به سایر روشها برای پایش خشکسالی ارائه کردهاند. همچنین شاخصهای خشکسالی متعددی در سنجش از دور برای پایش خشکسالی ارائه شده است، اما هیچ یک از شاخصهای ...
بیشتر
خشکسالی پدیده مهم آب و هوایی است که میتواند بر اساس دادههای حاصل از ایستگاههای هواشناسی و دادههای سنجش از دور پایش شود. روشهای سنجش از دور، مزیتهای نسبی قابل توجهی نسبت به سایر روشها برای پایش خشکسالی ارائه کردهاند. همچنین شاخصهای خشکسالی متعددی در سنجش از دور برای پایش خشکسالی ارائه شده است، اما هیچ یک از شاخصهای متداول در سنجش از دور، تعمیمپذیری زمانی، اقلیمی و ارتفاعی ندارند و ضرورت دارد کیفیت عملکرد این شاخصها 1-در اقلیمها، 2-در پهنه بندیهای ارتفاعی مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش، با اثبات این فرضیه، به تشخیص شاخص مناسب در هر اقلیم و پهنة ارتفاعی میپردازد و در هر منطقه، فصل مناسب جهت برآورد شاخص بررسی میشود. در این پژوهش، شاخصهای خشکسالی VCI، VDI، TCI و TVDI با پارامتر LST، NDVI و EVI ارزیابی شدهاند. برای بررسی اقلیمی و ارتفاعی شاخصها، ابتدا در کل کشور و سپس در استان همدان پهنه بندی اقلیمی و ارتفاعی صورت گرفت و شاخصهای خشکسالی برای اقلیمها و ارتفاعات مختلف در دو شکل پیکسل-مبنا و شیء-مبنا (پلیگونی) محاسبه و با داده بارشی ماهواره TRMM مقایسه شد. عملکرد شاخصهای خشکسالی با در نظر گرفتن نوع اقلیم، فصل اخذ داده، ارتفاع و وسعت منطقه جهت برآورد خشکسالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج متعدد این تحقیق، عدم تعمیمپذیری همة شاخصها را از نظر اقلیمی، ارتفاعی و زمانی نشان میدهد و به عنوان نمونه، در ارزیابی پیکسلی اقلیم گرم و خشک، بیشترین همبستگی بین شاخص VCI و داده بارشی در ماه خرداد با ضریب همبستگی 0.57 بوده و در ارزیابی همین منطقه بصورت شئ-مبنا شاخص VCI مقدار 0.67 محاسبه شد
آرش بی همتا؛ حمید گهرنژاد؛ صابر معظمی
دوره 10، شماره 2 ، آذر 1397، ، صفحه 45-60
چکیده
بارندگی مهمترین عاملی است که در چرخة هیدرولوژی، دخالت مستقیم دارد. بهدستآوردن اطلاعات دقیق بارش، برای تحلیل پدیدههای گوناگون هیدرولوژیکی و تغییرات اقلیمی، امری ضروری است. هدف از این تحقیق بررسی میزان دقت دادههای بارش دو ماهوارة GPM با محصول IMERG وTRMM با محصول 3B42، در چهار ایستگاه سینوپتیک شهر تهران در مقیاس روزانه، ماهیانه و ...
بیشتر
بارندگی مهمترین عاملی است که در چرخة هیدرولوژی، دخالت مستقیم دارد. بهدستآوردن اطلاعات دقیق بارش، برای تحلیل پدیدههای گوناگون هیدرولوژیکی و تغییرات اقلیمی، امری ضروری است. هدف از این تحقیق بررسی میزان دقت دادههای بارش دو ماهوارة GPM با محصول IMERG وTRMM با محصول 3B42، در چهار ایستگاه سینوپتیک شهر تهران در مقیاس روزانه، ماهیانه و فصلی است. در مقایسة تطبیقی بین دادههای ماهوارهای و دادههای مشاهدهای بارش ضریب همبستگی (R)، میزان انحراف نسبی (Bias)، خطای قدر مطلق میانگین (MAE)، میانگین مربعات خطا (RMSE) بهمنظور ارزیابی و واسنجی دادهها، و مقادیر احتمال تشخیص (POD) و نسبت هشدار اشتباه (FAR) و شاخص موفقیت (CSI) با هدف راستیآزمایی دادهها، بررسی شد. مقادیر Bias، MAE و RMSE تأیید کرد که هر دو محصول 3B42 و IMERG، در ایستگاه شمیران، کمترین میزان خطا را با دادههای مشاهدهای دارند. همچنین، در ارزیابی محصول IMERG با مقادیر بارش ایستگاه شمیران، میزان همبستگی در این ایستگاه در مقیاس روزانه، ماهیانه و فصلی، بهترتیب 57%، 83% و 87% مشخص شد. بهطورکلی میتوان گفت، با توجه به تکنولوژی برتر IMERG دقت بالایی دارد و ابزار خوبی برای پیشبینیهای هیدرولوژیکی است.
زهرا حجازی زاده؛ بهلول علیجانی؛ پرویز ضیاییان؛ مصطفی کریمی؛ سمیه رفعتی
دوره 4، شماره 3 ، آذر 1391
چکیده
دستیابی به پراکنش فضایی دقیق بارش ماهانه و ارزیابی شبیه سازی مدل های منطقه ای برای علوم محیطی به ویژه اقلیم شناسی اهمیت فراوان دارد. با توجه به تغییرپذیری زمانی و فضایی زیاد بارش و تراکم محدود ایستگاه های اندازه گیری، پیشرفت ها در زمینه تخمین بارش با استفاده از تصاویر ماهواره ی بسیار با اهمیت جلوه می کند. در این زمینه چندین پروژه در ...
بیشتر
دستیابی به پراکنش فضایی دقیق بارش ماهانه و ارزیابی شبیه سازی مدل های منطقه ای برای علوم محیطی به ویژه اقلیم شناسی اهمیت فراوان دارد. با توجه به تغییرپذیری زمانی و فضایی زیاد بارش و تراکم محدود ایستگاه های اندازه گیری، پیشرفت ها در زمینه تخمین بارش با استفاده از تصاویر ماهواره ی بسیار با اهمیت جلوه می کند. در این زمینه چندین پروژه در سطح بین المللی در دست انجام است و تولیدات آنها در دسترس پژوهشگران قرار دارد. داده های بارش ماهانه 3B43 (محصول TRMM) نمونه ای از آن است که در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مطالعه حاضر دقت مجموع بارش ماهانه و سالانه 3B43 (در طول سال های 2001 تا 2003) با استفاده از داده های ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی سازمان هواشناسی بررسی شده اند. نتایج به طور متوسط بیش برآوردی برای بارش های اندک، و کم برآوردی برای بارش های زیاد را نشان می دهد. میزان دقت این داده ها برای مقادیر بارش کمتر از میانگین چندان نیست. با این حال، ارتباطی بین میزان دقت با ویژگی حرارتی و رطوبتی ماه ها مشاهده نمی شود. همچنین میزان دقت این داده ها، در سطح ایران متفاوت است، به طوری که در جنوب رشته کوه البرز و نواحی مرکزی و تا اندازه ای در نواحی شرقی ایران، دقت مناسبی ندارند. اما در نواحی غربی و جنوب کشور، دقت آنها را می توان مناسب برشمرد. از آنجا که داده های 3B43 در قیاس با برآوردهای حاصل از تکنیک درون یابی کریجینگ دقت کمتری دارد، کاربرد آنها برای مقاصد عملی در ایران پیشنهاد نمی شود.