زهره معصومی؛ محمدسعدی مسگری
دوره 7، شماره 1 ، اسفند 1394، ، صفحه 59-79
چکیده
افزایش نیاز به زمین و محدودیت عرضة آن، نحوة استفاده از زمین را به چالشی اساسی در عرصة برنامه‌ریزی شهری تبدیل کرده است. در این میان، چینش مناسب و بهینة کاربریها در کنار یکدیگر از چالش‌های اصلی برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به‌شمار می‌آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، به‌کارگیری الگوریتم بهینهسازی چندهدفة تجمعی ذرات (MOPSO) به‌منظور ...
بیشتر
افزایش نیاز به زمین و محدودیت عرضة آن، نحوة استفاده از زمین را به چالشی اساسی در عرصة برنامه‌ریزی شهری تبدیل کرده است. در این میان، چینش مناسب و بهینة کاربریها در کنار یکدیگر از چالش‌های اصلی برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به‌شمار می‌آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، به‌کارگیری الگوریتم بهینهسازی چندهدفة تجمعی ذرات (MOPSO) به‌منظور دستیابی به چینش بهینة کاربری‌های شهری در سطح ریزدانه است. در تدوین مدل پیشنهادی، از سامانة اطلاعات مکانی (GIS) به‌عنوان مولد گزینه‌ها و سناریوهای مکانی بررسی‌شده استفاده گردید. به این منظور پارامترهای روش به‌کار گرفته‌شده با کاربرد مورد نظر سازگار شدند و گزینههای تصمیم‌سازی برمبنای توابع هدف و شروط مسئله ایجاد گردید. سپس با نمایش جواب‌های بهینه و تفاوت میان آنها، به کاربر امکان تصمیمگیری داده شد. این مدل در یک محدوده از منطقة هفت تهران اجرا شد و نتایج آن به‌دست آمد، که نشان‌دهندة تکرارپذیری و ثبات روش به‌کار گرفته‌شده است. در چینش کاربریها در سطح ریزدانه با توجه به تعدد قطعات و تنوع کاربریها و نیاز به برآورده‌کردن هم‌زمان چند هدفِ گاه ناسازگار با هم، استفاده از MOPSO می‌تواند تا حد زیادی پیچیدگی‌‌های مربوط به انتخاب و ارزیابی گزینههای تصمیمگیری را حل کند. ریزدانه‌بودن مدل ارائه‌شده، حالت دینامیک آن در پشتیبانی از تصمیمگیری مکانی، و ایجاد حالت‌‌های گوناگون از چینش کاربریها برای تصمیمگیری براساس توابع هدف، از نوآوری‌‌های پژوهش حاضر است. کلیدواژهها: چینش بهینة کاربری شهری، سیستم اطلاعات مکانی، الگوریتم بهینهسازی چندهدفة تجمعی ذرات (MOPSO)، تصمیمگیری چندهدفه.
