وحید احمدی؛ عباس علیمحمدی
چکیده
ارزیابی خشکسالی، ازنظر زمانی و مکانی، برای برنامه‌ریزی‌های کاهش خسارات در استان کردستان اهمیت بسیاری دارد. در این تحقیق، از شاخص بارش استانداردشده و همچنین، شاخص پوشش گیاهی بارزشدة استخراجی از تصاویر ماهواره‌ای، به‌منزلة پارامتر تعیین‌کنندة خشکسالی، استفاده شده است. به‌این‌منظور، داده‌های آماری ایستگاه‌های هواشناسی ...
بیشتر
ارزیابی خشکسالی، ازنظر زمانی و مکانی، برای برنامه‌ریزی‌های کاهش خسارات در استان کردستان اهمیت بسیاری دارد. در این تحقیق، از شاخص بارش استانداردشده و همچنین، شاخص پوشش گیاهی بارزشدة استخراجی از تصاویر ماهواره‌ای، به‌منزلة پارامتر تعیین‌کنندة خشکسالی، استفاده شده است. به‌این‌منظور، داده‌های آماری ایستگاه‌های هواشناسی شامل حداکثر دمای ماهیانه، مجموع بارش سالیانه و نیز تصاویر سنجندة مادیس به‌کار رفته است. با مقایسة پارامترهای هواشناسی شامل میانگین دمای سالیانه، میزان بارش سالیانه و همچنین مقایسة نقشه‌های شاخص بارش استاندارد و شاخص پوشش گیاهی بارزشده، وضعیت خشکسالی منطقه در دورة زمانی هفده‌ساله‌ای بررسی شده است. نتایج بررسی دو شاخص بارش استانداردشده و پوشش گیاهی بارزشده نشان می‌دهد که خشکسالی ناشی از تغییرات بارشی دارای راستای غرب به شرق است و پدیدة خشکسالی در مناطق شرقی شدت بیشتری دارد. در این راستا، مناطق جنوبی حساسیت بالاتری نشان داده‌اند که در مجموع، مناطق جنوبی، به‌ویژه جنوب‌شرق استان، بیشترین آسیب‌پذیری را در پدیدة خشکسالی داشته‌اند. مناطق دارای حساسیت بسیار بالای خشکسالی حدود 10% مساحت اراضی استان را پوشش می‌دهد و این درحالی است که 91% از مساحت مناطق با حساسیت بسیار زیاد خشکسالی در کاربری کشت گندم دیم قرار دارد.
مائده بهی فر؛ عطاالله عبدالهی؛ مجید کیاورز؛ دکتر فرشاد امیراصلانی
چکیده
خشکسالی از مهم‌ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام‌شده به شدت خشکسالی پرداخته‌اند و معمولاً سایر ویژگی‌های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین‌بار، قابلیت شاخص‌های هواشناسی و داده‌های ماهواره‌ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعة تمامی ویژگی‌های خشکسالی، ...
بیشتر
خشکسالی از مهم‌ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام‌شده به شدت خشکسالی پرداخته‌اند و معمولاً سایر ویژگی‌های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین‌بار، قابلیت شاخص‌های هواشناسی و داده‌های ماهواره‌ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعة تمامی ویژگی‌های خشکسالی، در دو حوزة داخلی و ساحلی کشور، استفاده شده است. بدین‌منظور، شاخص SPI با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای بارش TRMM محاسبه شده و سپس مشخصه‌های خشکسالی مانند شدت، تداوم، بزرگی و گسترة خشکسالی، به‌صورت مکانی، در سطح حوزه مطالعه شد. نتایج نشان‌دهندة همبستگی کلی 0.94 بین SPI محاسبه‌شده از تصویر و داده‌های ایستگاهی بوده است. حداکثر شدت خشکسالی در منطقة مورد مطالعه برابر با 4.19- بوده که در آذر سال 1389 اتفاق افتاده است. علاوه‌براین، فراوانی وقوع خشکسالی‌های فرین، در دو مقیاس زمانی شش و دوازده‌ماهه، در حوزة داخلی بیشتر از حوزة ساحلی بوده است. در بازة مورد مطالعه، در مقیاس زمانی شش‌ماهه، 60% از رویدادهای خشکسالی حوزة بزرگی خفیف‌تر از 18.3- داشته‌اند. نتایج نشان داد، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، به‌خوبی می‌توان به مشخصة گسترة خشکسالی دست یافت؛ درحالی‌که با استفاده از سایر روش‌ها قابل محاسبه نیست. علاوه‌براین، با به‌کارگیری تصاویر ماهواره‌ای، می‌توان مشخصه‌های خشکسالی را در سطح حوزه، به‌صورت مکانی، مطالعه کرد و چنین کاری با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست. نتایج تحقیق مؤید مزیت به‌کارگیری داده‌های بارش ماهواره‌ای در مطالعة خشکسالی بوده است.
