هانیه ژنده خطیبی؛ افشین شریعت مهیمنی؛ متین شهری
چکیده
در سال‌های اخیر استفاده از کلان داده‌های تلفن همراه در مطالعات حمل‌ونقلی بسیار مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. منشأ ایجاد سفرهای شهری، نیاز افراد به انجام فعالیت است. از طرفی، سطح فعالیت‌های شهری و الگوی آن نیز در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متغیر است. داده‌های تلفن همراه، به عنوان نوعی از داده‌های پیوسته مکانی-زمانی، حضور افراد ...
بیشتر
در سال‌های اخیر استفاده از کلان داده‌های تلفن همراه در مطالعات حمل‌ونقلی بسیار مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. منشأ ایجاد سفرهای شهری، نیاز افراد به انجام فعالیت است. از طرفی، سطح فعالیت‌های شهری و الگوی آن نیز در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متغیر است. داده‌های تلفن همراه، به عنوان نوعی از داده‌های پیوسته مکانی-زمانی، حضور افراد در مکان‌ها و زمان‌های مختلف را ثبت می‌کنند و بنابراین به منظور شناسایی سطح فعالیت شهری و استخراج الگوی فعالیت افراد در زمان‌های مختلف، مناسب و پرکاربرد هستند. در مطالعه حاضر با به‌کارگیری داده‌های تلفن همراه، تراکم سطح فعالیت افراد (استاندارد شده نسبت به مساحت) در سطح ۳۲۱ ناحیه ترافیکی شهر شیراز محاسبه شد. میزان خودهمبستگی مکانی سطح فعالیت، با استفاده از شاخص خودهمبستگی مکانی Moran’s I عمومی و محلی در روزهای کاری، نیمه‌کاری و غیرکاری مورد بررسی قرار گرفت و وجود خودهمبستگی مکانی مثبت و معنادار فعالیت در واحد مساحت نواحی ترافیکی (P_Value < 0.001) تأیید گردید. به‌این‌ترتیب، نواحی مهم با تراکم فعالیت بالا در مناطق مرکزی شهری شناسایی شدند. سپس، با استفاده از تحلیل‌های سری زمانی و تحلیل یکنواختی سری زمانی، الگوی زمانی سطح فعالیت‌ها، بازه زمانی آغاز فعالیت‌ها (ساعت 8 صبح در روزهای کاری و نیمه کاری و ساعت 9 صبح برای روزهای غیرکاری)، بازه اوج میان‌روز (ساعت ۱۴-۱۲)، بازه اوج عصر (ساعت ۲۲-۲۰) و سایر مشخصه‌های سری زمانی بررسی گردید. همچنین کمترین سطح فعالیت روزانه بین ساعت ۳ تا ۶ صبح تشخیص داده شد. نتایج این تحلیل می‌تواند در فرآیند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری صحیح، مدیریت تقاضا و حضور افراد در مکان‌های پرتراکم شهر و در بازه زمانی دلخواه و همچنین تحلیل‌های مرتبط با اثرات زیست محیطی حمل‌و‌نقل شهری تاثیرگذار باشد.
