الهام خدابنده لو؛ محسن آزادبخت؛ سهیل رادیوم؛ داود عاشورلو؛ عباس علیمحمدی
چکیده
با توجه به رشد بالای جمعیت در جهان و نیاز به اطمینان از امنیت غذایی، افزایش تولید در واحد سطح محصولات زراعی بهمنزلة راهبردی اساسی در حل مسئلة تأمین غذا بهشمار میرود. از سوی دیگر، با وجود محدودیت در افزایش سطح زیرکشت و پایینبودن میانگین عملکرد برخی محصولات کشاورزی مانند گندم در کشور، افزایش عملکرد محصول میتواند راهکاری عملی ...
بیشتر
با توجه به رشد بالای جمعیت در جهان و نیاز به اطمینان از امنیت غذایی، افزایش تولید در واحد سطح محصولات زراعی بهمنزلة راهبردی اساسی در حل مسئلة تأمین غذا بهشمار میرود. از سوی دیگر، با وجود محدودیت در افزایش سطح زیرکشت و پایینبودن میانگین عملکرد برخی محصولات کشاورزی مانند گندم در کشور، افزایش عملکرد محصول میتواند راهکاری عملی در پاسخ به نیاز کشور محسوب شود. یکی از مهمترین بیماریهای گندم فوزاریوم است که، با توجه به نقش پیشبینی این بیماری در جلوگیری از کاهش بهرهوری محصول، مدلهایی بهمنظور پیشبینی فوزاریوم در کشورهای آمریکا، کانادا، آرژانتین و برزیل توسعه یافته است اما در ایران، بهرغم لزوم توجه به این بیماری، تاک نون مدلی در این زمینه مطرح نشده است. بدینمنظور، پهنهبندی مناطق رخداد بیماری فوزاریوم، با بهکارگیری پارامترهای محیطی و دادههای هواشناسی و نیز استفاده از تحلیل مکانی، در دشت مغان صورت گرفت. همچنین، برای افزایش دقت و کالیبراسیون دقیق مدل، شبکة اینترنت اشیا (IoT) در دشت مغان استفاده شد تا دادههای محیطی شامل رطوبت نسبی، بارندگی و دمای هوا جمعآوری شود. سپس شاخصهای ترکیبی مناسب تهیه شد و (RF)برای اولویتبندی شاخصها و تعیین اهمیت نسبی آنها و نیز پیشبینی شدت بیماری فوزاریوم گندم، روش جنگل تصادفی بهکار رفت. برای این کار، از دادههای ایستگاههای هواشناسی و سنسورهای زمینی در فاصلة سالهای 1389 تا 1396 استفاده شد. نتایج ارزیابی حاکی از کارآیی مدل توسعهدادهشده در پیشبینی بیماری فوزاریوم گندم است. همچنین، طبق نتایج، بهکارگیری IoT بههمراه تحلیلهای مکانی روشی مؤثر در پیشبینی فوزاریوم است.
وحید احمدی؛ عباس علیمحمدی
چکیده
ارزیابی خشکسالی، ازنظر زمانی و مکانی، برای برنامهریزیهای کاهش خسارات در استان کردستان اهمیت بسیاری دارد. در این تحقیق، از شاخص بارش استانداردشده و همچنین، شاخص پوشش گیاهی بارزشدة استخراجی از تصاویر ماهوارهای، بهمنزلة پارامتر تعیینکنندة خشکسالی، استفاده شده است. بهاینمنظور، دادههای آماری ایستگاههای هواشناسی ...
بیشتر
ارزیابی خشکسالی، ازنظر زمانی و مکانی، برای برنامهریزیهای کاهش خسارات در استان کردستان اهمیت بسیاری دارد. در این تحقیق، از شاخص بارش استانداردشده و همچنین، شاخص پوشش گیاهی بارزشدة استخراجی از تصاویر ماهوارهای، بهمنزلة پارامتر تعیینکنندة خشکسالی، استفاده شده است. بهاینمنظور، دادههای آماری ایستگاههای هواشناسی شامل حداکثر دمای ماهیانه، مجموع بارش سالیانه و نیز تصاویر سنجندة مادیس بهکار رفته است. با مقایسة پارامترهای هواشناسی شامل میانگین دمای سالیانه، میزان بارش سالیانه و همچنین مقایسة نقشههای شاخص بارش استاندارد و شاخص پوشش گیاهی بارزشده، وضعیت خشکسالی منطقه در دورة زمانی هفدهسالهای بررسی شده است. نتایج بررسی دو شاخص بارش استانداردشده و پوشش گیاهی بارزشده نشان میدهد که خشکسالی ناشی از تغییرات بارشی دارای راستای غرب به شرق است و پدیدة خشکسالی در مناطق شرقی شدت بیشتری دارد. در این راستا، مناطق جنوبی حساسیت بالاتری نشان دادهاند که در مجموع، مناطق جنوبی، بهویژه جنوبشرق استان، بیشترین آسیبپذیری را در پدیدة خشکسالی داشتهاند. مناطق دارای حساسیت بسیار بالای خشکسالی حدود 10% مساحت اراضی استان را پوشش میدهد و این درحالی است که 91% از مساحت مناطق با حساسیت بسیار زیاد خشکسالی در کاربری کشت گندم دیم قرار دارد.
امیرحسین وحدت؛ عباس علی محمدی
چکیده
مدلسازی ارتباط بین کاربری با آلودگی هوا کاربردهای فراوانی در مطالعات شهری دارد اما نقش کاربری و پارامترهای گوناگون آن در تغییر غلظت آلودگی هوا، در ساعات متفاوت، میتواند در پیشبینی دقیقتر مکانیـ زمانی آلودگی بهکار رود. در این پژوهش، با مدلسازی رگرسیون کاربری اراضی (LUR) ساعتی بهمنظور پیشبینی مکانیـ زمانی آلایندة ...
بیشتر
مدلسازی ارتباط بین کاربری با آلودگی هوا کاربردهای فراوانی در مطالعات شهری دارد اما نقش کاربری و پارامترهای گوناگون آن در تغییر غلظت آلودگی هوا، در ساعات متفاوت، میتواند در پیشبینی دقیقتر مکانیـ زمانی آلودگی بهکار رود. در این پژوهش، با مدلسازی رگرسیون کاربری اراضی (LUR) ساعتی بهمنظور پیشبینی مکانیـ زمانی آلایندة مونوکسید کربن (CO)، پارامترهای مؤثر در تغییرات زمانی و مکانی این آلاینده، در طول شبانهروز، بررسی شده است. دادههای ساعتی ثبتشده در 21 ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر تهران، طی فصل تابستان، جمعآوری شده و پارامترهای پیشبینیکننده — شامل تراکم و فاصله از متغیرهای متفاوت، مانند شبکة راهها، پوشش گیاهی، ارتفاع و کاربریهای اراضی گوناگون در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) — شکل گرفته است. یک مدل کلی و هشت مدل ساعتی در ساعتهای 3 بامداد، 6 صبح، 9 صبح، 12 ظهر، 3 بعدازظهر، 6 عصر، 9 شب و 12 شب ایجاد شده است. ضریب تعیین ( ) مدل کلی ایجادشده برابر با 0.7899 است که عملکرد مطلوب و کارآیی این مدل را نشان میدهد. پس از تحلیل مدلهای ساعتی تولیدشده، تفاوتهایی در پارامترهای بهکاررفته در این مدلها مشاهده شد که بیان میکنند تغییرات زمانی نیز، بههمراه تغییرات مکانی، نقش مؤثری در تشکیل مدلها در طول شبانهروز ایفا میکنند. مدلهای ساعتی در بازة 0.51 تا 0.92 قرار دارند که بالاترین آن مربوط به مدلهای ساعات شبانه و پایینترین آن مربوط به ساعات ظهرگاهی است. پارامترهای راههای دسترسی محلی اصلی و فرعی و مراکز تجاری و اداری بیشترین تأثیر را در افزایش آلایندة CO، در ساعات متفاوت شبانهروز، دارند و وجود اماکن و فضاهای سبز، ورزشی و نیز درمانی در مناطق شهری مکانهایی با غلظت پایینتر آلایندة CO بهوجود میآورند.
ایوب مرادی؛ حدیثه بابایی؛ عباس علیمحمدی؛ سهیل رادیوم
چکیده
کمبود روزافزون منابع آب تجدیدپذیر در کشور، برآورد نیاز آبی مزارع را به یکی از اولویتهای مهم مدیریت آب در کشاورزی تبدیل نموده است. نیاز آبی مزارع توسط مولفههای اقلیمی منطقه کنترل میشود و برابر است با تبخیر-تعرق مرجع که با یک ضریب ویژه (بسته به نوع محصول و منطقه جغرافیایی کاشت) اصلاح میگردد. در تحقیق حاضر، با استفاده از تصاویر ...
بیشتر
کمبود روزافزون منابع آب تجدیدپذیر در کشور، برآورد نیاز آبی مزارع را به یکی از اولویتهای مهم مدیریت آب در کشاورزی تبدیل نموده است. نیاز آبی مزارع توسط مولفههای اقلیمی منطقه کنترل میشود و برابر است با تبخیر-تعرق مرجع که با یک ضریب ویژه (بسته به نوع محصول و منطقه جغرافیایی کاشت) اصلاح میگردد. در تحقیق حاضر، با استفاده از تصاویر ماهواره لندست8، ضریب محصولات عمده کشاورزی منطقه کشتو صنعت مغان از دو روش برآورد و مقایسه شده است. روش نخست بر مبنای اندازهگیری تبخیر-تعرق مزارع و روش دوم بر مبنای اندازهگیری شاخص گیاهی NDVI است. مقایسه این دو روش برای پنج محصول عمده منطقه نشان داد که مقدار خطای جذر میانگین مربعات قابل قبول (کمتر از 28/0) است. در ادامه، برای برآورد نیاز آبی محصولات، از ضریب محصول تولید شده بر مبنای تبخیر-تعرق استفاده شد. نیاز آبی محصولات با شش متد برآورد شد: ترکیب دو روش برآورد تبخیر-تعرق واقعی و سه روش برآورد تبخیر-تعرق مرجع. از میان آنها، متد متریک- پنمن مونتیث برای برآورد نیاز آبیاری بکارگرفته شد. تخمین نیاز آبیاری مستلزم کسرکردن بارش موثر از نیاز آبی است. برای برآورد بارش موثر، پس از بررسی چهار روش متداول، روش فائو برای شیبهای کم ترجیح داده شد. نیاز آبیاری محصولات منطقه کشتو صنعت مغان بر از حداقل 270 میلیمتر (برای جو دیم) تا حداکثر 1500 میلیمتر (برای باغ زیتون) برآورد شده است. . بررسی آماری اندازهگیریها سه ساله وجود یک همبستگی را بین میزان عملکرد محصول و میزان تبخیر-تعرق مزارع آشکار کرد. همچنین مشخص شد که عملکرد محصولات با شاخصهای طیفی گیاه نیز دارای رابطه معنیدار است. هدف نخست تحقیق حاضر، برآورد ضرایب محلی محصولات کشاورزی منطقه مغان است؛ هدف دوم، بررسی رابطهمندی ضریب محصولات کشاورزی و شاخصهای طیفی آنها بهمنظور تخمین ضریب محصولات بصورت مستقیم از این شاخصهاست.
حامد نعمت اللهی؛ داود عاشورلو؛ عباس علیمحمدی؛ الهام خدابنده لو؛ سهیل رادیوم
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، ، صفحه 105-122
چکیده
یکی از اهداف مهم در کشاورزی پایدار، حفظ اکوسیستم های سالم با تاکید بر مدیریت منابع زمینی، آبی و طبیعی به منظور تحقق امنیت غذایی در سطوح محلی تا جهانی است. داده های سری زمانی سنجش از دور به عنوان منبعی وسیع و ارزشمند از اطلاعات طیفی و زمانی، توانسته محققان را در پیشبرد اهداف مدیریت مزرعه کمک کند. مدیریت مزرعه همیشه با چالشهایی همراه ...
بیشتر
یکی از اهداف مهم در کشاورزی پایدار، حفظ اکوسیستم های سالم با تاکید بر مدیریت منابع زمینی، آبی و طبیعی به منظور تحقق امنیت غذایی در سطوح محلی تا جهانی است. داده های سری زمانی سنجش از دور به عنوان منبعی وسیع و ارزشمند از اطلاعات طیفی و زمانی، توانسته محققان را در پیشبرد اهداف مدیریت مزرعه کمک کند. مدیریت مزرعه همیشه با چالشهایی همراه بوده و عدم دسترسی به اطلاعات کمی و کیفی محصولات زراعی از مشکلات این حوزه به شمار میرود. هدف از این تحقیق، توسعه و کاربرد شاخصهای وضعیت محصول و مزرعه با استفاده از دادههای سری زمانی NDVI ماهواره Sentinel-2)) و نقشه نوع محصول مزارع شرکت کشت و صنعت مغان در سال 1396-1395 و شرکت کشت و صنعت شهید رجایی دزفول در سال 1396-1397 است تا به وسیله آن، مناطقی که توسط عواملی همچون بیماری، هجوم آفات و علف های هرز و همچنین مشکلات خاک و عدم توزیع نامناسب آب آبیاری در مزرعه، دچار تغییر فنولوژیکی در طول زمان شده اند، شناسایی شوند. برای این منظور، داده های سری زمانی شاخص NDVI برای 4 نوع محصول (گندم، ذرت، یونجه و چغندرقند) و در مزارع مختلف محاسبه شد و برای نشان دادن وضعیت مزرعه و محصول در هر مزرعه و مزارع نسبت به هم، دو شاخص وضعیت مزرعه و محصول توسعه داده شد. ارزیابی نتایج این شاخصها با مشاهدات زمینی، حاکی از آن است که محصول یونجه در کشت و صنعت مغان و گندم در کشت و صنعت شهید رجایی دزفول به ترتیب 88/88 و 11/94 درصد، بالاترین دقت (صحت کلی) را در بین محصولات منطقه داشتند.
وحید احمدی؛ عباس علیمحمدی؛ جلال کرمی
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 61-78
چکیده
مدیریت و برنامهریزی آب شهری، بهویژه در کلانشهرها، اهمیت بسیار زیادی دارد. توسعة مناطق شهری، تبدیل شهرها به کلانشهر و افزایش پیچیدگی عوامل تأثیرگذار در مصرف آب در شهرها سبب دشواری مدیریت مصرف، تأمین و توزیع آب شده است. بنابراین، استخراج قوانین نقش مهمی در کشف الگوهای حاکم بر مجموعة داده و کاهش پیچیدگیها دارد. اصل نظریة ...
بیشتر
مدیریت و برنامهریزی آب شهری، بهویژه در کلانشهرها، اهمیت بسیار زیادی دارد. توسعة مناطق شهری، تبدیل شهرها به کلانشهر و افزایش پیچیدگی عوامل تأثیرگذار در مصرف آب در شهرها سبب دشواری مدیریت مصرف، تأمین و توزیع آب شده است. بنابراین، استخراج قوانین نقش مهمی در کشف الگوهای حاکم بر مجموعة داده و کاهش پیچیدگیها دارد. اصل نظریة مجموعههای راف، که پائولاک در دهة 80 مطرح کرد، روشی توانمند و انعطافپذیر در پردازش دادههای دارای عدم قطعیت شمرده میشود و در این تحقیق، بهمنظور استخراج قوانین حاکم بر مصرف آب، بهکار رفته است. در این تحقیق، از روش ترکیب الگوریتمهای مجموعههای راف و ژنتیک از روشهای دادهکاوی، برای بهبود استخراج قوانین و طبقهبندی دادههای آب مصرفی، با کاربری مسکونی در شهر تهران بهمنزلة منطقة مورد مطالعه استفاده شده است. دادههای مورد استفاده در این تحقیق شامل دادههای اجتماعیـ اقتصادی، محیطی، اقلیمی و فنیـ مدیریتی میشوند. این دادهها به دو زیرمجموعه، شامل 60% با هدف آموزش و 40% بهقصد ارزیابی نتایج، تقسیم شدند. نتایج نشان میدهند که تلفیق الگوریتمهای ژنتیک و مجموعههای راف کارآیی بالاتری برای استخراج مؤثر قوانین از دادههای مصرف آب شهر تهران را دارند. دقت طبقهبندی مجموعه دادة آزمون، ازطریق قوانین استخراجشده از مجموعههای راف، 77% بود. پس از بهینهسازی قوانین با استفاده از الگوریتم ژنتیک در مجموعههای راف، دقت طبقهبندی در نسل ششم، با سرعت همگرایی متوسط، به 88% و در نسل دهم، به 92% افزایش یافت. براساس قوانین استخراجشده، عوامل مؤثر در مصرف سالیانة آب بهترتیب میزان تأثیرگذاری، جمعیت ساکن، آببها، تراکم جمعیت در واحد سطح، بعد خانوار، موقعیت مکانی (عرض جغرافیایی)، تحصیلات ساکنان و سرانة فضای سبز بهشمار میروند.
علیاکبر متکان؛ عباس علیمحمدی؛ بابک میرباقری؛ کمال اکبری؛ محمد تناسان
دوره 9، شماره 1 ، دی 1396، ، صفحه 17-36
چکیده
متناسب با پیچیدگیهای رفتاری در انسانها، سیستمهای اجتماعی نیز دارای پیچیدگی خاصیاند. مدیریت جمعیت در این سیستمها بسیار اهمیت دارد و نیازمند صرف هزینه و انرژی بسیار است. با توجه به تعاملات موجود میان انسانها و محیط در سیستمهای اجتماعی و تأثیر آنها در روند حرکتی جمعیت در شرایط متفاوت، شناخت و بررسی این تعاملات بهویژه در ...
بیشتر
متناسب با پیچیدگیهای رفتاری در انسانها، سیستمهای اجتماعی نیز دارای پیچیدگی خاصیاند. مدیریت جمعیت در این سیستمها بسیار اهمیت دارد و نیازمند صرف هزینه و انرژی بسیار است. با توجه به تعاملات موجود میان انسانها و محیط در سیستمهای اجتماعی و تأثیر آنها در روند حرکتی جمعیت در شرایط متفاوت، شناخت و بررسی این تعاملات بهویژه در شرایط اضطراری، از نیازهای اساسی هر سیستم است. در پژوهش حاضر، از نتایج شبیهسازی مکانی عامل مبنای روند حرکتی افراد و شبیهسازی آتشسوزی در ایستگاه قطار شهری هفتِ تیر جهت بررسی رفتار افراد و محیط در هنگام آتشسوزی استفاده شد. سپس شاخصهای دشواری حرکت، شامل شاخصهای محیطی و محیطی- انسانی، بهمنظور بررسی تأثیر محیط و عاملها در روند حرکتی، محاسبه شد. در ادامة کار دو شاخص دشواری جدید، شامل یک شاخص محیطی و یک شاخص محیطی- انسانی با نامهای AM1 و AM2 ویژة شرایط آتشسوزی، معرفی شدند. نوآوری شاخصهای یادشده، افزون بر میزان تعاملات افراد با یکدیگر و تعاملات آنها با اجزای فیزیکی محیط، به تلفیق نتایج شبیهسازیهای عامل مبنا و شبیهسازیهای مربوط به آتشسوزی در محیط و استفاده از پارامتری به نام میزان قابلیت دید مربوط میشود. بررسی نتایج شاخصهای محاسبهشده و نتایج مربوط به شبیهسازی روند حرکتی افراد در محیط ایستگاه نمایانگر رابطة معکوس بین میزان دشواری و سرعت روند حرکتی عاملها در محیط ایستگاه است. همچنین، میزان دشواری حرکت در سناریوی موفق محیطی نشان از کاهش میزان دشواری، در مقایسه با سناریوی وضعیت فعلی در نقاط داغ دارد. بهرهگیری از شبیهسازیهای عامل مبنا و محاسبة شاخصهای دشواری در بازههای زمانی متفاوت وقوع بحران میتواند در تدوین استراتژیهای مکانی- زمانی مدیریت جمعیت و تخلیة اضطراری مؤثر باشد و در نقش پشتیبانیکنندة تصمیم مکانی، مدیران بحران را در مدیریت بهینة شرایط یاری کند.
بهنام تشیع؛ عباس علیمحمدی
دوره 9، شماره 3 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 91-110
چکیده
در این مقاله، روش جدیدی برای مدلسازی کمی آثار سلامت محیط ناشی از سناریوهای ترافیکی پیشنهاد شده است. برای این منظور، دو مدل مبتنی بر سیستمهای استنتاج فازی سلسلهمراتبی عرضه شده است. در توسعة مدل مورد استفاده برای ارزیابی تأثیر سیستم حمل و نقل در غلظت ذرات معلق، از دادههای مربوط به یک مدل پراکنش استفاده شده است. مدل رگرسیون کاربری ...
بیشتر
در این مقاله، روش جدیدی برای مدلسازی کمی آثار سلامت محیط ناشی از سناریوهای ترافیکی پیشنهاد شده است. برای این منظور، دو مدل مبتنی بر سیستمهای استنتاج فازی سلسلهمراتبی عرضه شده است. در توسعة مدل مورد استفاده برای ارزیابی تأثیر سیستم حمل و نقل در غلظت ذرات معلق، از دادههای مربوط به یک مدل پراکنش استفاده شده است. مدل رگرسیون کاربری اراضی فازی1 حاصل افزون بر مزایایی همچون امکان مدلسازی تغییرات غلظت آلاینده با رزولوشن بالا، حجم پردازش مناسب و لحاظکردن برهمکنش میان انتشار و فرایندهای آبوهوایی، امکان استفاده از دادههای توصیفی و غیرقطعی را نیز دارد. برای توسعة مدل مورد استفاده در ارزیابی تأثیر غلظت ذرات معلق ناشی از ترافیک در سلامت، از یک متریک حاصل از مطالعات اپیدمیولوژیک استفاده شده است. مدل پیشنهادی قابلیتهای متریک مذکور را، با ایجاد امکان مدلسازی عدم قطعیت ارتباط میان پارامترها و عدم قطعیت مقادیر پارامترها، بهبود داده است. برای افزایش کارآیی هر دو مدل، از ساختار سلسلهمراتبی مبتنیبر مسئله و تولید و تنظیم همزمان توابع عضویت و مجموعة قواعد ازطریق یادگیری استفاده شده است. برای بررسی کارآیی روش پیشنهادی، تأثیر سه سناریوی ترافیکی در سلامت محیطی در شهر اصفهان ارزیابی شده است. از میان سناریوهای یادشده، طرح مناطق کمانتشار و طرح زوج و فرد، بهترتیب، بیشترین و کمترین مزایای مرتبط با سلامت محیطی را دارند. نتایج حاصل نشان میدهد روش پیشنهادی برای ارزیابی سلامت محیطی، در مقایسه با روشهای مشابه، دقت و کارآیی مطلوبی دارد.
الهام خدابندهلو؛ عباس علیمحمدی سراب؛ ابوالقاسم صادقی نیارکی؛ علی درویشی بلورانی؛ علیاصغر آلشیخ
دوره 8، شماره 1 ، بهمن 1395، ، صفحه 1-18
چکیده
طوفانهای گردوغبار یکی از مهمترین چالشهای اخیر در منطقۀ غرب آسیا محسوب میشود. این پدیده بهعلت خشکسالی شدت بیشتری یافته و آثار منفی فراوانی در زندگی مردم منطقه گذاشته است. ازآنجاکه این منطقه در کمربند خشک و گردوغباری جهان قرار گرفته، ضروری است تا ابعاد گوناگون ریزگردها بهخوبی واکاوی شود. پیشبینی و مدلسازی این پدیده میتواند ...
بیشتر
طوفانهای گردوغبار یکی از مهمترین چالشهای اخیر در منطقۀ غرب آسیا محسوب میشود. این پدیده بهعلت خشکسالی شدت بیشتری یافته و آثار منفی فراوانی در زندگی مردم منطقه گذاشته است. ازآنجاکه این منطقه در کمربند خشک و گردوغباری جهان قرار گرفته، ضروری است تا ابعاد گوناگون ریزگردها بهخوبی واکاوی شود. پیشبینی و مدلسازی این پدیده میتواند از به خطر افتادن جان میلیونها انسان جلوگیری کند. بنابراین، ارائۀ مدلی منطقهای برای بررسی ابعاد گوناگون این پدیده ضروری است. المانهای هواشناسی و اقلیمی مؤثر در پدیدۀ ریزگرد همواره درحال تغییرند بنابراین، باید از مدلهای مکانی- زمانی برای مدلسازی و بصریسازی آن بهره برد. بدین منظور، در این مطالعه با استفاده از قابلیتهای مدلسازی مکانی- زمانی سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و دادههای بهدستآمده از سنجش از دور (RS) همچون سرعت باد، رطوبت خاک، بافت خاک و مدل ارتفاعی زمین مدلی برای برآورد میزان گردوغبار برخاسته از سطح زمین طراحی و توسعه داده شد. مدل طراحیشده که DustEM (Dust Emission Model) نامیده شده است، میزان انتشار جریانهای افقی ریزگرد را محاسبه میکند. در این مطالعه مدلسازی برای بازۀ زمانی سال 2001 تا 2007 صورت گرفت و نتایج بهدستآمده از آن با دادههای AOD سنجندۀ MODIS ارزیابی شد. بهمنظور شناسایی مناطق با فعالیت ریزگرد بالا، خروجی مدل در سه طبقۀ مناطق با فعالیت کم، متوسط و زیاد با استفاده از حد آستانههای 3/0 و 6/0 برای شاخص AOD طبقهبندی شد و این مدل بهصورت مکانی- زمانی مناطق بحرانی را شناسایی میکند. میانگین شاخص صحت برای دورۀ مورد مطالعه % 6/73 بهدست آمد که بیانگر دقت بالای مدل در شناسایی مناطق بحرانی است.
روجا حسینی شفیع؛ عباس علیمحمدی؛ محمدحسن قاسمیان یزدی
دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1395، ، صفحه 17-34
چکیده
روشهای بارزسازی تغییرات ابزاری قدرتمند در نمایش تغییرات در سطح زمین بهشمار میآیند. برای افزایش دقت نقشۀ تغییرات تهیهشده میشود از تکنیکهای چندمقیاسی که همزمان مشاهدات را در مقیاسهای بزرگ و کوچک انجام میدهند، استفاده کرد. در این تکنیکها، افزونبر اطلاعات طیفی، اطلاعات مکانی موجود در تصویر نیز در پردازش دخالت داده ...
بیشتر
روشهای بارزسازی تغییرات ابزاری قدرتمند در نمایش تغییرات در سطح زمین بهشمار میآیند. برای افزایش دقت نقشۀ تغییرات تهیهشده میشود از تکنیکهای چندمقیاسی که همزمان مشاهدات را در مقیاسهای بزرگ و کوچک انجام میدهند، استفاده کرد. در این تکنیکها، افزونبر اطلاعات طیفی، اطلاعات مکانی موجود در تصویر نیز در پردازش دخالت داده میشود. یکی از این تکنیکها، تکنیک چندمقیاسی موجک است. تکنیک موجک در بسیاری از زمینههای پردازش تصویر کاربرد دارد. در تحقیق حاضر، توانایی تکینک موجک در بارزسازی تغییرات با استفاده از تصاویر ماهوارهای TM ارزیابی شده است. پارامترهای مورد نیاز برای تبدیل موجک تعداد سطوح تجزیه و موجک پایهاند. بنابراین، آثار موجکهای پایۀ bior3/7 و db4 و سطوح تجزیۀ s=1 تا s=6 در نقشۀ تغییرات نهایی ارزیابی شده است. همۀ نتایج با استفاده از روشهای بررسی دقت، شامل ضریب کاپا و دقت کلی، بیان شدهاند. نتایج تأثیر نوع موجک پایۀ انتخابشده و سطوح تجزیه را در نقشۀ تغییرات نهایی نشان میدهد. نقشۀ تغییرات محاسبهشده با استفاده از موجک پایۀ bior3/7 دقت کلی بالاتر و آمارۀ کاپای بهتری را درمقایسه با موجک پایۀ db4 نشان میدهد. بهطوریکه برای باند 3 با موجک پای، bior3/7 دقت کلی 51/90 و آمارۀ کاپا 79/0 و برای همین باند با موجک پایۀdb4 ، بهترتیب، برابر 80/89 و 79/0 است. پارامتر بعدی که در اینجا بررسی شده، تأثیر سطوح تجزیه در دقت نقشۀ بارزسازی تغییرات است. در هر دو، موجک پایه تا سطح تجزیۀ 3 روند صعودی دارد و سپس، سیر نزولی پیدا میکند. بهطوریکه بیشتر دقت کلی و آمارۀ کاپا مربوط به سطح تجزیۀ 3 در هر دو موجک پایه است. همچنین در این تحقیق بین تکنیک موجک و سه تکنیک تفاضل، نسبت و طبقهبندی نظارتشده مقایسهای انجام شده است. بررسی نشان میدهد که تکنیک موجک نتایج بهتری دارد.
مهران شایگان؛ عباس علیمحمدی؛ علی منصوریان
دوره 5، شماره 1 ، تیر 1392
چکیده
طراحی الگوی فضایی کاربری اراضی، به معنای تعیین مساحت تخصیص داده شده به هر کاربری و توزیع مکانی آن، دارای اهمیت خاصی است و بایستی به نحوی انجام پذیرد که ضمن برآورده کردن نیازها و اهداف، از ظرفیت ها و منابع موجود به نحو مناسب استفاده گردد. در این تحقیق تعیین مساحت بهینه و تخصیص بهینه مکانی سه کلاس اصلی کاربری اراضی- شامل کشاورزی آبی و ...
بیشتر
طراحی الگوی فضایی کاربری اراضی، به معنای تعیین مساحت تخصیص داده شده به هر کاربری و توزیع مکانی آن، دارای اهمیت خاصی است و بایستی به نحوی انجام پذیرد که ضمن برآورده کردن نیازها و اهداف، از ظرفیت ها و منابع موجود به نحو مناسب استفاده گردد. در این تحقیق تعیین مساحت بهینه و تخصیص بهینه مکانی سه کلاس اصلی کاربری اراضی- شامل کشاورزی آبی و کشت دیم و اراضی مرتعی- به منظور افزایش بازدهی اقتصادی و کاهش فرسایش با ترکیب دو روش بهینه سازی چند هدفه نیل به مقصود و MOLA در زیر حوضه کویین انجام شد. ابتدا مساحت بهینه کلاس های عمده کاربری اراضی به صورت ریاضی با استفاده از مدل بهینه سازی چند هدفه نیل به مقصود تعیین شد. سپس بهینه سازی تخصیص مکانی کاربری رسیدن به وضعیت بهینه باید مساحت کشت دیم کاهش یابد و به مساحت کشاورزی آبی و مرتع افزوده شود، به طوری که با تبدیل وضع موجود به حالت بهینه- که نسبت مساحت کاربری های کشاورزی آبی، کشت دیم و مرتع در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 11/17، 74/2، 15/80 درصد خواهد شد. از میزان فرسایش کاسته شود و بازدهی اقتصادی در قیاس با وضع موجود افزایش یابد. نتایج حاصل از مدل سازی نشان داد در صورت تغییر الگوی فعلی کاربری اراضی به الگوی بهینه، امکان کاهش 6/3 درصدی فرساش خاک و افزایش درآمد اقتصادی به میزان 5/13 درصد وجود دارد.
مهران شایگان؛ عباس علیمحمدی؛ علی منصوریان
دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1391
چکیده
الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیت ها و دخل و تصرف های بشر بر زمین به منظور برآوردن نیازهای مختلف، دائماً در حال تغییر است. بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی همانا یافتن بهترین الگوی ممکن با در نظر گرفتن نیازهای حاکم بر مقوله ی تخصیص است. اغلب جست و جوها و بهینه سازی های کاربری اراضی در دنیای واقعی، ماهیتاً دربردارنده ی چندین هدف ...
بیشتر
الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیت ها و دخل و تصرف های بشر بر زمین به منظور برآوردن نیازهای مختلف، دائماً در حال تغییر است. بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی همانا یافتن بهترین الگوی ممکن با در نظر گرفتن نیازهای حاکم بر مقوله ی تخصیص است. اغلب جست و جوها و بهینه سازی های کاربری اراضی در دنیای واقعی، ماهیتاً دربردارنده ی چندین هدف اند. در این مطالعه قابلیت الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا (NSGA-II) با طراحی و استفاده از دو نوع عملگر تقاطع یکنواخت (UC) و عملگر تقاطع دوبعدی (TDC) برای بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی با اهداف چندگانه در بخشی از حوضه طالقان مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. داده های به کار رفته شامل نقشه کاربری اراضی سال 2002، توپوگرافی، خاک شناسی، اطلاعات مربوط به میزان فرسایش خاک و بازدهی اقتصادی از منطقه مورد مطالعه بوده است. اهداف مورد نظر شامل میزان فرسایش، میزان رواناب، تناسب اراضی، میزان فشردگی- سازگاری و بازدهی اقتصادی است. مدل طراحی شده با دو جمعیت اولیه متفاوت اجرا گردید. بار اول با جمعیت کاملاً تصادفی و بار دوم با تولید بازدهی اقتصادی است. مدل طراحی شده با دو جمعیت اولیه متفاوت اجرا گردید. بار اول با جمعیت کاملاً تصادفی و بار دوم با تولید جمعیت اولیه تصادفی راهنمایی شده که در آن نسبت مساحت کاربری های مختلف تعیین شده بود. نتایج نشان داد کارکرد عملگرهای تقاطع کاملاً تحت تأثیر شرایط اولیه قرار دارد و عملگر UC فاقد توانایی مناسب در ایجاد همگرایی کلی است. همچنین استفاده از تقاطع TDC با جمعیت اولیه راهنمایی شده، همگرایی را بسیار افزایش داد و موجب بهبود نتایج گردید. به لحاظ پیوستگی قطعات کلاس های مختلف کاربری نیز عملگر TDC بهتر از UC کارکرد داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد که پس از بهینه سازی کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه، علاوه بر کاهش فرساش خاک، میزان سوددهی کلی نیز افزایش یافته است.
محمد طالعی؛ عباس علی محمدی؛ اسماعیل عدیلی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1391
چکیده
ارزیابی تناسب اراضی شهری، مستلزم توجه ویژه به ارتباط و وابستگی کاربری ها و تأثیر عملکرد هر کاربری بر دیگر کاربری هاست. روش های مبتنی بر سامانه اطلاعات مکانی و تصمیم سازی چندمعیاره، ابزارهای سودمندی برای این منظور به شمار می آیند. از آنجا که پراختن به موضوع مذکور نیازمند مشارکت افراد با دیدگاه ها و سلایق گوناگون است، ارزیابی تناسب ...
بیشتر
ارزیابی تناسب اراضی شهری، مستلزم توجه ویژه به ارتباط و وابستگی کاربری ها و تأثیر عملکرد هر کاربری بر دیگر کاربری هاست. روش های مبتنی بر سامانه اطلاعات مکانی و تصمیم سازی چندمعیاره، ابزارهای سودمندی برای این منظور به شمار می آیند. از آنجا که پراختن به موضوع مذکور نیازمند مشارکت افراد با دیدگاه ها و سلایق گوناگون است، ارزیابی تناسب اراضی شهری نیز دارای ماهیت تصمیم سازی گروهی است. در پژوهش حاضر با تلفیق قابلیت های GIS و تکنیک های تصمیم سازی گروهی چندمعیاره ی فازی، روشی به منظور ارزیابی تناسب اراضی شهری برای کاربری های خدماتی مورد نیاز شهروندان ارائه شده است. در روش به کار گرفته شده، فرایند کلی ارزیابی تناسب کاربری زمین به روش Fuzzy AHP شامل انتخاب معیارهای مؤثر، تعیین میزان اهمیت و وزنه هر معیار، تهیه و تولید نقشه های معیار در محیط GIS و در نهایت تلفیق نقشه های معیار و محاسبه مقدار تناسب هر قطعه زمین برای کاربری تعیین شده، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج مدل در محدوده مطالعه موردی در منطقه 6 شهرداری اصفهان، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج این مدل سازی، توانایی کافی روش GIS T Fuzzy AHP را در ارزیابی تناسب زمین شهری با دیدگاه تصمیم سازی گروهی نشان می دهد. مقایسه نتایج حاصل از مدل Fuzzy AHP با نتایج روش مرسوم مبتنی بر جمع بندی نظرهای کارشناسی در 15 قطیعه زمین منتخب برای تخصیص چهار کاربری (کتابخانه، درمانگاه، ورزشگاه و مدرسه راهنمایی)، نشان می دهد که در قطعات به اولویت تخصیص اول تا سوم برای هر چهار کاربری مورد نظر تحقیق، تطابق کامل وجود دارد.
حمیدرضا زورقین؛ علی اصغر آل شیخ؛ عباس علیمحمدی؛ محمدحسن وحیدنیا
دوره 3، شماره 3 ، آذر 1390
چکیده
درون یابی از جمله مهم ترین مسائل در علوم مکانی است؛ زیرا همیشه این نیاز وجود دارد که از یک حجم محدوده داده مجموعه ای از اطلاعات دقیق فراهم گردد. کریجینگ شاخص و کریجینگ شاخص نرم تقسیم می شود. الگوریتم ژنتیک در زمره ی الگوریتم های تکاملی است که برای یافتن یک جواب بهینه از مجموعه ای از جواب های بالقوه استفاده می شود. در این مقاله، از الگوریتم ...
بیشتر
درون یابی از جمله مهم ترین مسائل در علوم مکانی است؛ زیرا همیشه این نیاز وجود دارد که از یک حجم محدوده داده مجموعه ای از اطلاعات دقیق فراهم گردد. کریجینگ شاخص و کریجینگ شاخص نرم تقسیم می شود. الگوریتم ژنتیک در زمره ی الگوریتم های تکاملی است که برای یافتن یک جواب بهینه از مجموعه ای از جواب های بالقوه استفاده می شود. در این مقاله، از الگوریتم ژنتیک برای آموزش بهینه برخی از پارامترهای کریجینگ شاخص نرم با توجه به تابع هدف برای رسیدن به جواب بهینه استفاده می شود. در این تحقیق، از چهار روش کریجینگ معمولی، کریجینگ شاخص، کریجینگ شاخص نرم و کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک بر یک مجموعه داده از 15 ایستگاه سینوپتیک استان مازندران استفاده گردید. داده های استفاده شده، مشاهدات بارندگی در این ایستگاه ها مربوط به بهمن ماه سال 1387 بود. با مقایسه مقادیر مشاهداتی و محاسباتی در دو حالت اعتبارسنجی متقابل و جکنایف در چهار روش ذکر شده ثابت گردید که روش کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک دقیق ترین روش است. به عنوان معیار این تصمیم گیری، از میانگین قدر مطلق اختلاف بین مقادیر مشاهداتی و محاسباتی هر روش استفاده گردید. این کمیت برای روش کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک برابر با 3/10 میلی متر است که نسبت به سه روش اول (3/12، 3/13 و 8/12) کمینه است.
سارا بهشتی فر؛ عباس علیمحمدی
دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
تاثیر مکان نیروگاه ها بر میزان هزینه تولید و انتفال انرژی و تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی-احتماعی نیروگاه های حرارتی، انتخاب مکان مناسب برای این تاسیسات را ضروری می نماید. سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان بررسی و تلفیق اطلاعات مورد نیاز برای مکان یابی را به گونه ای موثر فراهم می کند. به دلیل تاثیر شدید خطای داده های ورودی در فرایند ...
بیشتر
تاثیر مکان نیروگاه ها بر میزان هزینه تولید و انتفال انرژی و تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی-احتماعی نیروگاه های حرارتی، انتخاب مکان مناسب برای این تاسیسات را ضروری می نماید. سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان بررسی و تلفیق اطلاعات مورد نیاز برای مکان یابی را به گونه ای موثر فراهم می کند. به دلیل تاثیر شدید خطای داده های ورودی در فرایند مکان یابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، در نوشتار حاضر ضمن شناسایی عوامل و معیارهای مهم در تعین مکان مناسب برای احداث نیروگاه های حرارتی (از نوع گازی، نظیرشیب، ارتفاع، رودخانه، محدوده شهر و خط لوله گاز در استان بوشهر، نحوه اثر گذاری عدم اطمینان در هر یک از عوامل مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از اطلاعات استخراج شده از نقشه هایی با مقیاس 1:250000 و 1:1000000 به عنوان فاکتورهای ورودی استفاده شده و به کمک روش شبیه سازی مونت کارلو، نقشه های احتمالاتی برای هر فاکتور ورودی تولید شده اند. مکان یابی، از طریق نقشه ها با مدل های بولین و هم پوشانی شاخص صورت گرفته است. برای بررسیعدم طمینان در مدل بولین، احتمال انتخاب هر مکان با توجه به انتخاب یا عدم انتخاب آن در سناریوهای مختلف، تعیین گردیده است. با ترکیب مدل های عدم اطمینان و هم پوشانی شاخص، علاوه بر ارزیابی تناسب مکان ها، میزان عدم اطمینان مکان یابی در قسمت های مختلف نقشه نیز مشخص شده است. نتایج به دست آمده می توانند به رتبه بندی و تعیین دقیق تر مکان ها و نیز تعیین میزان اطمینان موجود در نتایج مکان یابی کمک کنند. همچنین با تحلیل نتایج می توان مشخص کرد که برای بالا بردن میزان اطمینان مکان یابی، کیفیت کدام لایه ورودی در چه مکان یا مکان هایی نیاز به اصلاح و ارتقا دارد.
جواد صابریان؛ عباس علیمحمدی
دوره 1، شماره 1 ، تیر 1388
چکیده
داده های تهیه شده از طریق درون یابی در بسیاری از پروژه های اجرایی و مهندسی و مطالعاتی در زمینه های مختلف مانند زمین شناسی، هواشناسی، مدیریت بحران، منابع طبیعی و محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرند. رایج ترین معیارها بیان کننده میزان دقت درون یابی، برآورد خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) و نمایش بزرگی خطا در نقاط نمونه با ارتفاع معلوم اند ...
بیشتر
داده های تهیه شده از طریق درون یابی در بسیاری از پروژه های اجرایی و مهندسی و مطالعاتی در زمینه های مختلف مانند زمین شناسی، هواشناسی، مدیریت بحران، منابع طبیعی و محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرند. رایج ترین معیارها بیان کننده میزان دقت درون یابی، برآورد خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) و نمایش بزرگی خطا در نقاط نمونه با ارتفاع معلوم اند که به علت مکانی بنودن یا فراگیر نبودن اطلاعات، اشخص های مذکور قابلیت استفاده محدودی دارند، زیرا RMSE میانگین خطاری درون یابی در نقاط محدودی را نشان می دهد و نمایش بزگی خطا در نقاط نمونه با ارتفاع معلوم نیز برای آگاهی از میزان خطا و قابلیت اطمینان درون یابی در هر نقطه و موقعیت دلخواه قابل استفاده نیست. بدین تربیت، به نظر می رسد که ایجاد روش های موثرتر و کاربردی تر برای ارزیابی و نمایش مکانی دقت خروجی درون یابی در کنار RMSE ضرورت دارد. در این مقاله، ضمن بیان برخی از محدویت های خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، روشی کاربردی مبتنی بر مثلث بندی نقاط با ارتفاع معلوم برای مدل سازی و تهیه نقشه خطاری درون یابی ارائه شده است. در این روش ویژگی های هندسی مثلث های محاط بر نقاط مجهول – مانند محیط، مساحت و اختلاف ارتفاع بین رئوس برای مدل سازی و پیش بینی خطا – مورد استفاده قرار می گیرد. کارای روش پیشنهادی با استفاده از مطالعه موردی، بررسی گردیده و رابطه معنی داری بین خطای واقعی و خطای برآورد شده با مدل، مشاهده شده است. تولید لایه قابلیت اطمینان درون یابی نه تنها برای ارزش گذاری و استفاده موثر از نقشه های حاصل از درون یابی می تواند مفید باشد، بلکه برای نمونه برداری تکمیلی و ترمیم نقاط ضعف نقشه های تولید شده با درون یابی نیز می تواند قابل استفاده باشد.