سعید مجرد؛ علی نجاتی کلاته؛ حمید آقاجانی
چکیده
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهههای اخیر، نشان‌دهنده اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از سنجندههایETM+، ASTER، داده‌های‌هایپریون EO-1 و دادههای مغناطیسسنجی هوابرد به صورت همزمان به‌منظور پتانسیلیابی منابع معدنی، پهنهبندی نواحی دگرسانی و شناسایی بخشهای پنهان کانیزایی ...
بیشتر
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهههای اخیر، نشان‌دهنده اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از سنجندههایETM+، ASTER، داده‌های‌هایپریون EO-1 و دادههای مغناطیسسنجی هوابرد به صورت همزمان به‌منظور پتانسیلیابی منابع معدنی، پهنهبندی نواحی دگرسانی و شناسایی بخشهای پنهان کانیزایی معدنی از شمالشرقی مشکینشهر تا نواحی شمالغربی شهرستان سراب استفاده‌شده است. با استفاده از دادههای مغناطیسی هوابرد، نقشه برگردان به قطب شده، نقشه مشتق قائم، نقشه زاویه کجی، نقشه گرادیان افقی کل، نقشه سیگنال تحلیلی و نقشه ادامه فراسو تا ارتفاع 1000 متری از سطح زمین برای منطقه مورد مطالعه تهیه شده است. همچنین با استفاده از دادههای دورسنجی روشهای نقشهبرداری زاویه طیفی، آنالیز مولفه اصلی به ترتیب به عنوان روشهای طیف مبنا و آمار پایه و روش فیلتر تطبیقی ترکیبی تعدیل شده برای منطقه مورد مطالعه تهیه و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به شواهد زمینشناسی و نتایج حاصل از این پژوهش، اعم از چشمههای آبگرم، گسلهای فعال و فراوان و گنبدهای ولکانیکی، دگرسانیها و مناطق مستعد که دارای پتانسیل بالایی از منابع معدنی هستند، شناسایی و ارزیابی شدند. دگرسانیهای سیلیسی و کائولینیتی در شمال مشکینشهر، در نیمه شمال غربی سبلان (دره موئیل) و در شمالغربی سراب از مهم‌ترین آنومالی‌های معدنی در این منطقه محسوب میشوند که با معادن فعال سیلیس، کائولن، سرب و مس در منطقه مورد مطالعه انطباق کامل دارند در نهایت از تمامی محدوده‌های پتانسیلیابی در منطقه مورد مطالعه، نمونه و آنالیز XRD تهیه شد که نتایج روشها با یکدیگر همخوانی و مطابقت کاملی دارند. به همین دلیل استفاده از روشهای یاد‌شده برای دسترسی به نتایج مناسبتر، برای انطباق نتایج دادهها با هم ضروری به‌نظر میرسد.
سعید مجرد؛ علی نجاتی کلاته؛ حمید آقاجانی
چکیده
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجشازدور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهههای اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. دادههای ابرطیفی سنجنده هایپریون EO-1، دادههای سنجنده ETM+ و ASTER حاوی اطلاعات بسیار غنی از بازتابهای الکترومغناطیسی هستند. در این پژوهش، از تصاویر سنجندههایETM+، ASTER، دادههای هایپریون EO-1 و دادههای ...
بیشتر
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجشازدور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهههای اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. دادههای ابرطیفی سنجنده هایپریون EO-1، دادههای سنجنده ETM+ و ASTER حاوی اطلاعات بسیار غنی از بازتابهای الکترومغناطیسی هستند. در این پژوهش، از تصاویر سنجندههایETM+، ASTER، دادههای هایپریون EO-1 و دادههای ژئوفیزیکی مغناطیسسنجی هوابرد به صورت همزمان به‌منظور پتانسیلیابی منابع معدنی، پهنهبندی نواحی دگرسانی و شناسایی بخشهای پنهان کانیزایی معدنی در محدوده مرز بین دو استان اردبیل و آذربایجانشرقی از شمالشرقی مشکینشهر تا نواحی شمالغربی شهرستان سراب استفاده شد. در رابطه با پردازش دادههای مغناطیسی هوابرد نقشههای برگردان به قطب شده، زاویه کجی، گرادیان افقی کل و نقشههای ادامه فراسو تا ارتفاع 10000 متری استفاده شده است. روشهای پردازشی دورسنجی نیز نقشهبرداری زاویه طیفی، آنالیز مؤلفه اصلی به ترتیب به‌عنوان روشهای طیف مبنا و آمار پایه بر روی تصاویر اعمال گردید. روش فیلتر تطبیقی ترکیبی تعدیل‌شده نیز مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به شواهد زمینشناسی و نتایج حاصل از این پژوهش اعم از چشمههای آبگرم، گسلهای پنهان و گنبدهای ولکانیکی، دگرسانیها شناسایی شدند و منابع معدنی در منطقه شناسایی و ارزیابی گردید. دگرسانیهای سیلیسی و کائولینیتی در شمال مشکینشهر و در شمالغربی سراب انطباق کامل با معادن فعال سیلیس، کائولن، سرب و مس در منطقه مورد مطالعه دارند. به همین دلیل استفاده از روشهای یاد شده برای دسترسی به نتایج مناسبتر، برای انطباق نتایج دادهها با هم ضروری به نظر میرسد.
شعله ملکشاهی؛ ایرج رسا؛ نعمت الله رشیدنژاد عمران؛ محمد لطفی
دوره 10، شماره 4 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 1-26
چکیده
تفکیک و به نقشه درآوردن زون‌های دگرسانی در اکتشاف تیپ‌‌های مس پورفیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به منظور بارزسازی این زون‌های دگرسان از دادههای ماهواره ترا سنجنده استر استفاده شده است. محدوده سرکوه در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و نیز کمربند کانی زایی دهج- ساردوئیه قرار دارد. عمده رخنمونهای سنگی موجود در این محدوده را ...
بیشتر
تفکیک و به نقشه درآوردن زون‌های دگرسانی در اکتشاف تیپ‌‌های مس پورفیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به منظور بارزسازی این زون‌های دگرسان از دادههای ماهواره ترا سنجنده استر استفاده شده است. محدوده سرکوه در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و نیز کمربند کانی زایی دهج- ساردوئیه قرار دارد. عمده رخنمونهای سنگی موجود در این محدوده را رخنمونهای مربوط به ترشیری تشکیل میدهند. این رخنمون‌ها شامل نهشتههای آتشفشانی مربوط به ائوسن و نیز تودههای نفوذی بعد از ائوسن به همراه سنگهای هورنفلسی شده هستند. نهشتههای آتشفشانی که عمدتاً ترکیب آندزیتی دارند به صورت نهشتههای ولکانوکلاستیکی و نیز گدازهای دیده میشوند. در محدوده سرکوه تودههای نفوذی متعددی شناسایی شده است. توده گرانیتی- گرانودیوریتی ممزار گسترده‌ترین توده موجود در محدوده سرکوه است. تودههای گرانودیوریتی - کوارتز دیوریتی سرکوه پورفیری و نیز توده میکرودیوریت پورفیری در محدوده سرکوه رخنمون دارند که میزبان کانی زایی مس پورفیری و دگرسانیهای همراه هستند. در این منطقه، هاله‌های دگرسانی مختلفی وجود دارد که شامل پتاسیک، پروپیلیتیک، فیلیک، آرژیلیکی، سیلیسی و آغشتگی‌های ثانویه به اکسید هیدروکسیدهای آهن بوده و با پردازش ماهواره ترا سنجنده استر بارزسازی شدند. برای تفکیک کانی‌های شاخص مرتبط با دگرسانیهای مس، از روشهای تصاویر ترکیب رنگی کاذب، نسبت باندی، ترکیب رنگی کاذب حاصل از نسبت باندی و روشهای آنالیز طیفی ) Matched Filtering، Ls-fit ( کانیزایی استفاده شد. در دگرسانی آرژیلیک، اکسیدهای آهن و پروپیلیتیک از روشهای Matched Filtering، Ls-fit و روش نسبت باندی استفاده شده که از بین این روشها، الگوریتم MF و نسبت باندی نتایج بهتری داشت. در تفکیک دگرسانیهای فیلیک، روش نسبت باندی و دگرسانی سیلیسی در منطقه با روشهای ذکر شده جواب نداده است. با توجه به بررسی‌های کانی‌شناسی از طریق مطالعات میکروسکوپی، نمونه‌های منطقه سرکوه در دگرسانی پتاسیک حاوی کوارتز + فلدسپار پتاسیک + بیوتیت + مگنتیت+ سولفید ها + سریسیت است، کانی‌های موجود در دگرسانی پروپیلیتیک شامل کلسیت + کلریت + اپیدوت + اکتینولیت + سریسیت + پیریت در محیط پیرامونی استوک و سنگهای آتشفشانی اطراف است و کانی‌های موجود در دگرسانی فیلیک هم شامل سریسیت و کوارتز است. نتایج به دست آمده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای با نتایج حاصل از آنالیز XRD مطابقت دارد. مجموعه هاله‌های دگرسان با بازید صحرایی، منطقه‌بندی نسبتاً منظمی با روند شمال‌شرق- جنوب‌غرب با مرکزیت توده نفوذی سرکوه پورفیری را نشان میدهند.
