مهوش نداف سنگانی؛ سیدرضا حسین زاده؛ خوزه فرانسیسکو مارتین داک؛ مهناز جهادی طرقی؛ ناصر حافظی مقدس
چکیده
معدن‌کاری سابقه‌ای طولانی دارد و در طیف گستردهای از محیطهای ژئومورفیک رخ می‌دهد. میزان تغییراتی که این فعالیت‌های معدن‌کاری در مورفولوژی و محیط معدنی به‌وجود میآورند گاه بهاندازهای است که محیط اطراف را دچار تغییرات اساسی و خسارات فراوانی می‌کند و ازاین‌رو این تغییرات نیازمند پایش دقیق است. از اوایل دهة ۱۹۹۰U ...
بیشتر
معدن‌کاری سابقه‌ای طولانی دارد و در طیف گستردهای از محیطهای ژئومورفیک رخ می‌دهد. میزان تغییراتی که این فعالیت‌های معدن‌کاری در مورفولوژی و محیط معدنی به‌وجود میآورند گاه بهاندازهای است که محیط اطراف را دچار تغییرات اساسی و خسارات فراوانی می‌کند و ازاین‌رو این تغییرات نیازمند پایش دقیق است. از اوایل دهة ۱۹۹۰U تداخل‌سنجی راداری به‌صورت ابزاری مفید در مطالعة تمامی پدیدههایی که سبب تغییر سطح زمین میشوند، مطرح شده و به‌کار رفته است؛ بدین‌معنا که اگر سطح زمین بین دو تصویر راداری تغییرشکل بیابد، میتوان نقشة جابه‌جایی سطحی را با وضوح و دقت میلیمتری ایجاد کرد. این مقاله یافتههای حاصل از اجرای روش SBAS روی سری زمانی مجموعه داده‌های سنتینل– 1 برای شناسایی تغییرشکل‌های سطحی، در معدن سنگ‌آهن سنگان– خواف به‌منزلة یک معدن سطحی روباز را گزارش می‌دهد. معدن سنگ‌آهن سنگان از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین ذخایر سنگ‌آهن در خاورمیانه و ایران است. این معدن، براَثر برداشت و استخراج سنگ‌آهن، دچار تغییرات فراوان توپوگرافی و ژئومورفولوژی شده است که این تغییرات میتواند سبب تشدید فرایندها و مخاطرات ژئومورفولوژیکی شود. برای تخمین و به‌دست‌آوردن مقدار تغییرشکل سطح زمین، از 48 تصویر SAR از معدن سنگ‌آهن سنگان استفاده شده است. این تصاویر با استفاده از ماهوارة سنتینل– 1 آژانس فضایی اروپا به‌دست آمد. سری زمانی (2014-2020) حاصل از تغییرشکل در محدودة معادن پلاسری تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج به‌دست‌آمده میزان متوسط جابه‌جایی 20- تا 35- میلی‌متر در سال و حداکثر میزان تجمعی تغییرات 120- میلی‌متر را نشان می‌دهد. بررسی نیم‌رخ عرضی در نواحی ابتدایی مخروطافکنه در معادن پلاسری، طی بازة زمانی 2014-2020، شدت تغییرات توپوگرافی را به‌خوبی نشان می‌دهد. برای ارزیابی قابلیت اطمینان نتایج، به‌دلیل نبود داده (ایستگاه GPS) در محدودة معادن پلاسری، نتایج مشتق از SBAS با مقادیر اندازه‌گیری‌شده ازطریق توتال استیشن مربوط به واحد ژئومورفولوژی کوهستان منطقة معدنی در سال‌های ۲۰۲۰ -۲۰۱۴ به‌کار رفته است. نتایج نشان داد که میزان تغییرات حاصل از داده‌های راداری با استفاده از روش SBAS، در مقایسه با داده‌های نقشه‌برداری زمینی، الگوی تقریباً مشابهی را طی کرده است اما تفاوت‌هایی نیز دارد که ممکن است ناشی از ماهیت متفاوت برداشت (در نقشه‌برداری زمینی، تغییرات ارتفاعی برای یک نقطه اندازه‌گیری میشود اما، در تداخل‌سنجی، مقدار میانگین از نقاط مجاور یکدیگر به‌دست میآید) و از همه مهم‌تر، وجودنداشتن داده‌های متوالی ترازیابی در سطح پلاسری‌ها به‌منظور ارزیابی دقیق‌تر نتایج است.
فاطمه فروغ‌نیا؛ صادق نعمتی؛ یاسر مقصودی
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 57-72
چکیده
تهران، در برابر پدیده‌ای همچون استخراج بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، با مسئلة فرونشست بالای زمین روبه‌روست. استخراج آب‌های زیرزمینی در دشت تهران، بر اثر فعالیت‌های کشاورزی و یا صنعتی، موجب شده است تهران همواره در معرض خطر فرونشست و خسارات آن قرار بگیرد. در پایش فرونشست مناطقی که دچار تغییرات ظاهری سریع شده‌اند و تصاویر دردسترس ...
بیشتر
تهران، در برابر پدیده‌ای همچون استخراج بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، با مسئلة فرونشست بالای زمین روبه‌روست. استخراج آب‌های زیرزمینی در دشت تهران، بر اثر فعالیت‌های کشاورزی و یا صنعتی، موجب شده است تهران همواره در معرض خطر فرونشست و خسارات آن قرار بگیرد. در پایش فرونشست مناطقی که دچار تغییرات ظاهری سریع شده‌اند و تصاویر دردسترس نیز دارای همبستگی زمانی و مکانی مناسب نیستند، روش تداخل‌سنجی معمول روش مناسبی نخواهد بود. ازاین‌رو، در این مطالعه، از تکنیک تداخل‌سنجی مبتنی‌بر پراکنشگرهای دائمی برای آنالیز تداخل‌سنجی استفاده شده است. ازآنجاکه عوامل فرونشست در منطقة شهری تهران نیز به چشم می‌خورد، در این مقاله، به پایش تغییرات در بخش جنوبی شهر تهران، با هدف محاسبة میانگین نرخ تغییرات سالیانة فرونشست، در مجموعة زمانی بلندمدتی، با استفاده از مجموعه داده‌های سنجنده‌های Sentinel-1A (S-1A)، برای اولین‌بار، و ENVISAT-ASAR پرداخته شده است. پیکسل‌های پراکنشگر دائم در فواصل زمانی و مکانی بلند همدوس باقی می‌مانند و از عدم همبستگی تصاویر راداری کمتر تأثیر می‌پذیرند. با وجود این، توزیع زمانی نامناسب داده‌ها در این تکنیک نیز، به‌منزلة عامل محدودیت، پارامتر ابهام را به فاز وارد می‌کند. از این بابت، استفاده از داده‌های S-1A، با فاصلة زمانی کوتاه دریافت تصویر، دستیابی به توزیع مناسب داده‌ها در زمان را برای حل ابهام فاز فراهم می‌آورد. نتایج بیانگر فرونشست چشمگیری، در بخش جنوبی منطقة مورد مطالعه، برای همة آنالیزهای سری زمانی است و این نشان می‌دهد که فرونشست دشت تهران به مناطق شهری اطراف آن نیز رسیده است. درنهایت، اعتبارسنجی صحت نتایج، با تحلیل داده‌های مسیرهای متفاوت و نیز داده‌های میدانی ترازیابی و GPS، به انجام رسید.
