فریبا گلریحان؛ خلیل ولیزاده کامران؛ داوود مختاری؛ علی اکبر رسولی
چکیده
دریاچة ارومیه یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شور در جهان است که متأسفانه درحال خشک‌شدن است. این مسئله خطرها و نگرانی‌های بسیاری را به‌ویژه در ارتباط با گردوغبارهای نمکی در پهنه‌های خشک‌شدة آن، به‌وجود آورده است. ازاین‌رو، در این پژوهش، سعی شد ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار در شهرستان‌های اطراف دریاچة ارومیه بررسی شود. درمورد ...
بیشتر
دریاچة ارومیه یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شور در جهان است که متأسفانه درحال خشک‌شدن است. این مسئله خطرها و نگرانی‌های بسیاری را به‌ویژه در ارتباط با گردوغبارهای نمکی در پهنه‌های خشک‌شدة آن، به‌وجود آورده است. ازاین‌رو، در این پژوهش، سعی شد ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار در شهرستان‌های اطراف دریاچة ارومیه بررسی شود. درمورد گیاهان، شوری باعث بی‌نظمی‌های فیزولوژیک، تنش رشد، فتوسنتز، پروتئین، تنفس، تولید انرژی، پیری زودرس و کاهش آب در گیاه می‌شود. با توجه به این تأثیرات، سعی شد با استفاده از شاخص‌های مرتبط، شامل NDVI، CIre، GCI، CRI2، NDWI، NDII، MSI و PSRI سلامت کلی گیاهان ارزیابی شود. این شاخص‌ها میزان آب گیاه، تنش‌های آبی گیاه، ظرفیت فتوسنتز، رشد گیاهان و کمبود آب، میزان کلروفیل، نیتروژن و رنگدانه‌ها را که به انرژی و سلامت گیاه مربوط می‌شود، ارزیابی می‌کند. طبق این شاخص‌ها، سلامت گیاهان به‌طور کلی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و اغلب بیشترین ارزش عددی شاخص‌ها به باغات اختصاص داشت. با استفاده از تصاویر لندست و سنتینل‌ـ 2 و شاخص NDVI، تغییرات پوشش گیاهی منطقه در بازة زمانی 2010 تا 2020 تعیین و سپس با استفاده از پایگاه دادة MERRA-2، میزان غلظت گردوغبار نیز درمورد این بازة زمانی استخراج شد. نتایج نشان‌دهندة این بود که میانگین NDVI، در منطقة مورد مطالعه، از روندی ثابت با میانگین کلی 2957/0 پیروی می‌کند و گاه براَثر تأثیرگذاری برخی عوامل بیرونی، مانند گردوغبار، بر میزان آن افزوده و یا از آن کاسته می‌شود. بر‌این‌اساس بیشترین میزان (3495/0) میانگین NDVI به سال 2018 و کمترین میزان (2579/0) به سال 2013 تعلق دارد. همچنین برای بررسی میزان ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار، از دو روش رگرسیون خطی و لگاریتمی استفاده شد و نتایج نشان داد، براساس رگرسیون خطی (7703/0) و لگاریتمی (7915/0)، بیشترین ضریب تبیین بین دو شاخص یادشده در ماه مه بوده است. مطالعة جامع شاخص‌های سلامت گیاهی و ارتباط آن با رویدادهای طوفان‌های گردوغبار از مزایای این روش پیشنهادی به‌شمار می‌رود.
مهدی تیموری؛ امید اسدی نلیوان
چکیده
هدف از این تحقیق تعیین مناطق دارای پتانسیل حضور چشمة آب زیرزمینی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در آن، با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مدل MaxEnt)، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور است. در تحقیق حاضر، از چهارده شاخص تأثیرگذار در پتانسیل آب زیرزمینی شامل شاخص‌های توپوگرافیکی، زمین‌شناسی، اقلیمی، هیدرولوژیکی و کاربری اراضی و همچنین، ...
بیشتر
هدف از این تحقیق تعیین مناطق دارای پتانسیل حضور چشمة آب زیرزمینی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در آن، با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مدل MaxEnt)، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور است. در تحقیق حاضر، از چهارده شاخص تأثیرگذار در پتانسیل آب زیرزمینی شامل شاخص‌های توپوگرافیکی، زمین‌شناسی، اقلیمی، هیدرولوژیکی و کاربری اراضی و همچنین، شاخص جدید ارتفاع از سطح نزدیک‌ترین زهکش (HAND) استفاده شده است. ابتدا، شاخص‌ها به دو بخش شاخص‌های توپوگرافیکی و سایر عوامل شامل زمین‌شناسی، اقلیمی، هیدرولوژیکی و کاربری اراضی تقسیم شدند و نقشة پتانسیل آب زیرزمینی براساس آنها تهیه شد. سپس، از تلفیق شاخص‌ها، نقشة نهایی پتانسیل آب زیرزمینی به‌دست آمد. از مجموع 2547 چشمه، با استفاده از روش فاصلة ماهالانوبیس، 60% به‌منزلة داده‌های آزمون و 40% به‌منزلة داده‌های اعتبارسنجی طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که به‌ترتیب، براساس شاخص‌های توپوگرافیکی، سایر عوامل و تلفیق تمامی شاخص‌ها 38.5%، 27.4% و 34.7% حوزه دارای پتانسیل آب زیرزمینی است. همچنین، طبق نمودار جکنایف لایه‌های ارتفاع، کاربری اراضی، شیب، موقعیت شیب نسبی، شاخص HAND و لیتولوژی به‌ترتیب مهم‌ترین عوامل مؤثر در پتانسیل چشمة آب زیرزمینی بودند. سطح زیر منحنی (AUC) براساس نمودار ROC نشان‌دهندة دقت 83%، 83% و 85% (خیلی خوب) در مرحلة آموزش و 82%، 81% و 84% (خیلی خوب) در مرحلة اعتبارسنجی، مطابق با شاخص‌های توپوگرافیکی، سایر عوامل و تلفیق تمامی شاخص‌ها بود. با توجه به اینکه شاخص HAND جزء شاخص‌های تأثیرگذار در آب زیرزمینی محسوب می‌شود؛ نقش تعیین‌کننده و مهمی در تعیین مناطق دارای پتانسیل چشمة آب زیرزمینی دارد.
