نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا متین فر ¹
• علی اکبر شمسی پور ²
• حدیث صادقی ³

¹ دانشگاه لرستان

² گروه جغرافیای طبیعی- دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران

³ گروه جغرافیای طبیعی- دانشکده جغرافیا - دانشگاه تهران

چکیده

پوشش‌گیاهی نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک، تثبیت کربن و بهبود کیفیت هوا دارد. در زاگرس میانی پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی در رابطه با حفاظت از منابع خاک و آب و پایداری فعالیت‌های اقتصادی بسیار حایز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از پلتفرم گوگل‌ارث انجین و تصاویر ماهواره لندست 7 ، خشکسالی زاگرس میانی با شاخص‌های گیاهی NDVI، SAVI و VCI برای دوره آماری 2000-2020 پایش شد. همچنین برای بررسی وضعیت کلی خشکسالی در سطح ناحیه مورد مطالعه با استفاده از شاخص SPI از داده‌های بارش 9 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک با پراکنش مکانی مناسب و طول دوره آماری (2000-2020) استفاده شد. نتایج شاخص VCI نشان داد که عمدتاُ منطقه مورد مطالعه در طول دوره آماری 2000-2020 تحت تأثیر خشکسالی خفیف بوده است. سال 2008 بیشترین میزان مساحت خشکسالی‌ مربوط به طبقه متوسط را با 6/5880 هکتار در بین سال‌های مورد مطالعه دارا بود. نتایج شاخص-های NDVI و SAVI نیز گویای افزایش طبقات پوشش گیاهی تنک و مناطق فاقد پوشش گیاهی به ترتیب به میزان 1/331679 و 115164 هکتار و کاهش پوشش گیاهی نرمال و متراکم به ترتیب به میزان 7/446160 و 4/682 هکتار در سال 2008 نسبت به سال‌های 2006 و 2007 بود. براساس نتایج هر سه شاخص مورد بررسی شرایط مساعد پوشش گیاهی و ترسالی اکولوژیک در سال‌های 2016، 2019 و 2020 بدست آمد. بطور کلی نتایج نشان می دهد که افزایش یا کاهش پوشش گیاهی می‌تواند ناشی از رخداد یا نبود خشکسالی باشد، ضمن آن که دیگر عوامل مانند تغییرات کاربری اراضی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• خشکسالی بوم شناختی
• سنجش از دور
• گوگل ارث انجین
• زاگرس میانی

عنوان مقاله [English]

Ecological drought monitoring of Middle Zagros based on satellite (Landsat 7) and Climate Data

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Matinfar ¹
• Aliakbar Shamsipor ²
• Hadis Sadeghi ³

¹ Lorestan University

² Geography department- Faculty of geography- Tehran university

³ Department of geography- Faculty of geography- Tehran university

چکیده [English]

Vegetation plays an important role in protecting water and soil resources, carbon stabilization and improving air quality. In the Middle Zagros, forest and rangeland vegetation is very important in relation to the protection of soil and water resources and the sustainability of economic activities. In this study, using the Google Earth engine platform and Landsat 7 satellite images, the Middle Zagros drought with plant indices NDVI, SAVI and VCI was monitored for the statistical period 2000-2020. In addition, to evaluate the general drought situation in the study area using SPI index, precipitation data from nine synoptic meteorological stations with suitable spatial distribution and statistical period length (2000-2020) were used. The results of VCI index showed that the study area was mainly affected by light drought during the statistical period of 2000-2020. The year 2008 had the highest drought area related to the middle class with 5880.6 hectares among the studied years. The results of NDVI and SAVI indices also showed an increase in sparse vegetation classes and areas without vegetation by 331679 and 115164 hectares, respectively, and a decrease in normal and dense vegetation by 446160 and 682.4 hectares in 2008 compared to 2006 and 2007, respectively. Based on the results of all three indicators, favorable vegetation conditions and ecological wet periods in 2016, 2019 and 2020 were obtained. In general, the results show that the increase or decrease of vegetation can be due to the occurrence or absence of drought, while other factors such as land use changes should also be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ecological drought
• Remote Sensing
• Google Earth Engine
• Middle Zagros