نوع مقاله : مروری
نویسندگان
1 دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشگاه گیلان
3 دانشگاه تبریز
چکیده
تبخیر و تعرق واقعی از مهم ترین اجزای بیلان آب است که برآورد آن پیچیدگی های خاصی دارد. امروزه استفاده از فناوری سنجش از دور، با توجه به امکان برآورد مکانی اطلاعات و حداقل ساختن داده های هواشناسی، کاربرد وسیعی در این زمینه یافته است. بدین منظور مدل ها و روش های متفاوتی برای برآورد تبخیر و تعرق واقعی با این فناوری شرح و بسط یافته که در میان آنها مطالعات محدودی در خصوص مقایسه و ارزیابی آنها گزارش گردیده است. در پژوهش حاضر، سه دسته ی کلی این روش ها مورد ارزیابی قرار گرفته اند، که عبارت اند از: 1) مدل های تک منبعی METRIC . SEBAL که در آنها خاک و پوشش گیاهی به عنوان منبع واحدی در نظر گرفته می شوند که استفاده شان نیز رو به گسترش است؛ 2) مدل های دومنبعی STSEB . TSEB که خاک و پوشش گیاهی را به صورت دو جزء جداگانه در توازن انرژی سحطی به کار می گیرند؛ و 3) مدل تک منبعی- دومنبعی SETEB که ترکیبی از مدل های SEBAL و TSEB است. به منظور پیاده سازی این پنج مدل، داده های سنجش از دور سنجنده MODIS در 6 روز از ژوئیه 2011 تهیه شد و برای ارزیابی و مقایسه ی آنها، مقادیر تبخیر و تعرق لایسیمتر واقع در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز نیز برای روزهای گذر ماهواره اندازه گیری گردید. نتایج تحقیق حاکی از عملکرد منطقی و مورد قبول کلی مدل ها دارد. ولی در مقام مقایسه، SETEB با خطای مطلق 73/8 و TSEB با خطای مطلق 94/27 به ترتیب بهترین و بدترین عملکرد را داشتند. مدل های تک منبعی METRIC . SEBAL با اینکه از فرضیات پیچیده ی مدل های دومنبعی بهره ای نگرفته بودند، نتایج مناسبی ارائه کردند و برای کار در سطوح بالا نیز توجیه دارند. همچنین مدل ترکیبی SETEB با وضعیتی پذیرفتنی رو به رو بود که برای استفاده از مدل های دومنبعی در مقیاس های وسیع مناسب تر به نظر می رسد.
کلیدواژه‌ها
)