علمی - پژوهشی
علی شمس الدینی؛ حسن مهرزاد؛ ببراز کریمی
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 1-16
چکیده
کشـاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشـور است که هر محصول آن شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، لذا اقلیم شناسان توجه ویژه‌ای به آمایش سرزمین داشـته و منابع اکولوژیکی را با روش‌های مناسب ارزیابی می کنند. هدف این تحقیق، شناخت عوامل و عناصر اقلیمی مؤثر در کاشت انجیر در استان فارس و پهنه بندی نواحی مستعد کاشت این محصول از نظر اقلیمی ...
بیشتر
کشـاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشـور است که هر محصول آن شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، لذا اقلیم شناسان توجه ویژه‌ای به آمایش سرزمین داشـته و منابع اکولوژیکی را با روش‌های مناسب ارزیابی می کنند. هدف این تحقیق، شناخت عوامل و عناصر اقلیمی مؤثر در کاشت انجیر در استان فارس و پهنه بندی نواحی مستعد کاشت این محصول از نظر اقلیمی و محیطی، با استفاده از توانایی GIS در تلفیق لایه‌های مختلف و در قالب مدل‌های مختلف است. در این بررسی، شش عنصر اقلیمی (میانگین، حداکثر و حداقل مطلق دما، میانگین و حداکثر رطوبت و بارش) از 21 ایستگاه سینوپتیک، اقلیمشناسی و بارانسنجی در استان فارس و نیز 5 پارامتر محیطی (ارتفاع، شیب، نوعخاک، فرسایش و کاربریاراضی) به کار گرفتهشده است. ابتدا عناصر اقلیمی، با توجه به ناقص بودن آنها، با دو روش «تفاضلها» و «نسبتها» بازسازی شده، سپس نقشههای مربوط به این پارامترها و عناصر در GIS تهیه و با استفاده از منطقفازی و معیارهایی که برای کاشت درخت انجیر در نظر گرفته میشود، استاندارد و وزن‌دهی شده و درنهایت با استفاده از منطقفازی با هم تلفیق، و نقشه پهنهبندی اراضی مستعد کاشت انجیر در استان فارس بدست آمد. نتایج تحقیق، نشان داد که 32 درصد از اراضی برای کاشت انجیر بسیار مناسب، 40 درصد دارای قابلیت متوسط و 22 درصد نیز برای کاشت انجیر نامناسب هستند. ضمن اینکه 6 درصد از اراضی نیز فاقد ارزش مکانیابی بوده (اراضی دریاچهای، شورهزارها و ...) که از تحلیل حذف شده است.
علمی - پژوهشی
حمید عزت‌آبادی‌پور
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 17-32
چکیده
الگوریتم خوشه‌بندی K-Means یکی از پرکاربردترین روش‌های طبقهبندی نظارت نشده در پردازش تصاویر سنجش از دور است. در الگوریتم K-Means استاندارد، از معیار عدم شباهتِ فاصله اقلیدسی، به منظور اندازه‌گیری عدم شباهتِ بین داده‌ها و خوشه‌ها استفاده میشود. فاصله اقلیدسی، یک معیار عدم شباهتِ قطعی است که بردار طیفی پیکسل‌ها و مراکز خوشه‌ها ...
بیشتر
الگوریتم خوشه‌بندی K-Means یکی از پرکاربردترین روش‌های طبقهبندی نظارت نشده در پردازش تصاویر سنجش از دور است. در الگوریتم K-Means استاندارد، از معیار عدم شباهتِ فاصله اقلیدسی، به منظور اندازه‌گیری عدم شباهتِ بین داده‌ها و خوشه‌ها استفاده میشود. فاصله اقلیدسی، یک معیار عدم شباهتِ قطعی است که بردار طیفی پیکسل‌ها و مراکز خوشه‌ها را به صورت نقاطی در یک فضای چندبعدی در‌نظر می‌گیرد و فاصله هندسی بین آنها را اندازه‌گیری می‌کند. تصاویر فراطیفی همواره دارای عدم قطعیت هستند، به همین دلیل استفاده از یک معیار عدم شباهت آماری (غیرقطعی)، جهت خوشه‌بندی آنها مناسب‌تر به نظر می‌رسد. بر این اساس در این مقاله، با به‌کارگیری یک معیار عدم شباهت آماری، یک روش نظارت نشده جدید برای خوشه‌بندی تصاویر فراطیفی طراحی و پیادهسازی شده است. روش خوشه‌بندی پیشنهادی، برای برآورد عدم شباهت بین مرکز خوشه‌ها و پیکسل‌ها، از یک معیار عدم شباهت آماری، به نام دیورژانس اطلاعات طیفی، به‌جای فاصله اقلیدسی استفاده می‌کند. دیورژانس اطلاعات طیفی، توزیع احتمال طیف‌ها را از طریق نرمالکردن امضای طیفی، مدلسازی می‌کند. سپس فاصله بین توزیع احتمال طیف یک پیکسل و توزیع احتمال طیف هر مرکز خوشه را برآورد می‌کند. آزمون‌های انجام‌شده بر روی داده‌های تصویری فراطیفی واقعی حاصل از سه سنجنده HyMap، HYDICE و Hyperion نشان می‌دهد که روش خوشه‌بندی پیشنهادیِ مبتنی بر دیورژانس اطلاعات طیفی، نتایج طبقهبندی را بهبود می‌بخشد، به‌طوری که ضریب کاپای نتایج طبقهبندی تصاویر فراطیفی مورد استفاده به ترتیب، حدود 7%، 56% و 10% افزایش یافته است.
علمی - پژوهشی
نعیمه احمدی؛ زهرا موسوی؛ زهره معصومی
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 33-52
چکیده
در این تحقیق، به منظور بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین (تعیین نرخ، محدوده و تغییرات زمانی آن) در دشت خرمدره، از تکنیک تداخلسنجی راداری استفاده شد. به همین منظور، تصاویر ماهواره ENVISAT اخذ شده در بازه زمانی 2005-2003 ابتدا پردازش شده و سپس میدان جابجایی در منطقه با روش آنالیز سری زمانی، بر اساس پراکنش‌گرهای پایدار محاسبه شد. میدان جابجایی، ...
بیشتر
در این تحقیق، به منظور بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین (تعیین نرخ، محدوده و تغییرات زمانی آن) در دشت خرمدره، از تکنیک تداخلسنجی راداری استفاده شد. به همین منظور، تصاویر ماهواره ENVISAT اخذ شده در بازه زمانی 2005-2003 ابتدا پردازش شده و سپس میدان جابجایی در منطقه با روش آنالیز سری زمانی، بر اساس پراکنش‌گرهای پایدار محاسبه شد. میدان جابجایی، بیانگر بیشینه تغییر شکل برابر با 35 میلی‌متر بر سال، در راستای دور شدن از ماهواره را نشان می‌دهد. برای بررسی نرخ فرونشست در سال‌های اخیر نیز، تصاویر Sentinel S1 اخذ شده در بازه زمانی 2017-2014 پردازش و میدان جابجایی در منطقه، با روش آنالیز سری زمانی خط مبنای کوتاه تعیین شد. نتایج حاصله، بیانگر بیشینه نرخ سرعت 49 میلی‌متر برسال در راستای خط دید ماهواره در دشت خرمدره است. با فرض عدم وجود تغییرشکل مسطحاتی، بیشینه فرونشست رخ‌داده 41 میلی‌متر بر سال، در بازه زمانی 2003 تا 2005 و 69 میلی‌متر بر سال در بازه زمانی 2017-2014 است. نتایج حاصل از پروفیل ترازیابی دقیق عبوری از دشت خرمدره نیز، بیانگر بیست سانتی‌متر بر سال در طی دو اپک مشاهداتی 2005-1985 است. همچنین ایستگاه GPS ثابت خرمدره نیز، نشانگر افزایش نرخ فرونشست از 16 میلی‌متر بر سال در بازه زمانی 2009-2006 به 36 میلی‌متر بر سال در بازه زمانی 2013-2009 و افزایش آن به 51 میلی‌متر بر سال، در بازه زمانی 2017-2013 است. نتایج حاصل از داده‌های ژئودتیک (تداخلسنجی راداری، GPS و ترازیابی دقیق)، بیانگر افزایش نرخ فرونشست در این دشت است. در ادامه، نتایج به دست آمده از فرونشست با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، با لایه‌های کاربری اراضی و نیز چاه‌های منطقه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این بخش، نشاندهنده بالا‌بودن تراکم کاربری اراضی کشاورزی و نیز چاه‌های بهره‌برداری در منطقه است. همچنین با استفاده از تحلیل‌های مکانی، مخاطرات احتمالی فرونشست در منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست‌آمده در این بخش نیز، بیانگر تأثیرپذیری قسمتی از مسیر خطوط راه‌آهن، راه‌های اصلی و بزرگراه از فرونشست است.
علمی - پژوهشی
فرزانه حدادی؛ محسن آزادبخت؛ مائده بهی فر بهی فر؛ حمیدصالحی شهرابی؛ امیر معینی راد
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 53-76
چکیده
در طول چند دهه گذشته، شاخصهای پوشش‌گیاهی متعددی برای تخمین تولید محصولات کشاورزی توسعه داده شده‌اند که هر یک از آنها با توجه به باندهای مورد استفاده و فرمول جبری خود، به مقادیر متفاوتی از تراکم و شاخص سطح برگ گیاهان زراعی حساسیت دارند. مطالعه بعضی از محصولات زراعی چندساله مانند یونجه، که در هر سال به دفعات برداشت میشود، بسیار ...
بیشتر
در طول چند دهه گذشته، شاخصهای پوشش‌گیاهی متعددی برای تخمین تولید محصولات کشاورزی توسعه داده شده‌اند که هر یک از آنها با توجه به باندهای مورد استفاده و فرمول جبری خود، به مقادیر متفاوتی از تراکم و شاخص سطح برگ گیاهان زراعی حساسیت دارند. مطالعه بعضی از محصولات زراعی چندساله مانند یونجه، که در هر سال به دفعات برداشت میشود، بسیار پیچیده بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این مقاله، از مهمترین شاخصهای پوشش‌گیاهی توسعه داده شده در برآورد تولید یونجه، توسط تصاویر سری زمانی Sentinel-2 استفاده میشود. در این تحقیق، اقدام به جمع‌آوری دوره‌ای 144 نمونه، به شیوه تخریبی از مزارع زیرکشت محصول یونجه شرکت کشاورزی و دامپروری مگسال (قزوین)، به‌صورت تقریباً نزدیک به زمان گذر ماهواره، شد و سپس کارایی 10 شاخص از معروف‌ترین شاخصهای پوشش‌گیاهی، مبتنی بر تصاویر Sentinel-2 برای تخمین تولید محصول یونجه، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر، نشان داد که تولید تخمین زده‌شده یونجه، با استفاده از شاخص نسبت به سایر شاخص‌ها، دارای بالاترین همبستگی و کمترین جذر میانگین مربعات با داده‌های برداشت‌شده میدانی در اواسط مرداد ماه بوده است. بهعلاوه در نتایج این تحقیق، نشان داده شد که شاخصهای لبه قرمز، مشکل اشباع‌شدگی شاخصهای پوشش‌گیاهی در محصول یونجه را نتوانسته‌اند برطرف کنند و شاخصهای پوشش گیاهی سبز، نسبت به شاخصهای لبه قرمز جهت تخمین تولید این محصول، توانایی بیشتری را نشان داده‌اند.
علمی - پژوهشی
کریم سلیمانی؛ شادمان درویشی؛ فاطمه شکریان؛ مصطفی رشیدپور
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 77-104
چکیده
برف، یک منبع عمده جریان آب در هر منطقه است. از این رو، آگاهی از توزیع زمانی و مکانی برف برای مدیریت مناسب منابع آب محدود در منطقه ضروری است. با توجه به شرایط سخت فیزیکی محیط‌های کوهستانی، امکان اندازه‌گیری دائم زمینی جهت تخمین منابع برفابی و تشکیل پایگاه داده‌ها وجود ندارد. به همین جهت استفاده از داده‌های سنجش از دور به منظور پایش ...
بیشتر
برف، یک منبع عمده جریان آب در هر منطقه است. از این رو، آگاهی از توزیع زمانی و مکانی برف برای مدیریت مناسب منابع آب محدود در منطقه ضروری است. با توجه به شرایط سخت فیزیکی محیط‌های کوهستانی، امکان اندازه‌گیری دائم زمینی جهت تخمین منابع برفابی و تشکیل پایگاه داده‌ها وجود ندارد. به همین جهت استفاده از داده‌های سنجش از دور به منظور پایش تغییرات سطح برف بسیار موثر است. هدف مطالعه حاضر نیز بررسی تغییرات زمانی- مکانی پوشش برف استان کردستان با استفاده از محصولات سنجنده‌ی MODIS (MOD10A1، MOD10A2) در بازه‌ی زمانی 17 ساله (1396-1379) است. همچنین به منظور ارزیابی دقت تصاویر و تحلیل رابطه بین تغییرات برف با داده‌های بارش و دما از داده‌های ایستگاه سینوپتیک منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج ارزیابی تصاویر با داده‌های ایستگاه هواشناسی نشان می‌هد که این تصاویر از دقت مناسبی در استخراج سطوح برفی برخوردار است. همچنین نتایج بررسی تغیرات پوشش برف استان کردستان حاکی از آن است که بیشترین مساحت پوشیده از برف در سال‌های 1379، 1380، 1383، 1385، 1386، 1387، 1389، 1390، 1391، 1392 و 1394 و کمترین آن در سال‌های 1384، 1388، 1395 و 1396 اتفاق افتاده است. بیشترین مساحت پوشیده از برف در دی ماه 1386 با 2/28914 کیلومتر مربع بوده است. بررسی تغییرات ریزش برف در سطح استان نشان می‌دهد بیشترین ریزش برف در سطح استان از آبان تا اسفند در شهرستان دیواندره (آبان 1383، 57/59 درصد)، شهرستان بیجار (بهمن 1379، 93/25 درصد) و شهرستان قروه (دی ماه 1396، 38/25 درصد) اتفاق افتاده است. همچنین تحلیل ارتباط بین ذوب برف با داده‌های اقلیمی نشان می‌دهد که در ماه‌های فروردین و اردیبهشت افزایش بارندگی و در خرداد ماه با کاهش باندگی، روند افزایشی دما موجب آب شدن سطوح برفی در سطح استان شده است.
علمی - پژوهشی
حامد نعمت اللهی؛ داود عاشورلو؛ عباس علیمحمدی؛ الهام خدابنده لو؛ سهیل رادیوم
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 105-122
چکیده
یکی از اهداف مهم در کشاورزی پایدار، حفظ اکوسیستم های سالم با تاکید بر مدیریت منابع زمینی، آبی و طبیعی به منظور تحقق امنیت غذایی در سطوح محلی تا جهانی است. داده های سری زمانی سنجش از دور به عنوان منبعی وسیع و ارزشمند از اطلاعات طیفی و زمانی، توانسته محققان را در پیشبرد اهداف مدیریت مزرعه کمک کند. مدیریت مزرعه همیشه با چالش‌هایی همراه ...
بیشتر
یکی از اهداف مهم در کشاورزی پایدار، حفظ اکوسیستم های سالم با تاکید بر مدیریت منابع زمینی، آبی و طبیعی به منظور تحقق امنیت غذایی در سطوح محلی تا جهانی است. داده های سری زمانی سنجش از دور به عنوان منبعی وسیع و ارزشمند از اطلاعات طیفی و زمانی، توانسته محققان را در پیشبرد اهداف مدیریت مزرعه کمک کند. مدیریت مزرعه همیشه با چالش‌هایی همراه بوده و عدم دسترسی به اطلاعات کمی و کیفی محصولات زراعی از مشکلات این حوزه به شمار می‌رود. هدف از این تحقیق، توسعه و کاربرد شاخصهای وضعیت محصول و مزرعه با استفاده از داده‌های سری زمانی NDVI ماهواره Sentinel-2)) و نقشه نوع محصول مزارع شرکت کشت و صنعت مغان در سال 1396-1395 و شرکت کشت و صنعت شهید رجایی دزفول در سال 1396-1397 است تا به وسیله آن، مناطقی که توسط عواملی همچون بیماری، هجوم آفات و علف های هرز و همچنین مشکلات خاک و عدم توزیع نامناسب آب آبیاری در مزرعه، دچار تغییر فنولوژیکی در طول زمان شده اند، شناسایی شوند. برای این منظور، داده های سری زمانی شاخص NDVI برای 4 نوع محصول (گندم، ذرت، یونجه و چغندرقند) و در مزارع مختلف محاسبه شد و برای نشان دادن وضعیت مزرعه و محصول در هر مزرعه و مزارع نسبت به هم، دو شاخص وضعیت مزرعه و محصول توسعه داده شد. ارزیابی نتایج این شاخص‌ها با مشاهدات زمینی، حاکی از آن است که محصول یونجه در کشت و صنعت مغان و گندم در کشت و صنعت شهید رجایی دزفول به ترتیب 88/88 و 11/94 درصد، بالاترین دقت (صحت کلی) را در بین محصولات منطقه داشتند.
علمی - پژوهشی
حمید صالحی؛ علی شمس الدینی؛ سید مجید میرلطیفی
دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، صفحه 123-140
چکیده
داده های اخذ شده توسط سنجندههای ماهوارهای، به طور معمول به سه دسته تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین، متوسط و بالا تقسیم میشوند. بسیاری از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین و متوسط و قدرت تفکیک زمانی بالا، بهراحتی در دسترس کاربران هستند، در حالیکه تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا، در اکثر مواقع دارای قدرت تفکیک زمانی بالایی نیستند ...
بیشتر
داده های اخذ شده توسط سنجندههای ماهوارهای، به طور معمول به سه دسته تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین، متوسط و بالا تقسیم میشوند. بسیاری از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین و متوسط و قدرت تفکیک زمانی بالا، بهراحتی در دسترس کاربران هستند، در حالیکه تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا، در اکثر مواقع دارای قدرت تفکیک زمانی بالایی نیستند و یا به صورت تجاری و با هزینه بالا در دسترس هستند. علاوه بر این، تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا معمولا فاقد باندهای حرارتی بوده و لذا در مدلکردن فرآیندهای طبیعی، مانند تبخیر- تعرق با محدودیت مواجه هستند. تولید نقشههای تبخیر- تعرق روزانه، با قدرت تفکیک مکانی بالا، همواره یکی از چالشهای محققان سنجش ازدور بوده است. هدف این مطالعه، امکان سنجی تولید نقشههای تبخیر- تعرق روزانه با قدرت تفکیک مکانی 30 متر است. این تحقیق بر روی زمینهای کشت و صنعت امیرکبیر اجرا شده است. برای این منظور ابتدا از بین باندهای 36 گانه تصویر مادیس، باندهایی که از لحاظ طیفی، تقریبا معادل با تصویر لندست 8 بودند، شناسایی شدند. سپس با استفاده از الگوریتمهای SADFAT و STARFM و تصاویر لندست 8 و مادیس، باندهای مرئی و مادون قرمز با قدرت تفکیک زمانی روزانه و قدرت تفکیک مکانی 30 متر تولید شدند و در نهایت با استفاده از الگوریتم سبال، نقشههای تبخیر- تعرق واقعی از باندهای شبیه سازی شده تولید شدند. مقایسه تبخیر- تعرقهای شبیهسازی شده با تبخیر- تعرقهای به دست آمده با روش فائو- پنمن- مانتیث نشان دهنده و است. همچنین مقایسه تبخیر- تعرق شبیهسازی سازی شده با تبخیر- تعرق حاصل از تصویر لندست 8، در همان روز نشاندهنده و است که نشان دهنده عملکرد خوب چهارچوب پیشنهادی برای ریز مقیاس نمایی در این مطالعه است.
