علمی - پژوهشی
فرزانه محسنی؛ مهدی مختارزاده
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 1-22
چکیده
رطوبت خاک در فرایندهای تعاملی بین جو و زمین و تغییرات جهانی اقلیم نقش مهمی ایفا می‌کند. در سه دهة گذشته، محققان بسیاری به تعیین رطوبت خاک، با استفاده از داده‌های سنجش از دوری، توجه داشته‌اند. روش‌های مثلثی و ذوزنقه‌ای از روش‌های سنجش از دوری‌اند که با ترکیب داده‌های حرارتی و مرئی، شاخصی برای میزان رطوبت را تعیین می‌کنند. یکی از ...
بیشتر
رطوبت خاک در فرایندهای تعاملی بین جو و زمین و تغییرات جهانی اقلیم نقش مهمی ایفا می‌کند. در سه دهة گذشته، محققان بسیاری به تعیین رطوبت خاک، با استفاده از داده‌های سنجش از دوری، توجه داشته‌اند. روش‌های مثلثی و ذوزنقه‌ای از روش‌های سنجش از دوری‌اند که با ترکیب داده‌های حرارتی و مرئی، شاخصی برای میزان رطوبت را تعیین می‌کنند. یکی از مهم‌ترین موارد تأثیرگذار در دقت این روش‌ها، دقت تعیین لبه‌های خشک و مرطوب در نمودار پراکندگی دما/ پوشش گیاهی است. درنتیجه، ناتوانی در تعیین لبه‌های مذکور، در برخی روزها و شرایط، امکان استفاده از این روش‌ها را محدود می‌کند. هدف این مطالعه مطرح‌کردن روشی برای تعیین دقیق لبه‌های خشک و اشباع، در تمامی روزها و شرایط، با استفاده از تلفیق داده‌های سری زمانی دما و پوشش گیاهی است. به‌منظور تحقق این هدف، خطوط هم‌رطوبت بهمنزلة خطوطی معرفی می‌شوند که رطوبت در امتداد آنها مقدار ثابتی است و برای تعیین لبه‌های خشک و مرطوب در هر روز به‌کار رفته‌اند. شاخص میزان رطوبت خاک پیشنهادی برای 28 روز در سال 2014، در منطقه‌ای از شهر مونیتوبا در کشور کانادا، با استفاده از ویژگی‌های دو خط انتخاب‌شده از میان خطوط هم‌رطوبت به‌دست‌آمده ازطریق داده‌های دمای سطح، دمای هوا و شاخص پوشش گیاهی سنجندة MODIS، محاسبه و با استفاده از داده‌های زمینی ایستگاه‌های رطوبت‌سنجی شبکة RISMA واقع در این منطقه، ارزیابی شده است. در تمامی 28 روز، تصویر شاخص پیشنهادی که معرف میزان رطوبت خاک است، بهمنزلة خروجی روش پیشنهادی به‌دست آمد. ضریب همبستگی شاخص به‌دست‌آمده با میزان رطوبت خاک در روزهای بدون پوشش گیاهی به 92/0 رسیده و این مقدار ضریب همبستگی، در روزهای با پوشش گیاهی انبوه، کمتر بوده است.
علمی - پژوهشی
حامد حبیبی؛ محمد طالعی؛ قاسم جوادی
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 22-36
چکیده
انبارهای توزیع در اقتصاد کشور اهمیت فراوانی دارند و درصد معتنابهی از دارایی‌ها در انبارها انباشته شده است. انتخاب بهترین مکان تأثیر مهمی در عملکرد و بازدهی اقتصادی انبارها و کاهش هزینة زنجیرة تأمین دارد. ارزیابی موقعیت انبارها مسئلة تصمیم‌گیری چندمعیاره، شامل معیارهای کمی و کیفی است. در این پژوهش، یک مدل تصمیم‌گیری مبتنی‌بر سیستم ...
بیشتر
انبارهای توزیع در اقتصاد کشور اهمیت فراوانی دارند و درصد معتنابهی از دارایی‌ها در انبارها انباشته شده است. انتخاب بهترین مکان تأثیر مهمی در عملکرد و بازدهی اقتصادی انبارها و کاهش هزینة زنجیرة تأمین دارد. ارزیابی موقعیت انبارها مسئلة تصمیم‌گیری چندمعیاره، شامل معیارهای کمی و کیفی است. در این پژوهش، یک مدل تصمیم‌گیری مبتنی‌بر سیستم اطلاعات مکانی، برای ارزیابی موقعیت‌های بالقوه مناسب جهت جانمایی انبارهای توزیع محصولات در سطح استان تهران، مطرح شده است. فرایند ارائه‌شده شامل چهار مرحلة اصلی است. در مرحلة اول، معیارهای گوناگون استخراج و داده‌های مورد نیاز در بستر GIS جمع‌آوری شد. در گام دوم، کارشناسان و متخصصان مورد نظر شاخص‌های ارزیابی را مشخص و با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه (ANP)، آنها را وزن‌دهی و تلفیق کردند. سومین مرحله اجرای مدل و نیز تعریف سناریوهای متفاوت مبتنی‌بر روش میانگین وزن‌دار ترتیبی (OWA) برای لحاظ‌کردن میزان ریسک و جبران‌شدگی در فرایند تصمیم‌سازی است. درنهایت، با استفاده از داده‌های استان تهران، کارآیی مدل ارزیابی و نتایج تحلیل شد. در پایان، ازطریق تلفیق خروجی حاصل از سناریوهای گوناگون، مکان‌هایی که در بیشتر سناریوها بهمنزلة گزینة خوب تعیین شده بودند، گزینه‌های مناسب با پایداری در نتایج تصمیم در نظر گرفته شدند. استفاده از روش تلفیقی ANP-OWA در تولید و ارزیابی سناریوهای متفاوت مبتنی‌بر میزان ریسک در تصمیم‌گیری و تحلیل حساسیت، در قالب تولید نقشة جدید حاصل از تلفیق سناریوهای گوناگون، ازجمله نوآوری‌های این تحقیق است که به بهبود انجامیده است.
علمی - پژوهشی
زهره معصومی؛ مژگان امیراصلانی؛ ابوالفضل رضایی
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 37-58
چکیده
توسعة روزافزون شهر و رشد بی‌رویة جمعیت شهری منجر به گسترش مهارنشدنی ساختار فضایی شهرها شده است. این مسئله لزوم هدایت آگاهانه، ساماندهی و آمایش سرزمین را دوچندان کرده است. شهر زنجان، با توجه به محدودیت‌های فیزیکی و زیست‌محیطی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق درمورد توسعة شهری است. هدف تحقیق حاضر تعیین جهت بهینة گسترش شهر، با درنظرگرفتن ...
بیشتر
توسعة روزافزون شهر و رشد بی‌رویة جمعیت شهری منجر به گسترش مهارنشدنی ساختار فضایی شهرها شده است. این مسئله لزوم هدایت آگاهانه، ساماندهی و آمایش سرزمین را دوچندان کرده است. شهر زنجان، با توجه به محدودیت‌های فیزیکی و زیست‌محیطی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق درمورد توسعة شهری است. هدف تحقیق حاضر تعیین جهت بهینة گسترش شهر، با درنظرگرفتن معیارهای توسعة آتی است. برای تعیین زمین‌های مناسب برای توسعة بهینة آتی، از مجموعة دَه معیار در قالب عوامل زیست‌محیطی، فیزیکی و اجتماعی استفاده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل معیارهای منتخب پژوهش، با استفاده از دیدگاه‌های کارشناسان مربوط به حوزة بحث و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، این معیارها ارزش‌گذاری شدند. در ادامه، با اوزان به‌دست‌آمده در قالب تحلیل‌های مکانی در محیط، سیستم‌های اطلاعات مکانی بر معیارها اعمال شد. در پایان، با به‌کارگیری روش تاپسیس (TOPSIS) بهمنزلة روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، اولویت اراضی مناسب توسعة شهر در محدودة قانونی به‌دست آمد. نتایج بیانگر آن است که مناسب‌ترین مکان‌ها برای گسترش آتی شهر، نخست، زمین‌های شمال‌شرق و شرقی و در اولویت دوم، زمین‌های شمال‌غرب است. همچنین، 15٪ گسترش از سال 2005 در زمین‌های نامطلوب بوده است.
علمی - پژوهشی
طیبه مناقبی؛ یاسر مقصودی؛ محمدجواد ولدان‌زوج
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 59-72
چکیده
این مقاله روشی برای بهبود نتایج حاصل از الگوریتم وارونگی سه‌مرحله‌ای، با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی پلاریمتری راداری و برمبنای مدل دولایه‌ای پراکنش حجمی نامنظم روی سطوح، عرضه می‌کند. در روش مرسوم سه‌مرحله‌ای، مقادیر فاز زمین و ضریب میرایی و ارتفاع لایة حجمی، در یک روند سه‌مرحله‌ای هندسی و بدون نیاز به داده مبنای مدل رقومی ...
بیشتر
این مقاله روشی برای بهبود نتایج حاصل از الگوریتم وارونگی سه‌مرحله‌ای، با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی پلاریمتری راداری و برمبنای مدل دولایه‌ای پراکنش حجمی نامنظم روی سطوح، عرضه می‌کند. در روش مرسوم سه‌مرحله‌ای، مقادیر فاز زمین و ضریب میرایی و ارتفاع لایة حجمی، در یک روند سه‌مرحله‌ای هندسی و بدون نیاز به داده مبنای مدل رقومی ارتفاعی زمین یا اطلاعات اولیه برآورد می‌شوند. در این روش، برآورد مقادیر میرایی و ارتفاع لایة حجمی، در مرحلة سوم و با جستوجو در فضایی دوبعدی، انجام می‌شود. در الگوریتم بهبودیافتة مطرحشده، معرفی یک شاخص هندسی جدید برمبنای میزان نفوذ سیگنال حجمی در جنگل، دامنة جستوجوی مقدار میرایی در مرحلة سوم را محدود می‌کند. شاخص مطرحشده، در جایگاه اطلاعات کمکی، سبب می‌شود جستوجو در محدودة مناسبتری صورت پذیرد. الگوریتم عرضهشده روی داده‌های پلاریمتری اینترفرومتری تکخطمبنا و تکفرکانس باند L سنجندة ESAR اجرا شد. محدودیت ایجادشده در دامنة مقدار عددی میرایی، در مقایسه با روش سه‌مرحله‌ای، بهبود میانگین دقت 5/2 متر را در ارتفاع برآوردشده نتیجه داد.
علمی - پژوهشی
زهرا حسین‌نژاد؛ مهدی نصری
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 72-94
چکیده
فرایند انطباق تصویر یکی از شاخه‌های مهم در زمینة پردازش تصویر است که پیش‌پردازشی ضروری، جهت استفاده از اطلاعات تصاویر چندسنجندة سنجش از دوری محسوب می‌شود. الگوریتم تبدیل ویژگی مقیاس ثابت(SIFT) از رایج‌ترین روش‌های مبتنی‌بر ویژگی است که به‌طور گسترده، برای انطباق این تصاویر استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این الگوریتم ...
بیشتر
فرایند انطباق تصویر یکی از شاخه‌های مهم در زمینة پردازش تصویر است که پیش‌پردازشی ضروری، جهت استفاده از اطلاعات تصاویر چندسنجندة سنجش از دوری محسوب می‌شود. الگوریتم تبدیل ویژگی مقیاس ثابت(SIFT) از رایج‌ترین روش‌های مبتنی‌بر ویژگی است که به‌طور گسترده، برای انطباق این تصاویر استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این الگوریتم ایجاد تناظرهای نادرست بسیار زیاد است. در این مقاله، به‌منظور افزایش دقت انطباق تصویر چندسنجندة سنجش از دوری، روش جدیدی براساس روابط فضایی نقاط متناظر SIFT پیشنهاد شده است که تناظرهای نادرست را به تناظرهای درست تبدیل می‌کند. در ابتدا، مشخص‌کردن نقاط کلیدی و تناظریابی اولیه، با استفاده از الگوریتم SIFT، انجام می‌شود. سپس، با استفاده از روش پیشنهادی مبتنی‌بر تبدیل افاین، تناظرهای نادرست اصلاح و فرایند انطباق صورت می‌گیرد. نوآوری دیگرِ مقاله پیشنهادِ دو معیار جدید برای ارزیابی کارآیی روش‌های انطباق تصویر، علاوه‌بر معیارهای کلاسیک دقت تناظریابی، نرخ تکرارپذیری ویژگی و تعداد تناظرهای درست است که بیان می‌کند، به‌دلیل ضعف معیارهای کلاسیک، تعداد کل تناظرها را در نظر نمی‌گیرند. نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهد روش پیشنهادی مقاله باعث بهبود میانگین 48/11 درصدی در نرخ تکرارپذیری و میانگین 20/14 درصدی ضریب همبستگی در مقایسه با روش رانساک شده و این روش پیشنهادی می‌تواند بهمنزلة روشی جدید و کارآ در بهبود تناظریابی این تصاویر به‌کار رود.
علمی - پژوهشی
سجاد پیروزی‌نژاد؛ کریم سلیمانی؛ محمود حبیب‌نژاد؛ رضا ذاکری‌نژاد
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 95-110
چکیده
شواهد نشان می‌دهد که سنجش از دور ارزش خود را بهمنزلة ابزاری قدرتمند در سراسر جهان تثبیت کرده است. سنجش از دور می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و زمان اجرای طرح‌ها را کوتاه کند؛ به‌ویژه با داشتن دیدی جامع از مناطق بزرگ که دسترسی به آنها دشوار است. هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی فرسایش خندقی، با استفاده از داده‌های سنجش از دور و مدل ...
بیشتر
شواهد نشان می‌دهد که سنجش از دور ارزش خود را بهمنزلة ابزاری قدرتمند در سراسر جهان تثبیت کرده است. سنجش از دور می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و زمان اجرای طرح‌ها را کوتاه کند؛ به‌ویژه با داشتن دیدی جامع از مناطق بزرگ که دسترسی به آنها دشوار است. هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی فرسایش خندقی، با استفاده از داده‌های سنجش از دور و مدل مکسنت (Maxent) در حوضة الوند، در بخش غربی استان کرمانشاه است. حوضة الوند، به‌دلیل وسعت و آلوده‌بودن به مین و هم‌مرزبودن با کشورعراق، با مشکل دسترسی مواجه است. از سوی دیگر، قالب‌بودن اراضی مارنی و نبود پوشش گیاهی مناسب باعث چیرگی فرسایش خندقی در منطقه شده است. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، با کار ترکیبی حاصل از بازدید میدانی و سنجش از دور که در محیط گوگل ارث انجام گرفت، لایة تحلیل مکانی مورد نیاز مدل مکسنت تهیه و پهنة مناطق خندقی رقومی‌سازی شد و به‌صورت متغیرهای مستقل، به مدل معرفی شد. همچنین، برای تجزیه و تحلیل سطح زمین، مدل رقومی ارتفاعی رادار سنجندة الوس به‌کار رفت و پانزده لایة محیطی با دقت تفکیک دَه متر بهمنزلة متغیرهای وابسته تهیه شدند. با استفاده از این مدل کمی و آماری، سه هدف ذیل تحقق یافت: 1. میزان تأثیر هر لایة محیطی با استفاده از آزمون Jackknife به‌دست آمد؛ 2. روند بیشترین و کمترین تأثیر هر پارامتر، با استفاده از رگرسیون لجستیک، بررسی شد؛ 3. نقشة پتانسیل فرسایش خندقی برای کل منطقه تهیه شد. سپس اعتبارسنجی مدل، با استفاده از منحنی ROC و محاسبة مساحت زیرمنحنی(AUC) ، صورت گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد مؤثرترین شاخص در ایجاد فرسایش خندقی مربوط به شاخص ارتفاع، فاصلة عمودی از سطح کانال و تجمع جریان است و اعتبارسنجی برابر با AUC=0.899 است که سطح خوب نتایج را نشان می‌دهد.
علمی - پژوهشی
داوود عاشورلو؛ حسین عقیقی؛ علی‌اکبر متکان؛ حامد نعمت‌اللهی
دوره 9، شماره 4 ، مرداد 1396، صفحه 111-128
چکیده
بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای گندم ازجمله مهم‌ترین بیماری‌های غلات در ایران و سایر کشورهای دنیا محسوب می‌شوند که سالیانه خسارات جبران‌ناپذیری را به اقتصاد کشاورزی وارد می‌کنند و در اغلب موارد، هم‌زمان رخ می‌دهند. بنابراین در این تحقیق، اثر بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای گندم در بازتابندگی برگ، با استفاده از شاخص‌های طیفی در ...
بیشتر
بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای گندم ازجمله مهم‌ترین بیماری‌های غلات در ایران و سایر کشورهای دنیا محسوب می‌شوند که سالیانه خسارات جبران‌ناپذیری را به اقتصاد کشاورزی وارد می‌کنند و در اغلب موارد، هم‌زمان رخ می‌دهند. بنابراین در این تحقیق، اثر بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای گندم در بازتابندگی برگ، با استفاده از شاخص‌های طیفی در مدل تاج‌پوشش، بررسی شد. بدین‌منظور، شاخص‌های گوناگون پوشش گیاهی استخراج‌شده از طیف برگ بیمار ارزیابی شدند. برای این کار، میزان گسترش بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای سطح برگ و درجات متفاوت آنها، با استفاده از دوربین دیجیتال و الگوریتم چندمرحله‌ای شامل تبدیلات رنگ، تهیة ماسک، استفاده از بافت و طبقه‌بندی حداکثر احتمال، استخراج شد. همچنین نتایج نشان داد، با افزایش نسبت سطح بیمار برگ، مقادیر عددی شاخص‌ها تغییر می‌کند؛ درحالی‌که پراکندگی داده‌ها به‌صورت کاملاً مشخصی افزایش می‌یابد. بیشترین میزان همبستگی برای شاخص NDVI برابر با 9/0و حداقل در شاخص حداکثر شیب قرمز برابر با 2/0 است. با ارائة معیار همانندی، دامنة تغییرات و نیز پراکندگی درون‌کلاسی، روابط طیف و بیماری بررسی و مشخص شد که با گسترش بیماری، معیارهای مورد اشاره تغییر می‌یابند. اگرچه در بیماری زنگ زرد این تغییرات دیده نمی‌شود، در شاخص‌های گوناگون طیفی با افزایش میزان بیماری، اختلاط طیفی در بخش‌های متفاوت زرد، نارنجی، قهوه‌ای و مردة گیاه دلیلی بر پراکندگی داده‌ها با گسترش بیماری محسوب می‌شود.
