مقاله پژوهشی
مریم تیموری؛ مهدی مختارزاده؛ محمدجواد ولدان زوج
چکیده
در این مقاله، به‌منظور رفع برخی محدودیت‌های شناسایی ساختمان در تصاویر چندطیفی، از دادة SAR به‌منزلة دادة مکمل استفاده می‌شود. در روش پیشنهادی، برای استفادة همزمان از اطلاعات مفید در تصاویر رادار و چندطیفی، استراتژی مبتنی‌بر تلفیق تصاویر، با هدف شناسایی ساختمان، مطرح می‌شود. همچنین، ازآنجاکه انتخاب ویژگی نقش بسزایی در شناسایی ...
بیشتر
در این مقاله، به‌منظور رفع برخی محدودیت‌های شناسایی ساختمان در تصاویر چندطیفی، از دادة SAR به‌منزلة دادة مکمل استفاده می‌شود. در روش پیشنهادی، برای استفادة همزمان از اطلاعات مفید در تصاویر رادار و چندطیفی، استراتژی مبتنی‌بر تلفیق تصاویر، با هدف شناسایی ساختمان، مطرح می‌شود. همچنین، ازآنجاکه انتخاب ویژگی نقش بسزایی در شناسایی و طبقه‌بندی عوارض دارد، اغلب روش‌های مرسوم و رایج در این زمینه، مانند الگوریتم ژنتیک، نیازمند داده‌های آموزشی‌اند؛ اما دردسترس‌نبودن همیشگی این نوع داده‌های آموزشی یکی از دغدغه‌های مهم محققان به‌شمار می‌آید. پس در این تحقیق، دو روش انتخاب ویژگی فیلترمبنا بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا روش‌های یادشده می‌توانند، در مواقع لازم (نبودِ دادة آموزشی)، جایگزین الگوریتم ژنتیک شوند؟ بنابراین، در پژوهش حاضر، ابتدا بردار ویژگی بهینه از تصویر چندطیفی و SAR، با سه روش MNF وPCA و ژنتیک، تعیین و هریک جداگانه وارد هر دو طبقه‌بندی‌کنندة شبکة عصبی و SVM می‌شود. سپس به‌منظور رفع مشکلاتی، همچون تشابه طیفی پشت‌بام‌ها با پوشش آسفالت خیابان‌ها، در تصاویر چندطیفی و بهبود نتایج، دو تصویر چندطیفی و SAR در سطح ویژگی تلفیق می‌شود. در نهایت و در مرحلة بعدی، بهترین تصاویر طبقه‌بندی‌شده با شبکة عصبی و SVM، در تمامی بررسی‌های صورت‌گرفته تا به این مرحله، وارد تلفیق در سطح تصمیم‌گیری می‌شوند. نحوة تلفیق در سطح تصمیم‌گیری بدین‌صورت است که اطلاعات همسایگی هر پیکسل در قالب پنجرة مکانی متحرک در ابعاد متفاوت، با هدف تصمیم‌گیری درمورد ماهیت هر پیکسل، استفاده می‌شود. بنابراین، نتایج حاصل‌شده در این تحقیق، با صحت کلی و دقت شناسایی ساختمان، به‌ترتیب 92.82% و 80.14% بیانگر عملکرد مناسب این روش است.
مقاله پژوهشی
ناهید حق شناس؛ علی شمس الدینی؛ حسین عقیقی
چکیده
آگاهی از میزان تاج‌پوشش درختان در مناطق شهری به‌علت تأثیرات آن در کاهش آلودگی‌‌های هوا، کاهش آلودگی صوتی، جلوگیری از باد، ذخیرة نزولات آسمانی، و کاهش و کنترل رواناب‌های شهری بسیار ضروری است. ازآنجاکه استخراج تاج‌پوشش درختان با روش‌های دستی بسیار وقت‌گیر و پرهزینه است، تکنیک‌های سنجش از دور می‌توانند ابزار مناسبی برای تأمین ...
بیشتر
آگاهی از میزان تاج‌پوشش درختان در مناطق شهری به‌علت تأثیرات آن در کاهش آلودگی‌‌های هوا، کاهش آلودگی صوتی، جلوگیری از باد، ذخیرة نزولات آسمانی، و کاهش و کنترل رواناب‌های شهری بسیار ضروری است. ازآنجاکه استخراج تاج‌پوشش درختان با روش‌های دستی بسیار وقت‌گیر و پرهزینه است، تکنیک‌های سنجش از دور می‌توانند ابزار مناسبی برای تأمین این داده‌ها باشند. در طبقه‌بندی شیء‌پایه، انتخاب پارامترهای بهینة قطعه‌بندی، به‌ویژه پارامتر مقیاس، اهمیت بسیاری دارد و معمولاً با شیوة آزمایش و خطا تعیین می‌شود که کاملاً تجربی است. بنابراین، یکی از اهداف این پژوهش انتخاب مقیاس بهینة قطعه‌بندی به‌صورت خودکار است. همچنین، پس از استخراج قطعات، لازم است با یک روش طبقه‌بندی، قطعات استخراج‌شده تعیین کاربری/ پوشش زمین شوند و در این زمینه، انتخاب نوع روش طبقه‌بندی در نتیجة نهایی طبقه‌بندی شیء‌پایه بسیار اهمیت دارد. ازاین‌رو، پس از قطعه‌بندی با استفاده از داده‌های لیدار و تصاویر هوایی از شهر واهینگن در آلمان و تعیین ویژگی‌های مهم مستخرج از قطعات، با استفاده از روش انتخاب ویژگی برمبنای جنگل تصادفی، قطعات مربوط به تاج‌پوشش درختان از سایر قطعات تفکیک شد. این کار با بهره‌گرفتن از شیوه‌های یادگیری ماشین شامل ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی و درخت تصمیم‌گیری صورت گرفت. نتایج نشان‌دهندة برتری الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، به‌منزلة برترین الگوریتم طبقه‌بندی‌کننده، و مقیاس 25، به‌منزلة بهترین مقیاس انتخابی، بود و در نهایت، الگوریتم‌های ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی و درخت تصمیم‌گیری در مقیاس 25، به‌ترتیب، با شاخص‌های کیفیت 79.90 و 79.16 و 76.90 توانستند تاج‌پوشش درختان را استخراج کنند.
علمی - پژوهشی
مژده محمدی خشوئی؛ محمد رضا اختصاصی؛ علی طالبی؛ سید زین العابدین حسینی
چکیده
اجرای موفقیت‌آمیز انواع مدل‌های در مقیاس منطقه‌ای به انتخاب نوع داده و الگوریتم مناسب بازمی‌گردد. این نکته، در کنار ممکن‌نبودن اندازه‌گیری تمامی اجزای طبیعت، منجر به شکل‌گیری تحولی بزرگ در شیوة درک پدیده‌ها شده است. در این شیوه، می‌توان هر جزء از طبیعت را به‌صورت یک عدد کمّی هندسة فراکتال درآورد. در پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی ...
بیشتر
اجرای موفقیت‌آمیز انواع مدل‌های در مقیاس منطقه‌ای به انتخاب نوع داده و الگوریتم مناسب بازمی‌گردد. این نکته، در کنار ممکن‌نبودن اندازه‌گیری تمامی اجزای طبیعت، منجر به شکل‌گیری تحولی بزرگ در شیوة درک پدیده‌ها شده است. در این شیوه، می‌توان هر جزء از طبیعت را به‌صورت یک عدد کمّی هندسة فراکتال درآورد. در پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی بعد فراکتال شبکة زهکشی روی سازندهای زمین‌شناسی حوضة دشت یزد‌ـ اردکان، همزمان روی الگوریتم‌های جریان یک‌سویه و چندسویه و DEMهای SRTM و استر (ASTER) و نقشه‌های توپوگرافی 25000/1 تمرکز شده است تا، در نهایت، مقادیر بعد فراکتال از نقشة شبکه‌زهکشی نزدیک به واقعیت زمینی استخراج شود. با مقایسة نتایج، کمترین اختلاف، در مقادیر طول و رتبة آبراهه، متعلق به نقشه‌های توپوگرافی 25000/1 و بعد از آن، مدل رقومی استر و الگوریتم چندسویه است. هرچند الگوریتم چندسویه جزئیات بیشتری از شبکة زهکشی نشان می‌دهد؛ از نظر تعداد رتبه‌های آبراهه، به‌ویژه رتبة 1، با نقشة واقعیت زمینی تفاوت دارد. بنابراین، با توجه به حساسیت بعد فراکتال به کوچک‌ترین تغییر در شبکة زهکشی، شبکة زهکشی نقشه‌های توپوگرافی با بیشترین انطباق با واقعیت زمینی انتخاب شد. میانگین بعد فراکتال 149/1 و 16/1 و 207/1، به‌ترتیب، نشان‌دهندة سازند آهک تفت، گرانیت و کهر است. درواقع، بین بعد فراکتال و حساسیت سازندهای زمین‌شناسی ارتباط معنی‌داری وجود دارد (سطح 0.99)؛ به‌نحوی‌که، با افزایش حساسیت سنگ‌شناسی و به‌تبع آن، تراکم زهکشی، عدد فراکتال افزایش می‌یابد. بنابراین، می‌توان ادعا کرد که تحلیل ابعاد فراکتال شبکة زهکشی روی سازندهای زمین‌شناسی بررسی سریع و دقیقی از فرسایش‌پذیری واحدها ارائه می‌کند.
مقاله پژوهشی
مائده بهی فر؛ عطاالله عبدالهی؛ مجید کیاورز؛ دکتر فرشاد امیراصلانی
چکیده
خشکسالی از مهم‌ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام‌شده به شدت خشکسالی پرداخته‌اند و معمولاً سایر ویژگی‌های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین‌بار، قابلیت شاخص‌های هواشناسی و داده‌های ماهواره‌ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعة تمامی ویژگی‌های خشکسالی، ...
بیشتر
خشکسالی از مهم‌ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام‌شده به شدت خشکسالی پرداخته‌اند و معمولاً سایر ویژگی‌های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین‌بار، قابلیت شاخص‌های هواشناسی و داده‌های ماهواره‌ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعة تمامی ویژگی‌های خشکسالی، در دو حوزة داخلی و ساحلی کشور، استفاده شده است. بدین‌منظور، شاخص SPI با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای بارش TRMM محاسبه شده و سپس مشخصه‌های خشکسالی مانند شدت، تداوم، بزرگی و گسترة خشکسالی، به‌صورت مکانی، در سطح حوزه مطالعه شد. نتایج نشان‌دهندة همبستگی کلی 0.94 بین SPI محاسبه‌شده از تصویر و داده‌های ایستگاهی بوده است. حداکثر شدت خشکسالی در منطقة مورد مطالعه برابر با 4.19- بوده که در آذر سال 1389 اتفاق افتاده است. علاوه‌براین، فراوانی وقوع خشکسالی‌های فرین، در دو مقیاس زمانی شش و دوازده‌ماهه، در حوزة داخلی بیشتر از حوزة ساحلی بوده است. در بازة مورد مطالعه، در مقیاس زمانی شش‌ماهه، 60% از رویدادهای خشکسالی حوزة بزرگی خفیف‌تر از 18.3- داشته‌اند. نتایج نشان داد، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، به‌خوبی می‌توان به مشخصة گسترة خشکسالی دست یافت؛ درحالی‌که با استفاده از سایر روش‌ها قابل محاسبه نیست. علاوه‌براین، با به‌کارگیری تصاویر ماهواره‌ای، می‌توان مشخصه‌های خشکسالی را در سطح حوزه، به‌صورت مکانی، مطالعه کرد و چنین کاری با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست. نتایج تحقیق مؤید مزیت به‌کارگیری داده‌های بارش ماهواره‌ای در مطالعة خشکسالی بوده است.
مقاله پژوهشی
محمد مومنی اصفهانی؛ امیر شاهرخ امینی
چکیده
مادة آلی محلول رنگی (CDOM) مقیاس مهمی در سنجش کیفیت آب است. می‌توان اذعان کرد CDOM نور موجود در لایه‌های آب را کاهش می‌دهد و فعالیت‌های بیولوژیکی فتوسنتز را مختل می‌کند و سرانجام، مانع رشد جمعیت فیتوپلانکتون‌‌هایی می‌شود که برای زنجیرة غذای آبزیان ضروری‌اند. در بیشتر تحقیق‌هایی که تا کنون به انجام رسیده، از طول موج خاصی برای اندازه‌گیری ...
بیشتر
مادة آلی محلول رنگی (CDOM) مقیاس مهمی در سنجش کیفیت آب است. می‌توان اذعان کرد CDOM نور موجود در لایه‌های آب را کاهش می‌دهد و فعالیت‌های بیولوژیکی فتوسنتز را مختل می‌کند و سرانجام، مانع رشد جمعیت فیتوپلانکتون‌‌هایی می‌شود که برای زنجیرة غذای آبزیان ضروری‌اند. در بیشتر تحقیق‌هایی که تا کنون به انجام رسیده، از طول موج خاصی برای اندازه‌گیری ضریب جذب CDOM استفاده شده است اما، در این تحقیق، امکان استفاده از گسترة وسیعی از باندهای طیف مرئی، برای تعیین مادة آلی محلول رنگی، در طول موجهای 443-254 (254، 260، 350، 375، 400، 412، 440، 443) نانومتر در ماهوارة لندست 8 بررسی شده؛ ضمن آنکه مناسب‌ترین نسبت باند برای اندازه‌گیری مادة آلی محلول، در طول موجهای قابل اندازه‌گیری، با استفاده از الگوریتم SVR (اجزای این پارامتر بهینه‌سازی شده است) به‌دست آمده است. در پژوهش حاضر، نسبت باندهای Coastal به قرمز (R1/R4)، آبی به قرمز (R2/R4) و نسبت باندهای سبز به قرمز (R3/R4) برای بازیابی CDOM در نظر گرفته شده است. براساس نتایج و با توجه به ضریب تعیین (71/0=R2) و میزان خطاها ( m161/1MSE=،m-1 077/1RMSE= وm-1 946/0MAE=) می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از نسبت باندهای سبز به قرمز در ماهوارة لندست 8 مناسب‌ترین گزینه برای تعیین مادة آلی محلول رنگی است. افزون‌براین، نتایج این تحقیق مشخص کرده‌اند که اندازه‌گیری CDOMدر طول موج 440 نانومتر می‌تواند شاخص مناسبی برای بررسی کیفیت دریاچه‌ها، براساس غلظت آنها، محسوب شود.
مقاله پژوهشی
سعید مجرد
چکیده
منطقة مورد مطالعه در نیمة شمال‌شرق نیریز در استان فارس واقع شده است. ازنظر زمین‌شناسی ساختاری، منطقة مورد مطالعه در زون سنندج‌ـ سیرجان و با روند عمومی شمال‌غرب‌ـ جنوب‌شرق قرار دارد. واحدهای زمین‌شناسی را واحدهای آهکی، سریسیت‌ـ کلریت شیست و آمفیبولیتی تشکیل می‌دهند. در این پژوهش، از تصاویر سنجندة استر (ASTER) و داده‌های مغناطیس‌سنجی ...
بیشتر
منطقة مورد مطالعه در نیمة شمال‌شرق نیریز در استان فارس واقع شده است. ازنظر زمین‌شناسی ساختاری، منطقة مورد مطالعه در زون سنندج‌ـ سیرجان و با روند عمومی شمال‌غرب‌ـ جنوب‌شرق قرار دارد. واحدهای زمین‌شناسی را واحدهای آهکی، سریسیت‌ـ کلریت شیست و آمفیبولیتی تشکیل می‌دهند. در این پژوهش، از تصاویر سنجندة استر (ASTER) و داده‌های مغناطیس‌سنجی زمینی، به‌منظور پتانسیل‌یابی و شناسایی نواحی امیدبخش دگرسانی و تحلیلی بر سیستم حاکم کانی‌زایی آهن‌دار در منطقة مورد مطالعه، استفاده شده است. علاوه‌براین، روش‌های ترکیب رنگی کاذب، نسبت‌گیری باندی و تحلیل مؤلفة اصلی روی داده‌های استر به‌کار رفت و مناطق دارای کانی‌زایی آهن‌دار و دگرسانی‌های هیدروکسیدهای آهن مشخص شدند. با استفاده از پردازش‌های کمّی و کیفی داده‌های مغناطیس‌سنجی زمینی، نقشه‌های باقی‌ماندة مغناطیسی، نقشة برگردان‌به‌قطب، ادامة فراسو، مشتق قائم مرتبة اول، زاویة کجی (نقشة تیلت)، سیگنال تحلیلی در منطقة مورد مطالعه تهیه شد. در نهایت و پس از تمامی پردازش‌های دورسنجی و مغناطیس‌سنجی زمینی، چهار آنومالی کانی‌زایی آهن‌دار امیدبخش در این منطقه شناسایی شد. برای اعتبارسنجی این نتایج، حدود 52 نمونه از منطقه برداشت شد و نمونه‌ها به‌روش XRD تجزیه شدند. پنج گمانة حفاری، تا عمق حدود 140متری از سطح زمین، انجام شد که با نتایج حاصل از پردازش‌های صورت‌گرفته مطابقت و هم‌خوانی کامل دارند. به همین دلیل، استفاده از روش‌های یادشده برای دسترسی به نتایج مناسب‌تر، به‌منظور انطباق نتایج داده‌ها با هم، ضروری به‌نظر می‌رسد.
مقاله پژوهشی
علی اکبر متکان؛ علیرضا وفائی نژاد؛ ایمان بهارلو؛ احمد خادم الحسینی
چکیده
یکی از مهم‌ترین مدهای حمل‌ونقل عمومی شبکة حمل‌ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور راه‌اندازی شبکة مترو، توسعة مرحله‌به‌مرحله با بهره‌برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به‌دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکة متروی ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین مدهای حمل‌ونقل عمومی شبکة حمل‌ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور راه‌اندازی شبکة مترو، توسعة مرحله‌به‌مرحله با بهره‌برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به‌دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکة متروی اصفهان در افق 1410، با رویکرد عدالت مکانی، از دو جنبة افقی و عمودی در پنج طبقة اجتماعی، با استفاده از شاخص‌های ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص سطح سرویس (عرضه) حمل‌ونقل همگانی و دسترسی است. آنچه این تحقیق را از دیگر پژوهش‌های مشابه متمایز می‌نماید بررسی وضعیت دسترسی به شبکة هریک از خطوط مترو و در نهایت، تمامی خطوط و برآورد رشد جمعیت تا افق 1410 است که نقش مؤثری در تصمیم‌گیری برنامه‌ریزان شهری، به‌منظور توسعة دیگر مدهای حمل‌ونقل شهری ایفا می‌کند. نتایج این تحقیق نشان داده که ضرایب جینی، در دسترسی به شبکة مترو در شهر اصفهان، در بررسی عدالت افقی از عدالت عمودی بیشتر است که این نکته از بی‌عدالتی بسیار در توزیع دسترسی گروه‌های حساس و نیازمند اجتماعی به شبکة مترو خبر می‌دهد؛ به‌طوری‌که ضریب جینی در دسترسی شهروندان به تمامی خطوط، در عدالت افقی، برابر با 0.42 و در عدالت عمودی، در پنج طبقه شامل افراد بیشتر از شصت سال، کمتر از پانزده سال، فاقد ماشین شخصی، مهاجران، خانوارهای با مساحت سکونت کمتر از پنجاه مترمربع به‌ترتیب برابر با 0.45، 0.49، 0.5، 0.54 و 0.6 است.
