نشریه سنجش از دور و GIS ایران - مقالات آماده انتشار

بررسی قابلیت داده‌های طیفی سنجندة OLI ماهوارة لندست8 در برآورد مشخصة تراکم جنگل‌های زاگرس میانی (مطالعة موردی: منطقة حفاظت‌شدة مانشت استان ایلام)

جلال عزیز؛ امیراسلام بنیاد؛ ایرج حسن‌زاد ناورودی

دوره 7، شماره 1 ، اسفند 1394، ، صفحه 117-132

چکیده

به‌منظور ارزیابی قابلیت تصاویر سنجندة OLI ماهوارة ‌‌لندست8 در تهیة ‌‌نقشة ‌‌تراکم تاج‌پوشش جنگل‌های زاگرس، ابتدا پنجره‌ای از تصاویر سنجندة ‌‌مذکور از جنگل‌های منطقة ‌‌حفاظت‌شدة ‌‌مانشت با مساحت 2300 هکتار در استان ایلام انتخاب شد.برای تهیة ‌‌نمونه‌های تعلیمی و برآورد صحت طبقه‌بندی‌ها، نقشة ‌‌واقعیت زمینی به‌‌‌شکل ... بیشتر به‌منظور ارزیابی قابلیت تصاویر سنجندة OLI ماهوارة ‌‌لندست8 در تهیة ‌‌نقشة ‌‌تراکم تاج‌پوشش جنگل‌های زاگرس، ابتدا پنجره‌ای از تصاویر سنجندة ‌‌مذکور از جنگل‌های منطقة ‌‌حفاظت‌شدة ‌‌مانشت با مساحت 2300 هکتار در استان ایلام انتخاب شد.برای تهیة ‌‌نمونه‌های تعلیمی و برآورد صحت طبقه‌بندی‌ها، نقشة ‌‌واقعیت زمینی به‌‌‌شکل نمونه‌ای از طریق نمونه‌برداری به‌‌‌روش منظم-تصادفی با 100 قطعه‌نمونة ‌‌مربعی‌شکل (36/0 هکتاری) روی شبکه‌ای با ابعاد 500×400 متر تهیه شد. در هر قطعه‌نمونه، سطح تاج‌پوشش تمامی درختان اندازه‌گیری شد و درصد تاج پوشش در هر قطعه‌نمونه به‌دست آمد. پس از انتخاب نمونه‌های تعلیمی و مجموعة ‌‌باندهای مناسببا استفاده از معیار واگرایی تبدیل‌شده، طبقه‌بندی داده‌ها به‌‌‌روش نظارت‌شده و با استفاده از خوارزمی‌های حداقل فاصله از میانگین و حداکثر احتمال انجام شد.نتایج حاصل از طبقه‌بندی با استفاده از معیار‌‌های تعیین صحت نشان دادند که خوارزمیِ حداقل فاصله از میانگین با صحت کلی و ضریب کاپای 80 درصد و 68/0 در مقایسه با خوارزمیِ حداکثر احتمال با صحت کلی و ضریب کاپای 60 درصد و 35/0 در طبقه‌بندی تراکم تاج‌‌پوشش بهتر عمل می‌کند. بازبودن تاج‌‌پوشش و همچنین اختلاط بازتاب خاک و پوشش گیاهی در این منطقه مانع دستیابی به نتایج مطلوب‌‌تر گردید. به‌طور کلی نتایج پژوهش حاضر، ‌‌قابلیت نسبتاً مناسب داده‌های سنجندة OLI را در طبقه‌بندی تراکم تاج‌پوشش جنگل‌های زاگرس نشان می‌دهند. کلید‌واژه‌ها: استان ایلام، جنگل‌های زاگرس، سنجندة ‌‌OLI، لندست8.

طبقه‌بندی تصاویر چندطیفی با قدرت تفکیک مکانی متوسط، با استفاده از شاخص‌های مکانی و حرارتی

علی شمس‌الدینی؛ شهربانو اسماعیلی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 117-132

چکیده

در طبقه‌بندی تصاویر با قدرت تفکیک مکانی متوسط، مانند لندست، تمایز اراضی کشاورزی بدون پوشش گیاهی از زمین‌های بایر و همچنین، شناسایی زمین‌های بایر از مناطق ساخته‌شده معمولاً دشوار و همراه با خطاست. به همین علت در این مطالعه، ترکیب‌های متفاوتی از ویژگی‌های ورودی، به‌روش‌های طبقه‌بندی، به‌منظور بررسی امکان ارتقای دقت طبقه‌بندی ... بیشتر

بررسی عدالت مکانی در دسترسی به شبکة حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری با استفاده از ضریب جینی و منحنی لورنز تا افق 1410 (منطقة مورد مطالعه: شهر اصفهان)

علی اکبر متکان؛ علیرضا وفائی نژاد؛ ایمان بهارلو؛ احمد خادم الحسینی

دوره 13، شماره 1 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 117-132

https://doi.org/10.52547/gisj.13.1.117

چکیده

یکی از مهم‌ترین مدهای حمل‌ونقل عمومی شبکة حمل‌ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور راه‌اندازی شبکة مترو، توسعة مرحله‌به‌مرحله با بهره‌برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به‌دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکة متروی ... بیشتر یکی از مهم‌ترین مدهای حمل‌ونقل عمومی شبکة حمل‌ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور راه‌اندازی شبکة مترو، توسعة مرحله‌به‌مرحله با بهره‌برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به‌دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکة متروی اصفهان در افق 1410، با رویکرد عدالت مکانی، از دو جنبة افقی و عمودی در پنج طبقة اجتماعی، با استفاده از شاخص‌های ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص سطح سرویس (عرضه) حمل‌ونقل همگانی و دسترسی است. آنچه این تحقیق را از دیگر پژوهش‌های مشابه متمایز می‌نماید بررسی وضعیت دسترسی به شبکة هریک از خطوط مترو و در نهایت، تمامی خطوط و برآورد رشد جمعیت تا افق 1410 است که نقش مؤثری در تصمیم‌گیری برنامه‌ریزان شهری، به‌منظور توسعة دیگر مدهای حمل‌ونقل شهری ایفا می‌کند. نتایج این تحقیق نشان داده که ضرایب جینی، در دسترسی به شبکة مترو در شهر اصفهان، در بررسی عدالت افقی از عدالت عمودی بیشتر است که این نکته از بی‌عدالتی بسیار در توزیع دسترسی گروه‌های حساس و نیازمند اجتماعی به شبکة مترو خبر می‌دهد؛ به‌طوری‌که ضریب جینی در دسترسی شهروندان به تمامی خطوط، در عدالت افقی، برابر با 0.42 و در عدالت عمودی، در پنج طبقه شامل افراد بیشتر از شصت سال، کمتر از پانزده سال، فاقد ماشین شخصی، مهاجران، خانوارهای با مساحت سکونت کمتر از پنجاه مترمربع به‌ترتیب برابر با 0.45، 0.49، 0.5، 0.54 و 0.6 است.

ارزیابی قابلیت طیف‌سنجی بازتابی در برآورد میزان کلروفیل و نیتروژن گندم

علی صادقی؛ سهام میرزایی؛ ساغر چاخرلو؛ مهدی غلام نیا؛ حسینعلی بهرامی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 119-134

https://doi.org/10.52547/gisj.14.4.119

چکیده

کلروفیل و نیتروژن برگ، به‌دلیل نقش مهمی که در فتوسنتز دارند، از شاخص‌های بیولوژیک مهم وضعیت فیزیولوژیک گیاهان به‌شمار می‌روند. توانایی در کمّی‌سازی میزان کلروفیل و نیتروژن می‌تواند اطلاعات مهمی در زمینة فعالیت‌های کشاورزی دقیق، برنامه‌ریزی مدیریت منابع گیاهی و کشاورزی، و مدل‌سازی خدمات و قابلیت‌های تولید اکوسیستم تهیه کند. ... بیشتر کلروفیل و نیتروژن برگ، به‌دلیل نقش مهمی که در فتوسنتز دارند، از شاخص‌های بیولوژیک مهم وضعیت فیزیولوژیک گیاهان به‌شمار می‌روند. توانایی در کمّی‌سازی میزان کلروفیل و نیتروژن می‌تواند اطلاعات مهمی در زمینة فعالیت‌های کشاورزی دقیق، برنامه‌ریزی مدیریت منابع گیاهی و کشاورزی، و مدل‌سازی خدمات و قابلیت‌های تولید اکوسیستم تهیه کند. هدف از این مطالعه ارزیابی قابلیت شاخص‌ها، به‌منظور تخمین میزان کلروفیل و نیتروژن گندم، با استفاده از داده‌های طیف‌سنجی در سطح تاج‌پوشش و همچنین تعیین مناسب‌ترین نواحی طیفی و پدیده‌های جذبی است. این پژوهش در محیط گلخانه انجام شد و اندازه‌گیری طیفی با دستگاه طیف‌سنج Fieldspec-3-ASD صورت گرفت. چهار شاخص باریک باند گیاهی، در قالب دو دستة شاخص‌های نسبتی (NDVI، RVI و DVI) و شاخص تعدیل‌کنندة تأثیر خاک (SAVI2) برای بازتاب طیفی و مشتق اول طیف برای کل نمونه‌ها، محاسبه و نتایج آنها مقایسه شد. پارامترهای عمق باند ماکزیمم، طول موج عمق باند ماکزیمم، مساحت، چولگی و پهنای کامل در نصف مقدار بیشینه، درمورد هفت پدیدة‌ جذبی محاسبه و همبستگی این شاخص‌ها با غلظت کلروفیل و نیتروژن گندم بررسی شد. نتایج نشان دادند، درصورتی‌که از طیف بازتابندگی استفاده شود، شاخص SAVI2 ارتباطی قوی‌تر (۱۲/۰ =RMSE، ۸۵/۰=R2) از دیگر شاخص‌ها با میزان کلروفیل نشان می‌دهد و درمورد شاخصNDVI نیز، این ارتباط قوی‌تر (۳۰/۰ =RMSE، ۶۹/۰=R2) از شاخص‌های دیگر با میزان نیتروژن خواهد بود؛ درحالی‌که با استفاده از مشتق اول بازتاب طیفی شاخص NDVI نتایج بهتری ارائه می‌دهند. مساحت و عمق محدودة جذبی ۷۶۰-4۳0 نانومتر برای مطالعة میزان کلروفیل و نیتروژن گندم بهترین شاخص‌ها محسوب می‌شوند.

خوشه‌بندی تصاویر پلاریمتری-اینترفرومتری راداری با استفاده از آنتروپی شانون و الگوریتم میدان تصادفی مارکوف

محسن اسمعیل نژاد سلطانلو؛ محمود رضا صاحبی

دوره 10، شماره 4 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 121-144

چکیده

داده‌های پلاریمتری-اینترفرومتری راداری، با فراهم‌کردن اطلاعاتی از نوع شدت، دارا‌بودن اطلاعات پلاریمتری دو تصویر و اطلاعات ارتفاعی حاصل از اینترفرومتری، توانایی زیادی در طبقه‌بندی پوشش‌های زمین دارند که این ویژگی‌های سهگانه در آنتروپی شانون حاصل از این داده‌ها، به تفکیک قابل مشاهده هستند. استفاده همزمان این پارامترها، نقش ... بیشتر داده‌های پلاریمتری-اینترفرومتری راداری، با فراهم‌کردن اطلاعاتی از نوع شدت، دارا‌بودن اطلاعات پلاریمتری دو تصویر و اطلاعات ارتفاعی حاصل از اینترفرومتری، توانایی زیادی در طبقه‌بندی پوشش‌های زمین دارند که این ویژگی‌های سهگانه در آنتروپی شانون حاصل از این داده‌ها، به تفکیک قابل مشاهده هستند. استفاده همزمان این پارامترها، نقش تکمیل‌کننده‌ای در طبقه‌بندی ارائه می‌کنند، به‌طوریکه حضور اطلاعات اینترفرومتری، باعث افزایش دقت طبقه‌بندی می‌شود. همچنین داده‌های اخذ‌شده از دنیای واقعی، دارای پیوستگی مکانی هستند. بنابراین در این تحقیق، از الگوریتم میدان تصادفی مارکوف به منظور در نظرگرفتن همسایگی‌های پیکسلی و مجموعه پارامترهای آنتروپی شانون داده‌های پلاریمتری-اینترفرومتری راداری برای طبقه‌بندی استفاده می‌شود. الگوریتم میدان تصادفی مارکوف برای شروع، نیاز به یک نقشه طبقه‌بندی شده اولیه دارد. نقشه طبقه‌بندی شده اولیه با استفاده از بی نظمی و ناهمسانگردی پلاریمتری و پلاریمتری-اینترفرومتری و ادغام کلاس‌های حاصل، براساس شباهت ماتریس همدوسی پلاریمتری-اینترفرومتری مراکز کلاس‌ها، تهیه می‌شود. بررسی کارآیی الگوریتم‌پیشنهادی با استفاده از داده پلاریمتری-اینترفرومتری اخذ‌شده توسط سازمان فضایی آلمان(DLR) انجام می‌شود. در تحقیق حاضر، از شاخص درجه خلوص خوشه‌ها برای ارزیابی عملکرد الگوریتم پیشنهادی و چند الگوریتم دیگر استفاده می‌شود. درجه خلوص کل حاصل از الگوریتم‌پیشنهادی در مقایسه با درجه خلوص حاصل از الگوریتم‌های -ویشارت( )، االگوریتم پیشنهادی –ویشارت( )، -FCM ویشارت( ) و طبقهبندی با کمک سه پارامتر آنتروپی شانون و الگوریتم خوشه‌بندی FCM به ترتیب به مقدار 28.48%، 11.38%، 16.60% و19.60% افزایش پیدا کرده است.

ریزمقیاس نمایی تصویر مادیس به منظور تهیه نقشه تبخیر-تعرق روزانه با قدرت تفکیک تصویر لندست با استفاده از الگوریتم‌های SADFDT و STARFM

حمید صالحی؛ علی شمس الدینی؛ سید مجید میرلطیفی

دوره 10، شماره 3 ، فروردین 1397، ، صفحه 123-140

چکیده

داده های اخذ شده توسط سنجندههای ماهوارهای، به طور معمول به سه دسته تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین، متوسط و بالا تقسیم میشوند. بسیاری از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین و متوسط و قدرت تفکیک زمانی بالا، بهراحتی در دسترس کاربران هستند، در حالیکه تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا، در اکثر مواقع دارای قدرت تفکیک زمانی بالایی نیستند ... بیشتر داده های اخذ شده توسط سنجندههای ماهوارهای، به طور معمول به سه دسته تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین، متوسط و بالا تقسیم میشوند. بسیاری از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی پایین و متوسط و قدرت تفکیک زمانی بالا، بهراحتی در دسترس کاربران هستند، در حالیکه تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا، در اکثر مواقع دارای قدرت تفکیک زمانی بالایی نیستند و یا به صورت تجاری و با هزینه بالا در دسترس هستند. علاوه بر این، تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا معمولا فاقد باندهای حرارتی بوده و لذا در مدلکردن فرآیندهای طبیعی، مانند تبخیر- تعرق با محدودیت مواجه هستند. تولید نقشههای تبخیر- تعرق روزانه، با قدرت تفکیک مکانی بالا، همواره یکی از چالشهای محققان سنجش ازدور بوده است. هدف این مطالعه، امکان سنجی تولید نقشههای تبخیر- تعرق روزانه با قدرت تفکیک مکانی 30 متر است. این تحقیق بر روی زمینهای کشت و صنعت امیرکبیر اجرا شده است. برای این منظور ابتدا از بین باندهای 36 گانه تصویر مادیس، باندهایی که از لحاظ طیفی، تقریبا معادل با تصویر لندست 8 بودند، شناسایی شدند. سپس با استفاده از الگوریتمهای SADFAT و STARFM و تصاویر لندست 8 و مادیس، باندهای مرئی و مادون قرمز با قدرت تفکیک زمانی روزانه و قدرت تفکیک مکانی 30 متر تولید شدند و در نهایت با استفاده از الگوریتم سبال، نقشههای تبخیر- تعرق واقعی از باندهای شبیه سازی شده تولید شدند. مقایسه تبخیر- تعرقهای شبیهسازی شده با تبخیر- تعرقهای به دست آمده با روش فائو- پنمن- مانتیث نشان دهنده و است. همچنین مقایسه تبخیر- تعرق شبیهسازی سازی شده با تبخیر- تعرق حاصل از تصویر لندست 8، در همان روز نشاندهنده و است که نشان دهنده عملکرد خوب چهارچوب پیشنهادی برای ریز مقیاس نمایی در این مطالعه است.

پایش خشکسالی بوم‌شناختی زاگرس میانی برپایة داده‌های ماهوارة لندست‌– 7 و داده‌های اقلیمی (مطالعة موردی: استان لرستان)

حمید رضا متین فر؛ علی اکبر شمسی پور؛ حدیث صادقی

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 125-142

https://doi.org/10.48308/gisj.2023.102804

چکیده

پوشش‌ گیاهی نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک، تثبیت کربن و بهبود کیفیت هوا دارد. در زاگرس میانی، پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی و تأثیر آن در حفاظت از منابع خاک و آب و پایداری فعالیت‌های اقتصادی، دارای اهمیت بسیار است. در این پژوهش، با استفاده از پلتفرم گوگل ‌ارث انجین و تصاویر ماهوارة لندست‌– 7، خشکسالی زاگرس میانی (استان لرستان) با ... بیشتر پوشش‌ گیاهی نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک، تثبیت کربن و بهبود کیفیت هوا دارد. در زاگرس میانی، پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی و تأثیر آن در حفاظت از منابع خاک و آب و پایداری فعالیت‌های اقتصادی، دارای اهمیت بسیار است. در این پژوهش، با استفاده از پلتفرم گوگل ‌ارث انجین و تصاویر ماهوارة لندست‌– 7، خشکسالی زاگرس میانی (استان لرستان) با شاخص‌های گیاهی NDVI، SAVI و VCI و همچنین شاخص خشکسالی هواشناسیSPI ، متعلق به دورة آماری 2020-2000 پایش شد. برای محاسبة شاخص SPI از داده‌های بارش نُه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک، با پراکنش مکانی مناسب و طول دورة آماری (2020-2000) استفاده شد و پردازش‌ها در نرم‌افزار DPI انجام شد. به‌منظور محاسبة شاخص‌های گیاهی، ابتدا تمامی تصاویر ماهواره‌ای تصحیح‌هندسی‌شدة سنجندة ETM+ ماهوارة لندست برای استان لرستان، متعلق به هر سال، فراخوانی شد. در این مرحله، به‌طور متوسط درمورد هر سال 52 تصویر فراخوانی شد. سپس تصاویر با پوشش ابری کمتر از 5% انتخاب و پردازش شدند. نتایج شاخص VCI نشان داد منطقة مورد مطالعه، در طول دورة آماری 2020-2000، اغلب تحت تأثیر خشکسالی خفیف بوده و بین سال‌های مورد مطالعه، در سال 2008، بیشترین میزان مساحت خشکسالی‌ مربوط به طبقة متوسط را با 6/5880 هکتار، دارا بوده است. نتایج شاخص SPI نشان داد در سال 2010 خشکسالی متوسط، در سال‌های 2008 و 2017 خشکسالی شدید، در 2006 ترسالی ملایم و سال 2019 ترسالی شدید رخ داده است. نتایج شاخص‌های NDVI و SAVI نیز گویای افزایش طبقات پوشش گیاهی تنک و مناطق فاقد پوشش گیاهی، به‌ترتیب، 1/331679 و 115164 هکتار و کاهش پوشش گیاهی نرمال و متراکم، به‌ترتیب، 7/446160 و 4/682 هکتار در سال 2008، در قیاس با سال‌های 2006 و 2007 بود. براساس نتایج، هر سه شاخص مورد بررسی شرایط مساعد پوشش گیاهی و ترسالی اکولوژیک در سال‌های 2016، 2019 و 2020 به‌دست آمد. بیشترین میزان این هماهنگی میان خشکسالی هواشناسی SPI و شاخص‌های گیاهی در سال‌های 2008 و 2010 و تاحدودی ترسالی سال 2019 مشاهده شد. به‌طور کلی، نتایج نشان می‌دهد که افزایش یا کاهش پوشش گیاهی می‌تواند ناشی از رخداد یا نبود خشکسالی باشد؛ ضمن آنکه دیگر عوامل، مانند تغییرات کاربری اراضی نیز، باید درنظر گرفته شود.

یک مدل شبکة عصبی پیچشی برای پیش‌بینی مسیر حرکت طوفان‌های گردوغبار

مهدیس یارمحمدی؛ علی اصغر آل شیخ؛ محمد شریف

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 129-139

https://doi.org/10.52547/gisj.15.1.129

چکیده

طوفان‌های گردوغبار بلایایی طبیعی‌اند که در زندگی انسان و محیط‌زیست تأثیر چشمگیری گذاشته‌اند. توسعة مدل‌هایی، به‌منظور پیش‌بینی مسیر حرکت این طوفان‌ها، در پیشگیری و مدیریت طوفان‌های گردوغبار نقش بسزایی ایفا می‌کند زیرا مسیر انتقال آنها را آشکار و مناطق آسیب‌پذیر بعدی در برابر طوفان را مشخص می‌کنند. به‌لطف امکانات روش‌های ... بیشتر

حساب دوگان گراف و کاربرد های GIS

جواد صابریان؛ محمد رضا ملک؛ مجید همراه؛ استفن وینتر

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1388

چکیده

برای حل برخی از مشکلات یا برای ساده سازی آنالیز ها در گراف،می توان تغییراتی را در ساختار آن ایجاد کرد. دوگان گراف یکی از مصادیق این تغییر محسوب می شود . دوگان گراف خطی یکی از انواع تعریف شده دوگان گراف است که برای بیان گراف های دارای گره ها ی وزن دار پیشنهاد شده است. در این مقاله مفهومی به عنوان حساب دوگان گراف خطی،بر مبنای این دوگان گراف ... بیشتر

بهبود روش استخراج ویژگی غیرپارامتریک وزن دار با استفاده از ترکیب خطی نمونه های آموزشی در تصاویر ابرطیفی

محسن قمری اصل؛ محمدجواد ولدان زوج؛ برات مجردی

دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388

چکیده

در این تحقیق، روشی برای بهبود استخراخ ویژگی غیرپارامتریک زون دار ارائه شده است، که در مسائل تشخیص الگو در فضاهای با ابعاد بالا استفاده می گردد. روش استخراج غیرپارامتریک زون دار بر اساس بسط غیرپارامتریک ماتریس های پراکندگی قرار گرفته است، که پارمترهای مانگین آن ها به طور جداگانه برای هر نمونه و با استفاده از مجموع وزن دار نمونه های ... بیشتر در این تحقیق، روشی برای بهبود استخراخ ویژگی غیرپارامتریک زون دار ارائه شده است، که در مسائل تشخیص الگو در فضاهای با ابعاد بالا استفاده می گردد. روش استخراج غیرپارامتریک زون دار بر اساس بسط غیرپارامتریک ماتریس های پراکندگی قرار گرفته است، که پارمترهای مانگین آن ها به طور جداگانه برای هر نمونه و با استفاده از مجموع وزن دار نمونه های سایر کلاس ها محاسبه می شود. وزن هر یک از این نمونه ها بر اساس فاصله اقلیدسی آن ها از نمونه اصلی (نمونه تحت بررسی) محاسبه می گردد. اما تنها با استفاده از پارامتر فاصله نمی توان پراکندگی نمونه ها را به طور کامل بیان کرد، و محل قرار گیری آن ها نیز در بیان پراکندگی نمونه ها موثر است. بدین معنی که ممکن است دو نمونه که فواصل یکسانی از نمونه صلی (نمونه تحت بررسی) دارند، وابستگی شان به آن نمونه یکسان نباشد. به عنوان ممکن است که یکی از آن ها کامله به نمونه اصلی وابسته باشد و دیگری کاملا مستقل از آن باشد. از سوی دیگر، این وابستگی ها با ترکیب خطی آن ها مرتبط است. چرا که در حالت ایده آل انتظار می رود نمونه های یک کلاس، کاملا ترکیبی خطی از یکدیگر باشند و نمونه های کلاس های متفاوت کاملا مستقل از هم باشند. از این رو، ترکیب خطی بین نمونه ها در تعیین پراکندگی ها موثر خواهد بود. در پژوهش حاضر، با استفاده از پارامتر مهم ترکیب خطی، نتیجه روش استخراخ ویژگی غیرپارامتریک وزن دار بهبود یافته است. نتایج نشان می دهند که روش ارائه شده در اکثر کلاس ها و به یوژه در کلاس های بحرانی که تشابه طیفی بالایی نسبت به هم دارند، بهتر از روش استخراج ویژگی غیرپارامتریک وزن دار عمل کرده است. بهترین نتیجه به دست آمده دارای دقت کلی بیش از 82 درصد یا ضریب کاپایی بهتراز 80 درصد بوده است.

توسعه و ارزیابی سامانه اطلاعات مکانی عامل مبنا به منظورتعیین تاثیر توده های آلودگی هوا بر روی محدوده های ریسک زیست محیطی

روزبه شاد؛ محمد سعدی مسگری؛ عارفه شاد؛ علی اکبر ابکار؛ دامون مولایی

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر آن است که با طراحی و ارزیابی سامانه عالم مبنای مکانی، اطلاعات مربوط به توده های آلودگی زیست محیطی را به صورت آن و از طریق تصاویر ماهواره ای NOAA استخراج کند و سپس تاثیر آنها را بروی محدوده های زیست محیطی جنگلی به صورت مناطق ریسک مشخص گرداند. در این کاربرد، آلودگی هوا پدیده است که به اشگال گوناگون باعث به وجود آمدن ریسک ... بیشتر هدف اصلی مقاله حاضر آن است که با طراحی و ارزیابی سامانه عالم مبنای مکانی، اطلاعات مربوط به توده های آلودگی زیست محیطی را به صورت آن و از طریق تصاویر ماهواره ای NOAA استخراج کند و سپس تاثیر آنها را بروی محدوده های زیست محیطی جنگلی به صورت مناطق ریسک مشخص گرداند. در این کاربرد، آلودگی هوا پدیده است که به اشگال گوناگون باعث به وجود آمدن ریسک در محدوده های جنگلی می گردد. لذا به دست آوردن تمایم تاثیرات آلودگی هوا بر محدوده های جنگلی امری دشوار قلمداد می شود. با این حال برخی از تاثیرات آن از قبیل بر رشد پوشش گیاهیی منطقه را می توان به عنوان عاملی ضروری تر در فرایند تصمیم گیری وارد ساخت. برای بررسی این موضوع، پیامد انتشار آلودگی ناشی از آتش سوزی چاه های نفت کویت در سال 1991 و تاثیر آن بر جنگل های جنوب غربی کشور در نظر گرفته شده است. بررسی تصاویر نیم روزانه NOAA-AVHRR به خوبی آشکار می سازد که آلودگی به سمت مرز ایران حرکت کرده و منابع طبیعی جنگل های جنوب غربی کشور را تهدید کرده است. با درنظر گرفتن شواهد مذکور، ردیابی، تخمین و ارزیابی سریع و آنی محدوده های ریسک، امری ضروری به شمار می آید. این مفصود با طراحی سامانه هوشمند عامل مبنایی که در آن ابزارهای مرتبط با سامان اطلاعات مکانی و سنجش از دور یکپارچه شده اند، محقق می گردد. در آن سامانه به منظور استنتاجگری، روش های مختلف یادگیری ژنتیکی قوانین ارزیابی می شوند و قوانین بهینه مشخص می گردند. با توجه به اینکه دو پدیده مورد نظر (آلودگی هوا و محدوده ریسک، دارای مرز نامعلوم و ماهیتی نامعین هستند، لازم است که وضعیتی قابل پیش بینی از قوانین برای آن ها در نظر گرفته شود و مطابق آن برای هر دوره محاسباتی، فرایند تنظیم و یادگیری قوانین استنتاج در شرایطه نامعین، اجرا گردد. لذا مناطق ریسک به صورت آنی و هوشمند تعیین می شوند و روش های مختلف یادگیری ژنتیکی به همراه استنتاجکری مکانی فازی، با استفاده از داده های استخراجی از تصاویر ماهواره ای TM مورد ارزیابی قرار می گیرند.

سنجش کفیت مکان های شهری، با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره در GIS(مورد مطالعه : شهر تهران)

علی اکبر متکان؛ احمد پوراحمد؛ حسین منصوریان؛ بابک میرباقری؛ امین حسینی اصل

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388

چکیده

چکیده: مطالعه کیفیت زندگی در حال تبدیل شدن به ابزار مهمی برای ارزیابی سیاسیت های عمومی، رتبه بندی مکان ها، درک و اولویت بندی مسائل اجتماع، تدوین و پایش سیاست ه و راهبردها یا استراتژی های مدیریت و برنامه ریزی شهری است. در این مطالعه کیفیت زندگی مورد توجه قرار گرفته، و باتلفیق داده ها سنجش از دور، سرشماری و سایر داده های مکانی در محیط ... بیشتر چکیده: مطالعه کیفیت زندگی در حال تبدیل شدن به ابزار مهمی برای ارزیابی سیاسیت های عمومی، رتبه بندی مکان ها، درک و اولویت بندی مسائل اجتماع، تدوین و پایش سیاست ه و راهبردها یا استراتژی های مدیریت و برنامه ریزی شهری است. در این مطالعه کیفیت زندگی مورد توجه قرار گرفته، و باتلفیق داده ها سنجش از دور، سرشماری و سایر داده های مکانی در محیط GIS به سنجش کیفیت مکان از طریق روش ارزیابی چندمعیاره در سطح نواحی شهرداری تهارن پرداخته شده است. سه قلمرو اصلی- اجتماعی-، دسترسی و فیزیکی به عنوان معیار تعیین گردید و با استفاده از تحلیل عاملی، از مجموع 49 پارامتر، مولفه های مربوط به هر قلمرو (زیر معیارها) شناسانی شد. وزن دهی شده مولفه های استاندارد شده مربوط به هر قلمرو ایجاد شد و در نهایت قلمرو های سه گانه «اجتماعی و دسترسی و فیزیکی» به منظور استخراخ شاخص نهایی کیفیت مکان با یکدیگر تلفیق شدند. علاوه بر این، با استفاده از شاخص تحلیل مکانی Grtis-Ord، Gi خوشه های مطلوب و نامطلوب در هر قلمرو در شاخص نهایی کیفیت مکان مشخص گردید. نتایج نشان داد که خوشه های مطلوب در قلمرو اجتماعی در نواجی شمالی و مرکز به سمت شمال، در قلمرو دسترسی در نواحی مرکزی و در قلمرو فیزیکی در نواحی شمالی شهر تهران اند. در نهایت تحلیل مکانی شاخص نهایی کیفیت مکان نشان داد که نواحی شمالی و مرکزی به سمت شمال شهر تهران محل تمرکز نواحی مطلوب، و بخش های غربی، جنوب غربی و تا حدودی جنوب شهر تهران محل تمرکز نواحی نامطلوب از لحاظ کیفیت مکان هستند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی در مورد شاخص های نهایی در سه قلمرو اجتماعی، دسترسی فیزیکی بیانگر وجود رابطه مثبت معنادار بین شاخص نهایی قلمرو اجتماعی با شاخص نهایی قلمرو فیزیکی و قلمرو دسترسی است.

تلفیق عملگر Harris و توصیفگر SIFT به منظور مرتبط سازی تصاویر ماهواره ای

امین صداقت؛ حمید عبادی؛ مهدی مختارزاده

دوره 2، شماره 1 ، تیر 1389

چکیده

مرتبط سازی تصویر، فرایندی بنیادی در پردازش تصویر است و نقش مهمی در فرایندهای مختلف فتوگرامتری و سنجش از دور دارد. الگئریتم SIFT از کارآمدترین روش های نتاظریابی است، که اخیرا به طور موفقیت آمیزی برای مرتبط سازی اتوماتیک تصاویر سنجش از دور استفاده شده است. با این حال عملگرد استخراج عارضه در این الگوریتم همچنان با ضعف های عمده ای همراهاست. ... بیشتر مرتبط سازی تصویر، فرایندی بنیادی در پردازش تصویر است و نقش مهمی در فرایندهای مختلف فتوگرامتری و سنجش از دور دارد. الگئریتم SIFT از کارآمدترین روش های نتاظریابی است، که اخیرا به طور موفقیت آمیزی برای مرتبط سازی اتوماتیک تصاویر سنجش از دور استفاده شده است. با این حال عملگرد استخراج عارضه در این الگوریتم همچنان با ضعف های عمده ای همراهاست. علاوه بر پیچیدگی زیاد محاسباتی، میزان کنترل پذیری این الگوریتم در استخارج عوارض تصاویر سنجش از دور، اندک است. در این تحقیق به منظور کاهش پیچیدگی محاسباتی و افزایش کارایی، عملگرد استخارج عارضه در الگوریتم SIFT با عملگرد استخراج گوشه Harris در ساختار هرمی جایگزین شده و روشی کارآ»د برای مرتبط سازی تصاویر اپتیکی سنجش از دور با استفاده از این الگوریتم طراحی گردیده و شکل گرفته است. خصوصیت اساسی این روش، به کارگیری استراتژی ویژه ای برای گزینش بهترین عوارض تصاویر با استفاده از اعمال دو قید پایداری و تمایز و در توزیع کاملی از مکان و مقیاس است. بعد از استخراج عوارض و ایجاد توصیفگر آن ها، فرایند تناظریابی اولیه با استفاده از فاصله اقلیدسی میان توصیفگرها و به صورت چند سطحی و به بهره گیری از روش دو جانبه انجام می شود. درادامه با استفاده از مدل تبدیل پروژکتیو و روش کمترین مربعات، صحت جفت تناظرهای اولیه بررسی می شود و تناظرهای ناسازگار حذف می گردند. در نهایت با تعین پارامترهای یک تابع تبدیل قطعه ای، دو تصویر با یکدیگر مرتبط می شوند. نتایج عملی بر روی چهار جفت تصویر ماهواره ای از سنجنده های مختلف بیانگر کارایی فراوان روش پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم استاندارد SIFT است.

تعیین مقیاس بهینه قطعه بندی در طبقه بندی شیء گرای ابر، با استفاده از تصاویرNOAA/AVHRR

حمید آذری؛ علی اکبر متکان؛ علیرضا شکیبا

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1389

چکیده

شناخت نوع ابر و طبقه بندی ابرها از ابتدایی ترین اصول در اکثر روش های پیش بینی بارش است که در بیشتر مواقع به صورت بصری و با مقایسه تصاویر باندهای مادون قرمز و باندهای مرئی انجام می شود. دراین گونه مطالعات تنها از دمای روشنایی ابر و البدوی آن برای طبقه بندی ابر استفاده می شود، در صورتی که بافت و شکل ابرها نیز از عوامل تاثیر گذار در تشخیص ... بیشتر شناخت نوع ابر و طبقه بندی ابرها از ابتدایی ترین اصول در اکثر روش های پیش بینی بارش است که در بیشتر مواقع به صورت بصری و با مقایسه تصاویر باندهای مادون قرمز و باندهای مرئی انجام می شود. دراین گونه مطالعات تنها از دمای روشنایی ابر و البدوی آن برای طبقه بندی ابر استفاده می شود، در صورتی که بافت و شکل ابرها نیز از عوامل تاثیر گذار در تشخیص انواع آن هاست. روش طبقه بندی شیءگرا به علت استفاده از پارامترهای بافت و شکل و نیز دمای روشنایی و آلبدوی ابر، روش مناسبی برای طبقه بندی ابرها به شمار می آید. لیکن این روش طبقه بندی، بسیار وابسته به دقت قطعه بندی نیز هست. با توجه به اینکه یکی از فاکتورهای موثر بر دقت طبقه بندی همانا مقیاس قطعه بندی است، لذا تعیین مقیاس مناسب قطعه بندی در افزایش دقت طبقه بندی شیءگرا اهمیت فراوان دارد. هدف از ارائه این مقاله نیز تعیین مقیاس مناسب قطعه بندی در طبقه بندی شیءگرا ابر است. در این تحقیق دو تصویر NOAA/AVHRR مورد استفاده قرار گرفتند. به منظور انجام تحقیق، ابتدا اطلاعات اضافی شامل دمای روشنایی ابر در باند 3 و 4 و ارتفاع ابر از داده های سنجش از دور به منظور استفاده در قطعه بندی تصویر استخراج گردید و از روش دو باندی (مادون قرمز و مرئی) برای انتخاب نواحی آموزشی استفاده شد. سپس تاثیرات منفی خطاهای قطعه بندی بر دفت طبقه بندی شیءگرای ابر از طریق بسط روش محاسباتی تعیین گردید و دقت طبقه بندی کمی سازی شد. در این مرحله ارزیابی به وسیله کمی سازی تایرات کلی خطاها، با توجه به معیارها و واحدها در 25 مقیاس قطعه بندی صورت پذیرفت تا مقیاس مناسب برای قطعه بندی ابر به دست آید. نتایج نشان داد که نخست، دقت قطعه بندی ابر با افزایش مقیاس قطعه بندی کاهش می یابد؛ و دوم، تاثیرات منفی خطاهای قطعه بندی کمتر از حد مناسب در قطعه بندی ابر در مقیاس های بزرگ، به صورت کاملا محسوس بزرگ می شوند. همچنین دقت های قطعه بندی بالا لزوماً منجر به دقت های بالای قطعه بندی شیءگرا در طبقه بندی ابر نمی شوند، اما دقت های پایین قطعه بندی منجر به دقت های پایین طبقه بندی می شوند. با توجه به این مورد، بهترین مقیاس برای قطعه بندی ابر، مقیاس 50 تعیین گردید که منجر به دقت کلی 5/90 درصد در طبقه بندی شیءگرای ابر شد.

کاربرد الگوریتم ژنتیک چند هدفه در مطالعات مکان یابی کاربرهای صنعتی

زهره معصومی؛ علی منصوریان؛ محمدسعدی مسگری

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1389

چکیده

با رشد روز افزون جمعیت و نیاز جوامع بشری به مدیریت بهینه منابع، آمایش سرزمین اهمیت ویژه ای یافته است. تعیین مکان مناسب برای برخی از کاربری ها مانند کاربری های صنعتی، که تاثیری عمده در شرایط اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی دارند، پیامدهای مثبتی برای رشد منطقه خواهند داشت. در این بین از جمله مهم ترین مشکلات پیش رو برای مدل سازی و مکان یابی ... بیشتر با رشد روز افزون جمعیت و نیاز جوامع بشری به مدیریت بهینه منابع، آمایش سرزمین اهمیت ویژه ای یافته است. تعیین مکان مناسب برای برخی از کاربری ها مانند کاربری های صنعتی، که تاثیری عمده در شرایط اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی دارند، پیامدهای مثبتی برای رشد منطقه خواهند داشت. در این بین از جمله مهم ترین مشکلات پیش رو برای مدل سازی و مکان یابی کاربری های صنعتی، تعدد توابع هدف اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی، و تناقض برخی از آن ها با یکدیگر است، به گونه ای که روش ها و توابع پایه موجود در سیستم های اطلاعات مکانی (نظیر هم پوشانی) پاسخگوی چنین برنامه ریزی های چند هدفه آمایشی نیست. تحقیق حاضر، در زمینه یافتن مکان های مناسب برای تاسیس صنایع بزرگ و کاربری های صنعتی انجام شده است. در این تحقیق پس از بررسی روش های بهینه سازی همزمان چند هدفه، از الگوریتم چند هدفه ژنتیک NSGA-II به منظور حمایت از تصمیم گیری در یافتن زمین های مناسب برای کاربری صنعتی در محدوده استان زنجان استفاده شده است. روند کار بدین ترتیب بوده است که اتبدا شرایط و توابع هدف مورد نیاز تعریف شده و داده های مورد نظر از مراجع جمع آوری و آماده سازی شده اند. سپس، با استفاده از متد NSGA-II و نرم افزارهای GIS و نرم افزار طراحی شده در این حیطه، زمین های مناسب برای کاربری های صنعتی استخراج گردیده و رتبه بندی شده اند. به علاوه، یکی از مهم ترین نتایج این تحقیق، جبهه جواب های موثر بوده است که نتایج حاصل از تغییر اولویت های تصمیم گیری را به مدیران نشان می دهد و آنان را در انتخاب گزینه ای مطلوب از بین گزینه های برتر یاری می رساند. این الگوریتم در محدوده مطالعاتی آزمون گردیده و نتایج آن در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفته، که در بخش درج شده است.

مدل سازی هیدرولوژیک حوضه طالقان در محیط GIS با استفاده از مدل SWAT

مهران شایگان؛ عباس علیمحمدی؛ حامد روحانی

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1390

چکیده

به منظور مدیریت بهینه حوضه های آبخیز، به ویژه در حوضه های آبخیز کوهستانی که فاقد ایستگاه های هیدرومتری به تعداد کافی اند، شبیه سازی پدیده های هیدرولوژیکی دارای اهمیت فراوانی است. هدف از این تحقیق، بررسی قابلیت شبیه سازی هیدرولوژیک و ارزیابی مدل نیمه توزیعی فیزیکی SWAT (Soil and Water Asses sment) در حوضه طالقان با انواع خاک و کاربری های مختلف است. ... بیشتر به منظور مدیریت بهینه حوضه های آبخیز، به ویژه در حوضه های آبخیز کوهستانی که فاقد ایستگاه های هیدرومتری به تعداد کافی اند، شبیه سازی پدیده های هیدرولوژیکی دارای اهمیت فراوانی است. هدف از این تحقیق، بررسی قابلیت شبیه سازی هیدرولوژیک و ارزیابی مدل نیمه توزیعی فیزیکی SWAT (Soil and Water Asses sment) در حوضه طالقان با انواع خاک و کاربری های مختلف است. بدین منظور داده های آب و هواشناسی، کاربری اراضی و مدل رقومی ارتفاع منطقه تحقیق مطابق با استانداردهای مدل تهیه شد و برای تحلیل حساسیت پارامترهای مدل و همچنین واسنجی و اعتبارسنجی، مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل حساسیت مدل بر اساس روش لاتین هیپرکیوب LH_OAT) ) به منظور ارزیابی تغییرپذیری دبی رواناب در واکنش به تغییرات پارامترهای ورودی انجام شد. تحلیل حساسیت نشان داد که پارامتر شماره منحنی (CN) مهم ترین فاکتور و پارامترهای ظرفیت آب قابل دسترس در لایه خاک (SOL_AWC) پارامتر درجه حرارت ذوب برف (SMTMP) و پارامتر جبران تبخیر از خاک (ESCO) به ترتیب حساسیت بیشتری دارند. واسنجی مدل برای دوره زمانی 1997 تا 2002 انجام گرفت، و اعتبارسنجی مدل برای دوره زمانی 2003 تا 2005، کارایی مدل با استفاده از مقایسه بصری پلات های سری زمانی و شاخص های آماری شامل نقش- ساتکلیف (NS)، ضریب تعیین (R^2) و درصد انحراف (PBIAS) و همچنین آزمون هم قوارگی ارزیابی گردید. در مرحله واسنجی رواناب ماهانه، ضرایب NS و R^2 و PBIAS در محل ایستگاه گلینک (خروجی حوضه) به ترتیب برابر 8/0، 93/0 و 8/14- و در مرحله اعتبارسنجی 84/0، 88/0 و 2- به دست آمدند. نتایج آزمون t نیز نشان داد که در سطح اعتماد 95 درصد، اختلاف معنی داری بین مقادیر مشاهده شده و مقادیر شبیه سازی در مراحل واسنجی و اعتبارسنجی وجود ندارد. در مجموع، نتایج تحقیق حاکی از آن اند که مدل قابلیت بالایی برای پیش بینی دبی جریان ماهانه حوضه طالقان دارد.

کاهش نویز لکه در تصاویر رادار با روزنه ترکیبی بر اساس نرم گشتاور اول (L1)

عظیم حیدریان؛ محمودرضا صاحبی؛ محمدجواد ولدان زوج

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1390

چکیده

گسترش کاربردهای تصاویر رادار با روزنه ترکیبی و تأثیرات مهم نویز لکه در کاهش دسترسی به اطلاعات موجود در این تصاویر، به کارگیری روشی برای کاهش اثر این نویز را بسیار با اهمیت ساخته است. در مقاله حاضر برای کاهش اثر نامطلوب پدیده مذکور، فیلتر Adaptive پیشنهاد شده است. در این فیلتر برای شناسایی پیکسل هایی که تحت تأثیر شدید نویز لکه قرار گرفته ... بیشتر

استخراج اشکال متفاوت راه از تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک های مختلف مکانی

فاطمه عامری؛ محمدجواد ولدان زوج؛ مهدی مختارزاده؛ علی محمد مبارکی

دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1390

چکیده

مقاله حاضر به منظور بررسی قابلیت سیستم پیشنهادی استخراج نیمه خودکار راه از تصاویر ماهواره ای با حد تفکیک های مکانی مختلف به منظور بهنگام کردن نقشه های متوسط و کوچک مقیاس پایگاه داده GIS سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور تهیه گردیده است. هدف پژوهش حاضر حفظ و با افزایش دقت و سرعت استخراج اطلاعات در مقایسه با عملیات زمینی و استفاده ... بیشتر مقاله حاضر به منظور بررسی قابلیت سیستم پیشنهادی استخراج نیمه خودکار راه از تصاویر ماهواره ای با حد تفکیک های مکانی مختلف به منظور بهنگام کردن نقشه های متوسط و کوچک مقیاس پایگاه داده GIS سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور تهیه گردیده است. هدف پژوهش حاضر حفظ و با افزایش دقت و سرعت استخراج اطلاعات در مقایسه با عملیات زمینی و استفاده از GPS است. افزون بر این، میزان موفقیت این سیستم در استخراج اشکال مختلف راه اعم از راه مستقیم، مارپیچ، تقاطع و میدان مورد بررسی قرار گرفته است. داده های ورودی سامانه ی مورد نظر شامل تصاویر پانکروماتیک و Pansharpened ماهواره های IRS-1D Ikonos ( به ترتیب دارای قدرت تفکیک مکانی 1، 4، 5 متر) و تصاویر Pansharpened ماهواره Landsat-7 (دارای قدرت تفکیک مکانی 15 متر) است. در روش پیشنهادی، ضمن انجام خوشه بندی FCM در فضای طیفی و بهبود کیفیت راه های کشف شده به وسیله اپراتورهای مورفولوژی با حذف نویز و پوشش گپ ها، اقدام به کشف عارضه ی راه شده است. روش مذکور با انجام خوشه بندی در فضای تصویر، موقعیت نقاط اصلی شبکه ی راه ها را شناسایی کرده و در پایان با بهره گیری از الگوریتم MST در تئوری گراف و انتخاب تابع وزن مناسب (فاصله اقلیدسی) اقدام به اتصال این نقاط و تشکیل محور مرکزی راه در فرمت برداری برای ورود به GIS کرده است. رسیدن به میانگین دقت کلی بیش از 98 درصد در طبقه بندی تصویر به دو کلاس راه و غیر راه و حصول میانگین خطای RMS حدود 68/0 پیکسل- از مقایسه ی محور راه استخراج شده با واقعیت زمینی آن- نشانگر موفقیت کلی سامانه ی معرفی شده برای استخراج نیمه خودکار راه به شمار می آید.

شبیه سازی جریان روزانه رودخانه و تحلیل تأثیرات تغییر کاربری بهینه روی آن با استفاده از مدل WetSpa در محیط GIS (مطالعه موردی: حوضه آبریز مرک، استان کرمانشاه)

علی اکبر متکان؛ حسین زینی وند؛ باقر بیات؛ عبدالمحمد غفوری روزبهانی؛ بابک میرباقری

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1391

چکیده

ضرورت آگاهی از وضعیت منابع آب و نزولات جوی در حوضه های آبریز مختلف برای اجرای طرح های آبی از یک سو وجود نداشتن شبکه ی مناسبی از ایستگاه های اندازه گیری پارامترهای هواشناسی و آبشناسی از سوی دیگر، اهمیت استفاده از روش های غیرمستقیم برای شبیه سازی جریان و محاسبه حجم رواناب در حوضه های آبریز را بیش از پیش آشکار می سازد. در بین روش های غیرمستقیم، ... بیشتر ضرورت آگاهی از وضعیت منابع آب و نزولات جوی در حوضه های آبریز مختلف برای اجرای طرح های آبی از یک سو وجود نداشتن شبکه ی مناسبی از ایستگاه های اندازه گیری پارامترهای هواشناسی و آبشناسی از سوی دیگر، اهمیت استفاده از روش های غیرمستقیم برای شبیه سازی جریان و محاسبه حجم رواناب در حوضه های آبریز را بیش از پیش آشکار می سازد. در بین روش های غیرمستقیم، فنون پیشرفته ای نظیر سنجش از دور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، که امکان اطلاع از شرایط حوضه از جنبه های مختلف و تجزیه و تحلیل سریع تر و دقیق تر این اطلاعات را میسر ساخته اند، جایگاه ویژه ای در مطالعات هیدرولوژیکی و منابع آب یافته اند. این موضوع بر تعداد مدل های فیزیکی توزیع یافته ی مکانی در بستر GIS که در آنها اطلاعات مکانی به صورت واحدهای در سطح پیکسل در کنار داده های هیدرولوژی قرار می گیرند و امکان درک و بیان فرایندهای پیچیده و پویا را فراهم می آورند، افزوده است. مدل WetSpa نمونه ای از این مدل های هیدرولوژیکی توزیع یافته ی مکانی است که با هدف رسیدن به راهبردهای مدیریت پایدار آبخیز طراحی و ساخته شد. WetSpa بر اساس شبکه سلولی و در مقیاس حوضه آبریز عمل می کند و در نتیجه عملکرد آن به صورت پیوسته است. در پژوهش حاضر ابتدا جریان روزانه ی رودخانه حوضه مرگ کرمانشاه- با مساحت 1380 کیلومترمربع- با استفاده از مدل WetSpa در محیط GIS و با شرایط کاربری اراضی فعلی شبیه سازی شده و بعد از کالیبراسیون و اعتبارسنجی مدل به تحلیل تأثیرات تغییر کاربری بر روی جریان- به ویژه دبی پیک جریان- پرداخته شد. برای این منظور نقشه ی کاربری بهینه حوضه با استفاده از مدل آمایش سرزمین مخدوم تولید شد و مجدداً جریان رودخانه به وسیله مدل شبیه سازی گردید. نتایج حاصل از به کارگیری مدل WetSpa در حوضه آبریز مرک دقتی معادل 77 درصد را بر اساس ضریب ناش- ساتکلیف (NS) نشان می دهد. همچنین شبیه سازی جریان رودخانه تحت سناوریوی کاربری بهینه نشان داد که هیدروگراف جریان رودخانه ی با تأخیر به اوج خود می رسد و در مقایسه با هیدروگراف کاربری فعلی دیرتر فروکش می کند. افزون بر اینها، دبی اوج هیدروگراف نیز بعد از تغییر کاربری بهینه پایین تر آمده است.

بهینه سازی چندهدفه تخصیص کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم NSGA-II

مهران شایگان؛ عباس علیمحمدی؛ علی منصوریان

دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1391

چکیده

الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیت ها و دخل و تصرف های بشر بر زمین به منظور برآوردن نیازهای مختلف، دائماً در حال تغییر است. بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی همانا یافتن بهترین الگوی ممکن با در نظر گرفتن نیازهای حاکم بر مقوله ی تخصیص است. اغلب جست و جوها و بهینه سازی های کاربری اراضی در دنیای واقعی، ماهیتاً دربردارنده ی چندین هدف ... بیشتر الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیت ها و دخل و تصرف های بشر بر زمین به منظور برآوردن نیازهای مختلف، دائماً در حال تغییر است. بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی همانا یافتن بهترین الگوی ممکن با در نظر گرفتن نیازهای حاکم بر مقوله ی تخصیص است. اغلب جست و جوها و بهینه سازی های کاربری اراضی در دنیای واقعی، ماهیتاً دربردارنده ی چندین هدف اند. در این مطالعه قابلیت الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا (NSGA-II) با طراحی و استفاده از دو نوع عملگر تقاطع یکنواخت (UC) و عملگر تقاطع دوبعدی (TDC) برای بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی با اهداف چندگانه در بخشی از حوضه طالقان مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. داده های به کار رفته شامل نقشه کاربری اراضی سال 2002، توپوگرافی، خاک شناسی، اطلاعات مربوط به میزان فرسایش خاک و بازدهی اقتصادی از منطقه مورد مطالعه بوده است. اهداف مورد نظر شامل میزان فرسایش، میزان رواناب، تناسب اراضی، میزان فشردگی- سازگاری و بازدهی اقتصادی است. مدل طراحی شده با دو جمعیت اولیه متفاوت اجرا گردید. بار اول با جمعیت کاملاً تصادفی و بار دوم با تولید بازدهی اقتصادی است. مدل طراحی شده با دو جمعیت اولیه متفاوت اجرا گردید. بار اول با جمعیت کاملاً تصادفی و بار دوم با تولید جمعیت اولیه تصادفی راهنمایی شده که در آن نسبت مساحت کاربری های مختلف تعیین شده بود. نتایج نشان داد کارکرد عملگرهای تقاطع کاملاً تحت تأثیر شرایط اولیه قرار دارد و عملگر UC فاقد توانایی مناسب در ایجاد همگرایی کلی است. همچنین استفاده از تقاطع TDC با جمعیت اولیه راهنمایی شده، همگرایی را بسیار افزایش داد و موجب بهبود نتایج گردید. به لحاظ پیوستگی قطعات کلاس های مختلف کاربری نیز عملگر TDC بهتر از UC کارکرد داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد که پس از بهینه سازی کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه، علاوه بر کاهش فرساش خاک، میزان سوددهی کلی نیز افزایش یافته است.

مدلی جدید به منظور تصحیح هندسی تصاویر ماهواره ای، با استفاده از چندجمله ای های دوبعدی و اطلاعات ناوبری ماهواره

علیرضا صفدری نژاد؛ محمدجواد ولدان زوج؛ مهدی مختارزاده

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1391

چکیده

در این مقاله با ارائه ی روش جدیدی در مدل سازی هندسی تصاویر ماهواره ای، از چند جمله ای های دوبعدی به منظور تعیین موقعیت سه بعدی در تصاویر ماهواره ای استریو استفاده شده است. در این مدل سازی، چند جمله ای های دوبعدی نقش برقراری ارتباط بین فضای زیمن و تصویر را ندارند و در روند مدل سازی به عنوان پارامترهای اضافی در معادله ی شرط هم خطی در نظر ... بیشتر در این مقاله با ارائه ی روش جدیدی در مدل سازی هندسی تصاویر ماهواره ای، از چند جمله ای های دوبعدی به منظور تعیین موقعیت سه بعدی در تصاویر ماهواره ای استریو استفاده شده است. در این مدل سازی، چند جمله ای های دوبعدی نقش برقراری ارتباط بین فضای زیمن و تصویر را ندارند و در روند مدل سازی به عنوان پارامترهای اضافی در معادله ی شرط هم خطی در نظر گرفته شده اند. معادله ی شرط هم خطی به کار رفته در این مدل سازی نیز با مدل پارامترهای مداری است، و پارامترهای موجود در این مدل با استفاده از اطلاعات افمریز ماهواره تعیین می شوند و به صورت مقادیری ثابت در روند مدل سازی قرار می گیرند. در این مدل سازی ضرایب چندجمله ای تنها مجهول های مدل سازی اند و ضرایب مذکور به کمک نقاط کنترل زمینی در دستگاه معادلات خطی تعیین می شوند. مزایای عمده این مدل سازی عبارت اند از: کاهش پیچیدگی های اجرایی مربوط به استفاده از مدل های فیزیکی، سهولت پیاده سازی، امکان استفاده در تصاویر خام و تصاویری با سطوح پایین تصحیحات هندسی، امکان استفاده ی حداکثری از داده های کمکی ماهواره و همچنین خطی بودن دستگاه معادلات در پروسه ی تقاطع فضایی. آزمون مدل پیشنهادی در مجموعه داده های مختلف، حاکی از توان بالای این مدل سازی در تأمین دقت های مطلوب در تعیین موقعیت سه بعدی از تصاویر ماهواره ای استریو است.

ارائه روشی ابتکاری برای حل مسئله مسیریابی «فروشنده دوره گرد»

محمدرضا رجبی؛ علی منصوریان؛ محمد طالعی؛ عباس علیمحمدی سراب

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1391

چکیده

مسیریابی یکی از مسائل بسیار پرکاربرد GIS است که هدف اصلی آن یافتن بهترین مسیر گذرنده از یک سری موقعیت های از پیش تعیین شده است. این فرایند می تواند تأثیر بسزایی در تصمیم گیری های حساس مکانی داشته باشد. به همین دلیل از دیرباز تحقیقات بسیاری در مورد بهینه سازی این مسئله با استفاده از الگوریتم های مختلف صورت گرفته است. مسئله فروشنده دوره ... بیشتر مسیریابی یکی از مسائل بسیار پرکاربرد GIS است که هدف اصلی آن یافتن بهترین مسیر گذرنده از یک سری موقعیت های از پیش تعیین شده است. این فرایند می تواند تأثیر بسزایی در تصمیم گیری های حساس مکانی داشته باشد. به همین دلیل از دیرباز تحقیقات بسیاری در مورد بهینه سازی این مسئله با استفاده از الگوریتم های مختلف صورت گرفته است. مسئله فروشنده دوره گرد یکی از مسائل بسیار کهن در علوم کاربردی است که پیش از پیدایش GIS نیز مطرح بوده است. این مسئله با ظهور فناوری های جدید مانند GIS کاربردهای بسیاری یافته و روش های جدیدی نیز برای حل آن پیشنهاد شده است. الگوریتم های تکاملی (ژنتیک) یکی از روش هایی هستند که برای حل مسائل بهینه سازی مختلف به کار گرفته می شوند. تحقیقات نشان داده است که تلفیق روش های جست و جوی محلی (Local Search) با عملگرهای ژنتیک می تواند منجر به نتایج بهتری در حل مسئله فروشنده دوره گرد شود. در نوشتار حاضر، روشی تازه و ابتکاری برای حل مسئله مسیریابی ارائه و پیاده سازی شده است. در این روش با بهره گیری از مفهوم مرکز هندسی به برازش چندضلعی ها با رئوس شهرها، به گونه ای پرداخته شده است که مسیر نهایی محدب ترین چندضلعی باشد. این الگوریتم با رویکردی پوششی با جهت بیرونی- درونی بزرگ ترین دایره محیطی شهرها را به کوچک ترین چند ضلعی محدب ممکن تبدیل می کند. همچنین با استفاده از جست و جوی محلی مبتنی بر الگوریتم ژنتیک و روش نزدیک ترین همسایه (NN)، به حل مسئله مسیریابی فروشنده دوره گرد پرداخته شده است. ارزیابی نتایج حاصل از روش پیشنهادی با نتایج حاصل از روش های ژنتیکی، جست و جوی محلی و نزدیک ترین همسایه حاکی از این بود که روش پیشنهادی، سرعت و دقت بالایی را در تولید مسیرهای نهایی ارائه می کند. بررسی نتایج نهایی ژنتیک با روش ابتکاری نشان داد که این الگوریتم همواره نمی تواند به جواب های بهتری برسد. مثلاً در تعداد 25 بار اجرای جداگانه ی جست و جوی ژنتیک، 3/69 درصد از جواب ها از جواب روش پیشنهادی، بهتر نبودند. از طرف دیگر روش پیشنهادی می تواند چندین هزار برابر سریع تر از الگوریتم قدرتمند ژنتیک جواب های نهایی را تولید کند.

تناظریابی مستقل از افاین تصاویر ماهواره ای با استفاده از شبکة عصبی هاپفیلد

سمیرا بدرلو؛ مهدی مختارزاده؛ محمدجواد ولدان‌زوج

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1392

چکیده

تناظریابی از موضوعات چالش‌برانگیز در سنجش از دور و فتوگرامتری به‌شمار می‌آید. این فرایند به‌منظور طبقه‌بندی چندطیفی، مانیتورینگ محیط، بازرسی تغییرات، موزاییک‌کردن تصاویر و نظایر اینها کاربرد وسیعی در سنجش از دور دارد. روش‌های زیادی برای تناظریابی ارائه شده‌اند، که یکی از آنها تناظریابی سراسری با استفاده از شبکه عصبی هاپفیلد ... بیشتر

مدل‌سازی اکتشاف ذخایر مس پورفیری با استفاده از سیستم‌های استنتاج‌گر و روابط فازی

ساناز علائی مقدم؛ محمد کریمی؛ محمدسعدی مسگری

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1392

چکیده

فرایند تهیة نقشه پتانسیل معدنی به‌دلیل وجود فاکتورهای متعدد کانی‌سازی، داده‌های متنوع کمی و کیفی اکتشافی و همچنین دیدگاه‌های کارشناسی و سلایق گوناگون، فرایندی پیچیده و دشوار است. در این فرایند توجه هم‌زمان به مدل‌سازی ماهیت غیرقطعی داده‌های اکتشافی، به‌کارگیری دانش کارشناسی و انعطاف‌پذیری روش برای انواع ذخایر معدنی در قالب ... بیشتر فرایند تهیة نقشه پتانسیل معدنی به‌دلیل وجود فاکتورهای متعدد کانی‌سازی، داده‌های متنوع کمی و کیفی اکتشافی و همچنین دیدگاه‌های کارشناسی و سلایق گوناگون، فرایندی پیچیده و دشوار است. در این فرایند توجه هم‌زمان به مدل‌سازی ماهیت غیرقطعی داده‌های اکتشافی، به‌کارگیری دانش کارشناسی و انعطاف‌پذیری روش برای انواع ذخایر معدنی در قالب سامانه‌ای یکپارچه، ضروری است. در پژوهش‌ حاضر ، روشی جدید با استفاده از سیستم استنتاج‌گر و روابط فازی ارائه شد و در اندیس مس چاه‌فیروز پیاده‌سازی گردید. این روش در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله نخست، نقشه‌های فاکتور اولیه با استفاده از روش آنالیز رابطه نامتقارن فازی وزن‌دهی و به روش ارزیابی جامع چندسطحی فازی با یکدیگر تلفیق شدند و نقشه‌‌های فاکتور سطح دوم ـ که فازی هستند ـ به دست آمد. در مرحله دوم، نقشه‌های فاکتور تهیه‌شده در مرحله قبل با استفاده از سیستم استنتاج‌گر فازی تلفیق و نقشة پتانسیل معدنی تهیه شد. در نقشه پتانسیل معدنی تهیه‌شده، مناطق مستعد کانی‌سازی مس پورفیری در نواحی مرکزی و با گسترش شمالی ـ جنوبی شناسایی شدند. به‌منظور ارزیابی، وضعیت گمانه‌های اکتشافی موجود در منطقه با نقشة پتانسیل معدنی انطباق داده شدند. بیشترین میزان تطابق در نقشة پتانسیل معدنی برابر با 33/83 درصد به‌دست آمد.

ارزیابی دقت شاخص NDSI استخراج‌شده از تصاویر MODIS در مناطق دارای شیب متوسط

مینا شمس؛ محمد رضا مباشری؛ سید باقر فاطمی

دوره 6، شماره 1 ، تیر 1393

چکیده

سطوح برفی در طول زمان تغییرات زیادی می‌یابند و در نتیجه برای پایش آنها به استفاده از تصاویری با قدرت تفکیک زمانی نسبتاً بالا نیاز است. برای این منظور، سنجندة MODIS مستقر روی ماهواره‌های Terra/Aqua مناسب به نظر می‌رسد. پارامترهای گوناگونی بر دقت برآورد سطح پوشش برف (SCS) تأثیر می‌گذارند که توپوگرافی سطح (شیب و جهت شیب) یکی از آنهاست. قدرت تفکیک ... بیشتر سطوح برفی در طول زمان تغییرات زیادی می‌یابند و در نتیجه برای پایش آنها به استفاده از تصاویری با قدرت تفکیک زمانی نسبتاً بالا نیاز است. برای این منظور، سنجندة MODIS مستقر روی ماهواره‌های Terra/Aqua مناسب به نظر می‌رسد. پارامترهای گوناگونی بر دقت برآورد سطح پوشش برف (SCS) تأثیر می‌گذارند که توپوگرافی سطح (شیب و جهت شیب) یکی از آنهاست. قدرت تفکیک مکانی پایین تصاویر MODIS و وجود پیکسل‌های مختلط، دقت برآورد SCS با استفاده از این تصاویر را کم می‌کند. در پژوهش حاضر، نتایج SCS حاصل از تصاویر MODIS، از طریق مقایسه با تصاویر دارای قدرت تفکیک مکانی متوسط مانند ASTER واقع بر سکوهای مشابه MODIS، ارزیابی می‌شود. در این پژوهش شاخص NDSI برگرفته از MODIS و ASTER در مناطقی با شیب 20 تا 50 درصد مقایسه گردید و دو مدل MODMASTER و MODFASTER برای بهبود دقت تخمین SCS به‌وسیلة MODIS ایجاد شد. نتایج به‌دست‌آمده از MODMASTER، نشانگر پارامتر همبستگی (R2) با شاخص برف مشابه MODIS به‌میزان تقریباً 76 درصد و RMSE در حدود 047/0 است. در مدل MODFASTER، که برای تخمین کسر پوشش برف در هر پیکسل ایجاد شده، پارامتر همبستگی (R2) درحدود 75 درصد و RMSE درحدود 09/0 در مقایسه با کسر پوشش برف محاسبه‌شده به‌وسیلة ASTER است. مقایسة نتایج حاصل از این پژوهش با مقادیر به‌دست‌آمده از سایر پژوهش‌ها نشان‌دهندة بهبود در برآورد سطح پوشیده‌شده از برف است.

دوره 15 (1402)

دوره 14 (1401)

دوره 13 (1400)

دوره 12 (1399)

دوره 11 (1398)

دوره 10 (1397)

دوره 9 (1396)

دوره 8 (1395)

دوره 7 (1394)

دوره 6 (1393)

دوره 5 (1392)

دوره 4 (1391)

دوره 3 (1390)

دوره 2 (1389)

دوره 1 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده